Anas ibn Malik

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Abu Hamza Anas ibn Malik an-Najari al-Xazrojiy (arabcha: أبو حمزة أنس بن مالك النجاري الخزرجي[1]) — Muhammad paygʻambarning sahobalari va xizmatkori. U Madinaning Xazraj qabilasidan kelib chiqqan[2].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Anas ibn Malik 612-yilda Yasribda tugʻilgan[3]. Anasning onasi Ummu Suleym islomni erta qabul qilgan. Shu sababli, Ummu eri bilan janjallashdi va eri uni imondan qaytarishga urinib koʻrdi. Keyin eri Suriyaga ketdi va oradan biroz vaqt oʻtib vafot etdi. Erining vafotidan keyin Ummu Suleym Abu Talhaga turmushga chiqdi[4].

Muhammad paygʻambar Madinaga hijrat paytida Anas ibn Malik atigi 10 yoshda edi[5]. Ummu Suleym o‘g‘lini Payg‘ambarning huzurlariga olib kelib, Anasni xizmatkor qilib taklif qildi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xizmatkorga muhtoj bo‘lmasalar ham, Ummu Sulaymni rad etishlari bilan xafa qilishni istamay, Anasni uyiga qabul qilib, unga o‘z o‘g‘lidek muomala qildilar. Anas Muhammad payg‘ambarga xizmat qilib, uning barcha buyruqlarini puxtalik bilan bajarardi va undan din asoslarini o‘rgandi[4][6].

Anas yoshligidan musulmonlarning dastlabki janglarida bevosita qatnashmagan. Lekin Anas Badr jangida musulmon askarlariga xizmat qilgan[5]. Voyaga yetgach, Xaybar va Hunayn janglarida qatnashadi. Bundan tashqari, Makkani fath qilish va Toifni qamal qilishda ham qatnashgan[4].

Biroz vaqt oʻtgach, Anas ibn Malik Basraga koʻchib oʻtdi va u yerda shahar aholisiga islom dini va qonuni asoslarini oʻrgatdi[4]. U forslarga qarshi bosqinchilik urushlarida qatnashgan va Tushtar shahrini egallagan musulmon qoʻshinlari tarkibida boʻlgan[5][7].

Uchinchi xalifa Usmon davrida Anas Basrada muallimlik faoliyatini davom ettirdi. Fuqarolar urushi paytida u hech bir tarafga qoʻshilmagan. Anas ibn Malik jamiyatdagi zulm va adolatsizlikka hech qachon chidamagan va Umaviylarning Iroq hokimi al-Hajjoj[4] zulmiga ochiq qarshilik ko‘rsatishdan qo‘rqmagan.

Anas ibn Malikning shogirdlari orasida Hasan al-Basriy, Sulaymon Tamriy, Qatoda ibn Diam, Muhammad ibn Sirin, Said ibn Jubayr va boshqalar kabi mashhur tobeinlar bor edi[8].

Anas ibn Malik 712-yil Basrada vafot etgan[4].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
  2. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
  3. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Али-заде 2007.
  5. 5,0 5,1 5,2 Encyclopaedia of Islam & 1960—2005.
  6. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
  7. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323
  8. http://www.ihsan.kz/ru/articles/view/8323