Charente

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Charente

Charente
Departament
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
45°50′0″N 0°20′0″E / 45.83333°N 0.33333°E / 45.83333; 0.33333 G OKoordinatalari: 45°50′0″N 0°20′0″E / 45.83333°N 0.33333°E / 45.83333; 0.33333 G O
Mamlakat Fransiya
Aholisi
352,015
Milliy tarkib fransuzlar
Vaqt mintaqasi UTC+1
Telefon kodi 16
Charente xaritada

Charente (fransuzcha: [ʃaʁɑ̃t] ( tinglang); Saintongese) — Fransiyaning janubi-gʻarbiy qismidagi Nouvelle-Akvitaniya maʼmuriy mintaqasidagi boʻlim. U departamentdagi eng muhim va eng uzun daryo boʻlgan Sharanta daryosi, shuningdek, boʻlimning ikkita eng yirik shaharlari Angulem va Konyak joylashgan daryo sharafiga nomlangan. 2019-yilda uning aholisi 352 015 kishi edi[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Departament1790-yil 4-martda fransuz inqilobi paytida yaratilgan 83 ta boʻlimdan biridir. U sobiq Angoumois provinsiyasi va Saintongening gʻarbiy va janubiy qismlaridan yaratilgan.

Departament yagona boʻlinma sifatida yaratilishidan oldin, uning katta qismi tuz va konyak ishlab chiqarish kabi anʼanaviy tarmoqlar tufayli tijorat jihatdan gullab-yashnagan. Garchi Charente daryosi XX asrning koʻp qismida loyga aylangan va harakatlana olmaydigan darajada boʻlgan. XVIII asrda u anʼanaviy biznes uchun ham, qogʻoz buyumlari va temir eritish kabi yangi rivojlanayotgan sohalar uchun ham qirgʻoq boʻylab tashish yoʻllari bilan muhim aloqalarni oʻrnatdi.

Oʻn toʻqqizinchi asrning birinchi yarmida sanoat va savdo rivojlanishining jadal sur’atlari farovonlik davriga olib keldi va departament iqtisodi 1851-yilda eng yuqori choʻqqiga chiqdi[2]. Charente oʻn toʻqqizinchi asrning ikkinchi yarmida Fransiyaning koʻplab qishloq boʻlimlari singari, aholi sonining qisqarishini boshdan kechirdi. Chunki shaharlar va Fransiya imperiyasida mavjud iqtisodiy hududlar mehnatga layoqatli odamlarni jalb qildi.

Yigirmanchi asrda anʼanaviy sanoatlari ikki yirik jahon urushi taʼsirida nisbatan past oʻsishni boshdan kechirdi. Yigirmanchi asrning ikkinchi yarmida umumiy aholi soni 340 000 atrofida boʻlib, sezilarli darajada barqaror edi. Garchi Angulem atrofidagi sanoat va tijorat oʻzgarishlari yigirma birinchi asrning birinchi oʻn yilligida umumiy aholi soniga taxminan 10 000 kishini qoʻshdi.

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U asosan Akvitaniya havzasining bir qismi boʻlib, shimoli-sharqiy qismi Markaziy massivda joylashgan. Sharanta daryosi departament boʻylab oqib oʻtadi. U tarixiy Angoumois mintaqasidan iborat boʻlib, Saintonge, Limuzin, Perigord va Poitou viloyatlarining bir qismini oʻz ichiga oladi.

Departament hozirgi Nouvelle-Aquitaine mintaqasining bir qismidir. U Charente-Maritime, Dordogne, Haute-Venna, Vena va Deux-Sevr departamentlari bilan oʻralgan. Charentadagi eng janubiy, yirik shahar (1000 dan ortiq aholiga ega shahar) — Chalais .

Asosiy shaharlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
1791339,78—    
1801299,029−12.0%
1806327,052+9.4%
1821347,541+6.3%
1831362,531+4.3%
1841367,893+1.5%
1851382,912+4.1%
1861379,081−1.0%
1872367,52−3.0%
1881370,822+0.9%
1891360,259−2.8%
1901350,305−2.8%
1911347,061−0.9%
1921316,279−8.9%
1931310,489−1.8%
1936309,279−0.4%
1946311,137+0.6%
1954313,635+0.8%
1962327,658+4.5%
1968331,016+1.0%
1975337,064+1.8%
1982340,77+1.1%
1990341,993+0.4%
1999339,628−0.7%
2006347,037+2.2%
2011352,705+1.6%
2016353,288+0.2%
2019352,015−0.4%

Aholisi eng koʻp boʻlgan kommuna — Angulem shahridir. 2019-yil holatiga koʻra, 5000 dan ortiq aholisi boʻlgan 9 ta kommuna mavjud[1].

Kommuna Aholi (2019)
Angoulême 41 603
Cognac 18 670
Soyaux 9 761
La Couronne 7764
Sent-Yrieix-sur-Charente 7381
Ruelle-sur-Tuvre 7305
Gond-Pontuvr 6,119
L’Isle-d’Ispagnac 5,626
Champniers 5,149

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻlim aholisi Charentais yoki Charentaise deb ataladi.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Populations légales 2019: 16 Charente, INSEE
  2. Jean Combes (dir.) et Michel Luc (dir.