Kontent qismiga oʻtish

Balraj Sahni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Balraj Sahni
Tavalludi
Yudhishthir Sahni

1-may 1913-yil
Vafoti 13-aprel 1973-yil(1973-04-13)
(59 yoshda)
Bombay, Maharashtra, Hindiston
Fuqaroligi Britaniya Hindistoni va Hindiston
Kasbi Aktyor, yozuvchi
Faoliyat yillari 1946—1973-yillar
Partiyasi Communist Party of India[1]
Turmush oʻrtogʻi Damayanti Sahni (m. 1936; died 1947)
Santosh Chandhok (m. 1951)
Bolalari 3, Parikshit Sahni

Balraj Sahni (Yudhishthir Sahni; hindcha: बलराज साहनी; 1913-yil 1-may — 1973-yil 13-aprel) — hind kino va teatr aktyori boʻlib, u Dharti Ke Lal (1946), Do Bigha Zameen (1953), Chhoti Bahen (1959), Kabulivala (1961) Garam Hava (1973) filmlari bilan tanilgan. U taniqli hind yozuvchisi, dramaturg va aktyori Bhisham Sahnining ukasi edi.

Balraj Sahni rafiqasi Damayanti bilan, 1936-yil.
Do Bigha Zamin filmida Balraj Sahni, Rattan Kumar va Nana Palsikar (1953)

Sahni 1913-yil 1-mayda Britaniya Hindistonining Panjob shtati Ravalpindi shahrida tugʻilgan[2]. Hukumat kollejida (Lahor) va Gordon kollejida tahsil olgan[3]. Lahorda ingliz adabiyoti boʻyicha magistrlik darajasini tugatgandan soʻng, u Ravalpindiga qaytib, oilaviy biznesiga qoʻshildi. U hind tilida bakalavr darajasini ham olgan[4]. Koʻp oʻtmay u Damayanti Sahniga uylandi. 1930-yillarning oxirida Sahni va uning rafiqasi Ravalpindini tark etib, Bengaliyadagi Shantiniketan shahridagi Tagorning Visva-Bharati universitetiga ingliz va hind tili oʻqituvchisi sifatida qoʻshilishdi. Aynan shu yerda ularning oʻgʻli Parikshit Sahni dunyoga keldi, uning rafiqasi Damayanti bakalavr darajasini olayotgan paytda[5]. Shuningdek, u 1938-yilda Mahatma Gandi bilan bir yil hamkorlik qildi. Keyingi yili Sahni Gandining duosi bilan Angliyaga BBC-Londonning hind xizmatida radio diktori sifatida faoliyat olib bordi. U 1943-yilda Hindistonga qaytib keldi. Uning rafiqasi 1947-yilda 26 yoshida vafot etdi. 1951-yilda u yozuvchi Santosh Chandhokga uylandi; ular 1973-yilda vafotigacha birga yashashdi[6]. BBCda Sahni Jorj Oruell bilan birga ishlagan[7].

Sahni doimo aktyorlikka qiziqqan va aktyorlik faoliyatini Hindiston xalq teatrlari uyushmasi (IPTA) spektakllari bilan boshlagan[8]. Aytgancha, uning rafiqasi Damayanti Sahni filmlarda oʻzini nomlashidan ancha oldin IPTA aktrisasi sifatida tanilgan[9]. U Bombeydagi kino faoliyatini Insaaf (1946) filmi bilan boshlagan, undan keyin 1946-yilda KA Abbos tomonidan suratga olingan Dharti Ke Lal, Damayantining birinchi filmi, 1946-yilda Door Chalein va boshqa filmlar. Ammo 1953-yilda Bimal Royning Do Bigha Zamin klassikasi bilan uning aktyor sifatidagi haqiqiy kuchi birinchi marta tan olingan. Film Kann kinofestivalida xalqaro mukofotga sazovor boʻldi. U Bindya, Seema (1955), Sone Ki Chidiya (1958), Sutta Bazaar (1959), Bhabhi Ki Chudiyaan (1961), Kathputli (1919) Lajvanti (1958) va Ghar Sansaar (1958) kabi filmlarda Padmini, Nutan, Meena Kumari, Vijayantimala va Nargis kabi qahramonlar rolini ijro etgan. Uning Neelkamal, Ghar Ghar Ki Kahani, Do Raaste va Ek Phool Do Mali kabi filmlardagi qahramon rollari yaxshi qabul qilindi. Biroq, u hozirgi avlod tomonidan Waqt (1965) filmidagi afsonaviy „Ae Meri Zohra Jabeen“ qoʻshigʻini tasvirlashi uchun eng yaxshi esda qolgan. Sahni raqamda Achala Sachdevga bilan juftlik rol ijro etishdi.

Sahni iqtidorli yozuvchi edi; uning dastlabki asarlari ingliz tilida boʻlgan, ammo keyinchalik u panjob tiliga oʻtgan va panjob adabiyotida obroʻli yozuvchi boʻlgan[10]. 1960-yilda Pokistonga qilgan tashrifidan soʻng u Mera Pokistoni Safarnomani yozdi. Uning 1969-yilda sobiq Sovet Ittifoqi boʻylab gastrol safaridan soʻng yozgan Mera Rusi Safarnoma kitobi unga „Sovet Yeri Neru mukofoti“ ni taqdim etdi. U jurnallarda koʻplab sheʼr va hikoyalar yozgan, shuningdek, oʻzining tarjimai holini yozgan; Meri filmi Aatmakatha.

Filmografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sahni Hindistonning 2013-yilgi markasida
Yil Sarlavha Rol Izohlar
1946 Dharti Ke Lal
Door Chalen
Badnami
1947 Gudia
1948 Gunjan
1950 Dharti Ke Lal
1951 Maaldar
Hum Log Raj
Hulchul The Jailer
1952 Badnam
1953 Akash
Rahi Doctor
Do Bigha Zamin Shambhu Maheto
Chalis Baba Ek Chor
Bhagyawan
1954 Majboori
Aulad
Naukari
Bazooband Surajmal
1955 Tangewali
Seema Ashok „Babuji“
Joru Ka Bhai
Jawab Dayal
Garam Coat Girdharilal „Girdhari“
1956 Taksaal Jatin Mukherjee
Era Bator Sur Assamese film
1957 Krishna Sudama
Pardesi Sakharam
Mai Baap Chandan
Lal Batti
Kath Putli Loknath
Do Roti Shyam / Masterji
Bhabhi Ratan
1958 Sone Ki Chidiya Shrikant
Naya Kadam
Lajwanti Nirmal Kumar
Khazanchi Radhe Mohan
Ghar Sansar Kailash
Ghar Grihasti
Devar Bhabhi
1959 Chand Mr. Kapoor
Black Cat Agent Rajan
Satta Bazaar Ramesh
Heera Moti Dhuri
Chhoti Bahen Rajendra
C. I. D. Girl Mohan
1960 Nai Maa
Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere Panchu Dada
Bindya Devraj
Anuradha Dr. Nirmal Chaudhary
1961 Kabuliwala Abdul Rehman Khan
Suhag Sindoor Ramu
Sapne Suhane Shankar
Bhabhi Ki Chudiyan Shyam
1962 Shaadi Ratan R. Malhotra
Anpadh Choudhary Shambhunath
1963 Akela
1964 Satluj De Kande Ram Praksh Malhotra
Maain Bhi Ladki Hun Ganga
Punar Milan Dr. Mohan / Ram
Haqeeqat Major Ranjit Singh
1965 Dak Ghar Andhe Baba
Waqt Lala Kedarnath
Faraar Detective Officer
1966 Aaye Din Bahar Ke Shukla
Pinjre Ke Panchhi Yaseen Khan
Neend Hamari Khwab Tumhare Khan Bahadur
Laadla Barrister Brij Mohan
Aasra Surendranath Kumar
1967 Hamraaz Police Inspector Ashok
Naunihaal Principal
Ghar Ka Chirag
Aman Gautamdas' dad
1968 Izzat Thakur Pratap Singh
Sunghursh Ganeshi Prasad
Neel Kamal Mr. Raichand
Duniya Public Prosecutor Ramnath Sharma
1969 Ek Phool Do Mali Kailashnath Kaushal
Do Raaste Navendu Gupta
Talash Ranjit Rai
Nanha Farishta Dr. Ramnath
Hum Ek Hain
1970 Nanak Dukhiya Sab Sansar Subedar Varyam Singh
Holi Ayee Re Thakur Mangal Singh
Mere Humsafar Ashok
Pehchan Ex-Firefighter
Pavitra Paapi Pannalal
Naya Raasta Bansi
Ghar Ghar Ki Kahani Shankarnath
Dharti Inspector General Chandrashekhar (Bharatʼs Father)
1971 Paraya Dhan Govindram
Jawan Mohabbat Dr. Sareen
1972 Jawani Diwani Ravi Anand
Jangal Mein Mangal Thomas
Shayar-e-Kashmir Mahjoor Ghulam Ahmed Mahjoor
Mangetar
1973 Chimni Ka Dhuan
Pyaar Ka Rishta Ashok
Hindustan Ki Kasam
Hanste Zakhm S. P. Dinanath Mahendru
Daman Aur Aag Shanker
Garam Hawa Salim Mirza
1977 Amaanat Suresh
Jallian Wala Bagh Udham Singh (final film role)
  • Balraj Sahni: Avtobiografiya, Balraj Sahni. Hind Pocket Books tomonidan nashr etilgan.
  • Mera Pokiston Safarnomasi (Panjobi), 1960-yil.
  • Mera Russi Safarnama (Panjobi), 1969-yil.
  • Kamey (mehnatkashlar) (Panjobi)
  • Ek Safar Ek Daastaan (Panjobi)
  • Gair Jazbaati kundaligi (panjobi)
  1. „Why we should remember Balraj Sahni“. The Tribune India (10-dekabr 2016-yil). 2019-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  2. Singh, Paramjit. „Born to act“. The Tribune (Chandigarh) (24-aprel 2010-yil). 18-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-yanvar 2017-yil.
  3. Yasin. „Gordon College — legacy of the colonial era“. DAWN.COM (23-iyul 2017-yil).
  4. Stumbling into films by chance (Wayback Machine saytida 6 March 2018 sanasida arxivlangan) The Tribune, 2 September 2001.
  5. Parikshit Sahni turns producer (Archive.is saytida 8-iyul 2012-yil sanasida arxivlangan) Mid-Day, 4 May 2006."
  6. „"Dad was a broken man" Parikshat Sahni's remembers father Balraj Sahni“ (inglizcha). filmfare.com. Qaraldi: 29-avgust 2021-yil.
  7. Pai, Gita V. (2014). „Orwell's Reflections on Saint Gandhi“ (PDF). Concentric: Literary and Cultural Studies. 40-jild, № 1. 57-bet. doi:10.6240/concentric.lit.2014.40.1.04.
  8. Stumbling into films by chance (Wayback Machine saytida 6 March 2018 sanasida arxivlangan) The Tribune, 2 September 2001.
  9. „BALRAJ SAHNI : The Gentleman Actor by S. S. JOHAR“. 2017-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-sentabr 2016-yil.
  10. In Jhang Manghiane, an article by Balraj Sahni Modern Indian Literature an Anthology: Plays and Prose, by K. M. George, Sahitya Akademi.