Laptevlar dengizi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Koordinatalari 76°16′7″N 125°38′23″E / 76.26861°N 125.63972°E / 76.26861; 125.63972 G OKoordinatalari: 76°16′7″N 125°38′23″E / 76.26861°N 125.63972°E / 76.26861; 125.63972 G O
Okean tipi dengiz
Havzaga aloqador oʻlkalar Rossiya
Yuzasi 700,000 km2 (270,000 mi²)
Oʻrtacha chuqurligi 578 m (1,896 ft)
Eng katta chuqurligi 3,385 m (11,106 ft)
Suv hajmi 403,000 km3 (3.27×1011 acre·ft)
Manbalar [1][2][3]

Laptevlar dengizi — Shimoliy Muz okeanining chekka dengizi.

Joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Janubdan Osiyo qirgʻoqlari, gʻarbdan Taymir yarim oroli va Severnaya Zemlya orallari, sharqdan Novosibirsk orallari bilan oʻralgan. Boʻgʻozlar orqali gʻarbda Kara dengizi, sharqda Sharqiy Sibir dengizi bilan tutashgan.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maydoni 700,000 km2 (270,000 mi²). Dengizning oʻrtacha chuqurligi 50 m ni, maksimal chuqurligi esa 3385 m ni tashkil etadi. Yirik qoʻltiqlari:

  • Xatanga
  • Olenek
  • Buor-Xaya

Dengizning gʻarbiy qismida orollar koʻp. Dengizga Xatanga, Lena, Yana va boshqa daryolarning suvi quyiladi.

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Laptevlar dengizi iqlimi arktika iqlimi. Yanvardagi oʻrtacha harorat —31°, —34° (minimum harorat —50°), iyulniki 6—7° (maksimum harorat 24°) ni tashkil etadi. Yiliga 100 mm yogʻin tushadi. Dengiz yilning koʻp qismida muz bilan qoplangan holda yotadi.

Hayvonot dunyosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Morj, dengiz quyoni, nerpa, baliq va boshqa jonivorlar yashaydi. Asosiy porti — Tiksi porti hisoblanadi. Dengiz Arktika tadqiqotchilari D.Ya. Laptev va X. P. Laptevlar nomiga shunday deb nomlangan[4]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Laptev Sea, Great Soviet Encyclopedia (in Russian)
  2. Laptev Sea, Encyclopædia Britannica on-line
  3. A. D. Dobrovolskyi and B. S. Zalogin Seas of USSR. Laptev Sea, Moscow University (1982) (in Russian)
  4. "Laptevlar dengizi" OʻzME. L-harfi[sayt ishlamaydi] Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil