David Cameron

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
David Cameron
Tavalludi 9-oktyabr 1966-yil (1966-10-09) (57 yosh)
Fuqaroligi Birlashgan Qirollik[1][2]
Partiyasi Buyuk Britaniya Konservativ Pariyasi
Otasi Ian Donald Cameron
Onasi Mary Fleur Mount

David William Donald Cameron — 2010-yildan 2016-yilgacha — Birlashgan Qirollik Bosh vaziri[3]. Dunyoning eng qudratli shaxslaridan biri boʻlgan. 2023-yil 13-noyabrdan boshlab tashqi ishlar vaziri[1]

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Cameron Merilebonda (London) aristokratik broker Ian Donald Cameron va uning rafiqasi Mary Fleur oilasida tugʻilgan[4]. Uning ota-onasi 1962-yil 20-oktyabrda turmush qurishdi. David Cameronning Alan Aleksandr ismli ukasi va Tanya-Reychel (1965-yilda tugʻilgan) va Kler-Luiz (1971-yilda tugʻilgan) ismli ikki singlisi bor[5]. Ian Donald Cameron Xantli (Aberdinshir, Shotlandiya) yaqinidagi Glass qishlogʻidagi Bleyrmorda tugʻilgan. Bleyrmor uyi David Kemeronning katta bobosi Aleksandr Geddes tomonidan qurilgan[6]. U Amerikada biznes bilan shugʻullangan va 1880-yillarda Shotlandiyaga qaytib kelgan. Katta bobosi Emil Levita (1829-yilda tugʻilgan, Morgenye) 1850-yilda Manchesterga muhojir boʻlib borgan. 1871-yilda u Britaniya fuqaroligini olgan. Cameronning ajdodlari oʻzlarining kelib chiqishini Angliya qiroli William IV borib taqaydilar. Cameron yetti yoshidan boshlab Berkshirdagi Ascot yaqinidagi Uinkfilddagi xususiy maktabda oʻqidi. David Cameron bolaligidan sanʼatga qiziqqan. U Eton kolleji va Oksford universitetini tamomlagan. u Oksfordda siyosat, falsafa va iqtisod boʻyicha tahsil olgan. Oksfordda Kemeron Boris Jonson, Jorj Osborn (moliya kansleri), Nat Rotshild va boshqalar bilan uchrashdi[7]. Universitetni tugatgach, u Konservativ partiyaning tadqiqot boʻlimida ishlay boshladi. U Britaniya moliya kanslerining maslahatchisi boʻlgan. 1993-yilda Cameron Buyuk Britaniya Ichki ishlar vazirligida ishlay boshladi. 1997-yilgi saylovlarda u Stafford saylov okrugida saylovlarda qatnashdi, ammo magʻlubyatga uchradi. Yetti yil davomida u Buyuk Britaniyadagi eng yirik media kompaniyalardan birining direktorlar kengashida ishlagan. 2001-yilgi saylovda u Oksfordshir shtatidagi Vitni jamoatlar palatasi aʼzosi etib saylandi. 2005-yilda partiya parlament saylovlarida yutqazgan Maykl Xovard isteʼfoga chiqqanidan keyin uchinchi turda partiya yetakchisi etib saylandi. Uning partiyaga rahbarligi davrida saylovchilar orasida partiyani qoʻllab-quvvatlash sezilarli darajada oshdi. 2010-yilning bahorida boʻlib oʻtgan saylovoldi debtlarining birinchi bosqichida, u Liberal-demokratlar yetakchisi Nik Klegga yutqazgan, ammo oxirgisida gʻalaba qozongan[8][9].

Jamoatlar palatasida Cameron Iroqda urush boshlanishi (2006-yilda), ov qilishni taqiqlashga keskin qarshi, jinsiy ozchiliklar, leyboristlar tomonidan taklif qilingan terrorizmga qarshi qonunlarga qarshi, irsiy tengdoshlarning Lordlar palatasi tarkibidan chiqarilishiga qarshi, toʻliq saylangan Lordlar palatasi uchun, chekishni taqiqlashga qarshi, Yevropa Ittifoqiga integratsiyani kengaytirishga qarshi vakillarga teng huquqlar berish uchun ovoz berdi. Cameron leyboristlarning iqtisodiy siyosatini tanqid qilganiga qaramay, 2008-yilda Gordon Braun hukumatining global iqtisodiy inqirozga qarshi kurash rejasini qoʻllab-quvvatladi. 2008-yilda Gruziyadagi urush paytida u Rossiyaga qarshi viza sanksiyalarini qoʻllash va G8 aʼzoligini toʻxtatib turishga chaqirdi[10].

Siyosatga kirib kelishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yil 11-may kuni Bosh vazir Gordon Braun hukumat rahbari va Leyboristlar partiyasi yetakchisi lavozimidan isteʼfoga chiqishini eʼlon qildi. Qirolichaga Bosh vazir lavozimidan isteʼfoga chiqish haqidagi arizasini topshirdi. Oʻsha kuni kechqurun 2010-yil 6-maydagi umumiy saylovlarda partiyasi eng koʻp mandatlarni qoʻlga kiritgan David Cameron qirolichaning hukumat tuzish taklifini oldi (lekin parlamentda mutlaq koʻpchilikni olmadi). Cameron Liberal demokratlar bilan hukumat koalitsiyasini tuzish niyatini eʼlon qildi[11][12].

