Cantal

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Cantal

Cantal
Shahar
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
45°2′0″N 3°6′0″E / 45.03333°N 3.10000°E / 45.03333; 3.10000 G OKoordinatalari: 45°2′0″N 3°6′0″E / 45.03333°N 3.10000°E / 45.03333; 3.10000 G O
Mamlakat Fransiya
Markazi balandligi 1858 m
Aholisi
144,692
Milliy tarkib fransuzlar
Vaqt mintaqasi UTC+1
Telefon kodi 15
Cantal xaritada

Cantal (fransuzcha talaffuzi: [kɑ̃tal] ( tinglang); Occitan yoki Cantau) Fransiyaning Auvergne-Rhône-Alpes mintaqasida joylashgan departamentdir. Markazi Aurillacda joylashgan. Uning boshqa asosiy shaharlari — Sen-Un va Mauriak hisoblanadi. Uning aholisi kantaliyaliklar (fransuzcha: Cantaliens / Cantaliennes) nomi bilan tanilgan. Cantal markaziy, tabiiy massivdagi Puy-de-Dom, Haute-Luara, Aveyron, Lot, Lozer va Korrez departamentlari bilan chegaradosh.

Lozère va Creuse bilan bir qatorda, Cantal Fransiyaning eng kam aholi yashaydigan va geografik jihatdan ajratilgan departamentlaridan biridir. Aurillac yirik avtomagistraldan eng uzoqda joylashgan departament poytaxtidir. 2019-yilda 144,692 aholiga ega edi[1]. Bu natija bilan mamlakatdagi aholi soni boʻyicha 98-oʻrinni egalladi. 96 departamentlar ichida u eng kam aholi soni boʻyicha 5-oʻrinni egallaydi.

Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻlim ushbu hududni kesib oʻtuvchi Cantal (fransuzcha: Monts du Cantal) togʻ zanjirining markaziy choʻqqisi boʻlgan Plomb du Cantal nomiga qoʻyilgan[2].

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Cantaldagi Dordogne daryosi
Pas de Peyrol

Cantal Fransiya markaziy platosining oʻrtasida joylashgan[3]. Cantal tizmasida soʻngan va eroziyaga uchragan vulqon choʻqqilari mavjud. Uning eng baland nuqtasi Plomb du Cantal boʻlib, u 1858 metrni tashkil qiladi[4].

Asosiy daryolari Allierning irmogʻi boʻlgan Alagnon, Lotning irmogʻi boʻlgan Celle va Truyere[2]. Dengiz sathidan yuqorida, viloyatning past nuqtasi Lot vodiysida joylashgan. Truyere vodiysi janubda Planeze etagida joylashgan va uni Monts d'Aubrac ajratib turadi. Departamentning gʻarbiy hududi oʻtloqli platolar va daryo vodiylaridan iborat. [3]

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Departamentning iqlimi sezilarli darajada farq qiladi[2]. Shamollar va togʻ tizmalari Cantalni toʻrtta iqlim zonasiga ajratadi.

Asosiy shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng koʻp aholi yashaydigan kommuna — Aurillac. 2019-yil holatiga koʻra, 3000 dan ortiq aholisi boʻlgan 5 ta kommuna mavjud[1].

Kommuna Aholi (2019)
Aurillac 25 593
Sent-Uni 6458
Arpajon-sur-Cère 6279
Ytrac 4335
Mauriac 3498

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oksitan tili tarixan Cantalda ishlatilgan.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1791239,972—    
1801220,304−8.2%
1806251,436+14.1%
1821252,1+0.3%
1831258,594+2.6%
1841257,423−0.5%
1851253,329−1.6%
1861240,523−5.1%
1872231,867−3.6%
1881236,19+1.9%
1891239,601+1.4%
1901230,511−3.8%
1911223,361−3.1%
1921199,402−10.7%
1931193,505−3.0%
1936190,888−1.4%
1946186,843−2.1%
1954177,065−5.2%
1962172,977−2.3%
1968169,33−2.1%
1975166,549−1.6%
1982162,838−2.2%
1990158,723−2.5%
1999150,778−5.0%
2010148,162−1.7%
2016145,969−1.5%
2019144,692−0.9%

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Populations légales 2019: 15 Cantal, INSEE
  2. 2,0 2,1 2,2 EB (1878).
  3. 3,0 3,1 EB (1911).
  4. „Auvergne | History, Culture, Geography, & Map“. Encyclopedia Britannica.