Toshkent fotosuratlar uyi
| Toshkent fotosuratlar uyi | |
|---|---|
 Toshkent fotosuratlar uyi fasadi | |
| Joylashuvi | Toshkent shahar Mirobod tumani Istiqbol koʻchasi 4-uy |
| Koordinatalar | 41°18′33″N 69°16′53″E / 41.3092800797728°N 69.28137192618242°E G OKoordinatalari: 41°18′33″N 69°16′53″E / 41.3092800797728°N 69.28137192618242°E G O |
| Turi | sanʼat muzeyi |
| Loyiha muallifi | V.Rozvadovskiy |
| Arxitektor | K. V. Babiyevskiy va A.Petelin |
| Asosiy sanalar | 1934, 1997, 2005 |
| Holati | Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari roʻyxatiga kiritilgan |
 Toshkent fotosuratlar uyi xaritada | |
Toshkent fotosuratlar uyi — Toshkentda joylashgan sanʼat muzeyi[1]. 1997-yilda tashkil etilgan[2] (boshqa manbaga koʻra 2001-yil[3]). Fotografiya, rang-tasvir, grafika, amaliy sanʼat koʻrgazmalari va boshqa koʻplab tadbirlarni oʻtkazadi[3]. Oʻzbekiston Badiiy akademiyasi tarkibida[4].
Joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fotosuratlar uyi Mirobod tumani Istiqbol koʻchasi 4-uy manzilida, Amir Temur xiyoboni va Toshkent kuranti yaqinida joylashgan[3]. Eng yaqin metro bekati Amir Temur xiyoboni.
Binosi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fotosuratlar uyi joylashgan bino 1934-yilda qurilgan[5]. Bino mashhur oʻzbek meʼmorlari K. V. Babiyevskiy hamda A.Petelin loyihasi va etnograf-rassom V.Rozvadovskiy gʻoyasi asosida qurilgan[2]. Tashqi fasadi sharq meʼmorchiligida, oʻrta asrlar uslubida ishlangan, asosiy kirish yoʻlagi moviy plitalar bilan bezatilgan[1]. Muzey eshiklari usta Gʻafuriy Xoʻja Ashur va Raufiy Yoqub boshchiligidagi toshkentlik yogʻoch oʻymakorlari tomonidan ishlangan[2].
TFU binosi 1500 kvadrat metrdan ortiq keng koʻrgazma pavilioniga ega. Xizmat xonalari binoning yuqori qismida, yoysimon arkadan tepada joylashgan[2].
2019-yilgi Vazirlar Mahkamasining 846-sonli qarori bilan arxitektura yodgorligi sifatida Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari roʻyxatiga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan[5].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1940—1950-yillarda binoda Oʻzbekiston xalqlari tarixi muzeyi ekspozitsiyasi joylashgan. 1960-yilda respublika hukumati qarori bilan Oʻzbekistonda va undan tashqarida zamonaviy sanʼatni keng targʻib qilish maqsadida tashkil etilgan Badiiy koʻrgazmalar direksiyasi joylashtirildi[2].
1966-yilgi Toshkent zilzilasidan keyin ofat oʻchogʻida joylashgan koʻrgazma zali mukammal mustahkamlanib, Davlat sanʼat muzeyi kolleksiyasi bu yerdan vaqtinchalik boshpana topdi. 1974-yilda muzey yangi binoga koʻchirildi va Markaziy koʻrgazmalar zali avvalgi holatiga qaytarildi. Har yili ushbu binoda 40-50 xil koʻrgazmalar — jamoaviy va individual, statsionar va sayohat, respublika va xalqaro koʻrgazmalar oʻtkazildi[2].
1997-yilda Badiiy koʻrgazmalar direksiyasi Toshkent fotosuratlar uyi maqomini oldi[2].
2005-yil 25-noyabrda imzolangan Vazirlar Mahkamasining 264-sonli qarori bilan Toshkent fotosuratlar uyini Markaziy koʻrgazmalar zali tarkibidan chiqarilgan[6] va 2006-yil 13-yanvarda sanʼat sohasida faoliyat yurituvchi alohida mustaqil subyekt sifatida Mirobod tuman hokimyati tomonidan roʻyxatdan oʻtkazilgan[7].
Galereyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Turli davrlarda koʻrgazmalar zalida oʻzbek rassomlari A. N. Volkov, N. Usto Moʻmin, ilk oʻzbek rang-tasvir ustalari N. Karxon, A. Siddiqiy asarlari namoyish etilgan[1].
TFU faoliyatining asosiy yoʻnalishlari tanlovlar, festivallar, koʻrgazmalar, simpoziumlar, mahorat darslari, ilmiy-amaliy seminarlar va konferensiyalar tashkil etish, komputer arxivi va videokutubxonasi, Oʻzbekiston va xorijiy fotografiya sanʼatining elektron kataloglari, fotografiya boʻyicha CD-ROM seriyalari, fotografiya tarixi va nazariyasi boʻyicha kutubxonalar yaratish, qadimiy va zamonaviy badiiy fotografiya kolleksiyalaridan fond toʻplami, fotografiya nazariyasi sohasidagi taʼlim faoliyati va boshqalar hisoblanadi[2].
Soʻnggi yillarda Toshkent fotosuratlar uyi tomonidan Yuneskoning Parijdagi qarorgohida mustaqil Oʻzbekiston koʻrgazmasini oʻtkazish, Amir Temur tavalludining 660 yilligiga, Buxoro va Xiva shaharlarining 2500 yilligiga bagʻishlangan koʻrgazmalarni tashkil etish va oʻtkazish, Germaniya, Yaponiya, Koreya Respublikasining badiiy koʻrgazmalari Toshkentda namoyish etilgan[2].
Fotosuratlar uyi tomonidan har ikki yilda bir marta Toshkent xalqaro fotobiennalesi — „Tashkentale“ oʻtkazilib, unda turli mamlakatlardan koʻplab fotograflar qatnashadi[1]. „Tashkent—2008“ koʻrgazmasida 22 mamlakatdan 131 nafar fotograf ishtirok etgan[2]. Tashkentale—2010 fotobiennalesi 2010-yilning 9—14-oktyabr kunlari beshinchi xalqaro fotokoʻrgazma sifatida tashkillashtirilgan[2].
Fotorassomlar boʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2000-yilda TFUda Fotorassomlar boʻlimi tashkil etildi. U Oʻzbekiston Badiiy akademiyasi ijodiy uyushmasi tarkibida oʻz faoliyatini toʻliq amalga oshiradi. Seksiya aʼzolari koʻplab xalqaro tanlovlar, koʻrgazmalar va Toshkent fotobiennalelarining doimiy ishtirokchilari va gʻoliblari boʻlib kelgan. Gʻoliblar orasida V. Sokolov, V. Ermakov, A. Djumaev, L. Ametov, M. Golovlev, I. Sodiqzoda, V. Jirnov va boshqalar bor[2].
Fotografiya sanʼati maktab-studiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2006-yilda TFU qoshida fotografiya sanʼati maktab-studiyasi tashkil etildi. Taniqli fotograflar — R.Sharipov, V.Jirnov, S.Spiridonov, X.Fayziev va boshqalar ushbu maktabda ustozlik qilib kelishadi. Oʻquvchilar uch oy davomida badiiy nazariya, kompozitsiyaning oʻziga xosligi, ishlash boʻyicha maʼruzalar kursini tinglaydilar, yorugʻlik va boshqalar bilan va reportaj, studiya va sahnalashtirilgan fotografiya bilan tanishadilar. Studiya maktabidagi mashgʻulotlar tabiatga, shahar atrofiga sayohatlar, teatrlashtirilgan fotosuratlar uchun fotosessiyalar, shuningdek, pavilyonda badiiy suratga olish bilan birga olib boriladi[2].
Maktab-studiyada vaqti-vaqti bilan Germaniya, Fransiya, Ruminiya, Rossiya va boshqa mamlakatlardan kelgan fotosuratchilar mahorat darslari oʻtkazib, maktabning koʻplab bitiruvchilari fotografiya sohasida oʻz rejalarini faol amalga oshirib, milliy va xalqaro fototanlovlar gʻolibiga aylanishadi[2].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Oʻzbekiston Badiiy akademiyasi
- Badiiy koʻrgazmalar direksiyasi
- Oʻzbekiston badiiy akademiyasi markaziy koʻrgazma zali
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Toshkent Fotosuratlar uyi“. uzbekistan.travel.uz. Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 „Ташкентский Дом Фотографии“ (ru). orexca.com. OrexCA.com Markaziy Osiyo va Kavkaz bo‘yicha turoperator. Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Toshkent fotosuratlar uyi“. afisha.uz. Afisha Media. Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ „O‘zbekiston Badiiy akademiyasi faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risidagi Vazirlar Mahkamasi 957-sonli qarori“. lex.uz. Toshkent: Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi (2017-yil 1-dekabr). Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ 5,0 5,1 „Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risidagi Vazirlar Mahkamasining 846-sonli qarori“. lex.uz. Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi. Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ „O‘zbekiston Badiiy akademiyasi faoliyatini takomillashtirish masalalari to‘g‘risidagi Vazirlar Mahkamasi qarori“. lex.uz. Toshkent: Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi (2005-yil 25-noyabr). Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.
- ↑ „"TOSHKENT FOTOSURATLAR UYI"“. orginfo.uz. Qaraldi: 24-aprel 2024-yil.