2010-yil 12-mayda Buyuk Britaniyaning urushdan keyingi tarixida birinchi marta koalitsion hukumat tuzildi. Liberal-demokratlar yetakchisi Nik Klegg bosh vazir oʻrinbosari lavozimini egalladi. 43 yoshli Cameron 1812-yildan beri, hukumatni 42 yoshli Liverpul grafi boshqargan paytdan beri Britaniyaning eng yosh bosh vaziri boʻldi[13].

2010-yil 5-oktabrda Cameron saylovchilardan 1,2 million yuqori daromadli odamlarga beriladigan nafaqalar toʻgʻrisida saylovoldi kampaniyasidagi vaʼdasini toʻliq bajarmagani uchun uzr soʻradi[14]. 2011-yil 5-fevralda Cameron Britaniyada multikulturalizm siyosati muvaffaqiyatsizlikka uchraganini tan oldi[15].

2010-yilgi parlament saylovlarida gʻalaba qozonganidan koʻp oʻtmay, hukumat tejamkorlik dasturini amalga oshirishga kirishdi. Eng muhim muammolardan biri juda katta byudjet taqchilligi edi — YaIMning 10-11% (boshqa hisob-kitob usuliga koʻra — YaIMning taxminan 7%). Yevropa Ittifoqi mamlakatlari orasida Buyuk Britaniya faqat Gretsiyadan keyin ikkinchi oʻrinda turardi. Kutilayotgan chora-tadbirlar qatorida soliqlarni oshirish ham bor edi, biroq iqtisodning 80 foizi byudjet xarajatlarini qisqartirish hisobiga erishildi. Soliq islohotidagi yagona jiddiy qadam QQSning (qoʻshilgan qiymat soligʻi) 17,5% dan 20% gacha oshirilishi boʻldi[16][17]. Sogʻliqni saqlash, oʻrta taʼlim va chet elda rivojlanish loyihalari byudjet sekvestriga taʼsir qilmadi. Shu bilan birga, universitetlarda oʻqish uchun toʻlovning maksimal miqdori uch baravar oshirildi (yiliga 3000 funtdan 9000 funtgacha), oliy oʻquv yurtlarining oʻziga davlat tomonidan ajratiladigan mablagʻlar sezilarli darajada kamaydi. Bundan tashqari, 2011-yilda Milliy sogʻliqni saqlash xizmati islohoti eʼlon qilindi. Biroq, hukumat byudjet taqchilligini 2014-yilga kelib 40 milliard funt sterlingga qisqartira olmadi. Bu yangi parlament saylovlaridan olti oy oldin Cameron xarajatlarni yanada qisqartirish zarurligini bildirdi. 2012-yilga kelib ham iqtisodiyotdagi muammolar saqlanib qoldi[18].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. (unspecified title)
  2. (unspecified title)
  3. Wheeler, Brian. „The David Cameron Story“. BBC News (6-dekabr 2005-yil). Qaraldi: 27-mart 2007-yil.
  4. „England and Wales Birth Registration Index, 1837–2008“. FamilySearch. 2016-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
  5. Wheeler, Brian. „The David Cameron Story“. BBC News (2005-yil 6-dekabr). 2017-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 27-mart.
  6. Elliott, Francis; Hanning, James. Cameron: the Rise of the New Conservative. Harper Perennial, 2007. ISBN 978-0-00-724367-9. 
  7. „David Cameron and Slains Castle“. The North Scotland Beehive. Aberdeen Civic Society (2006-yil 2-mart). 2007-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  8. „Marriages“. The Times (1905-yil 24-iyul), s. 1. 2017-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 22-mart.(subscription required)
  9. Howker, Ed; Malik, Shiv. „David Cameron's family fortune: the Jersey, Panama and Geneva connection“. The Guardian (2012-yil 20-aprel). 2017-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-avgust.
  10. Martin, Iain; Porter, Andrew. „David Cameron flies the flag for Britain“. The Daily Telegraph (2007-yil 10-dekabr). 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-oktyabr.
  11. „Гордон Браун объявил об уходе с поста премьер-министра Великобритании“. РИА «Новости» (11 мая 2010, 22:20 мск.). 2010-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  12. „Гордон Браун уходит в отставку и называет королеве имя своего преемника“. NEWSru (2010-yil 11-may). 2010-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 7-iyun.
  13. „Gordon Brown resigns as UK prime minister“. Би-би-си (11 мая 2010, 19:25 gmt). 2012-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  14. „Гордон Браун ушёл с поста премьер-министра Британии“. Би-би-си (11 мая 2010, 22:37 мск.). 2010-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  15. „David Cameron is UK’s new prime minister“. Би-би-си (11 мая 2010, 19:54 gmt). 2010-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 11-may.
  16. „David Cameron and Nick Clegg pledge 'united' coalition“. Би-би-си (2010-yil 12-may). 2017-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-may.
  17. „В Лондоне объявлено о первых назначениях в коалиционном правительстве“. NEWSru (2010-yil 12-may). 2010-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-may.
  18. „Лондон недооценил студентов“. 2015-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 23-sentyabr.