Tabaré Vázquez

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tabaré Vázquez
Urugvay Prezidenti
Mansab davri
1-mart 2015-yildan – 1-mart 2020-yilgacha
Vitse-prezident Raúl Sendic (2015–2017)
Lucía Topolansky (2017-yildan)
Oʻtmishdoshi José Mujica
Vorisi Luis Alberto Lacalle Pou
Mansab davri
1-mart 2005-yildan – 1-mart 2010-yilgacha
Vitse-prezident Rodolfo Nin
Oʻtmishdoshi Jorge Batlle
Vorisi José Mujica
UNASUR raisi
Mansab davri
1-mart 2015-yildan – 23-aprel 2016-yilgacha
Oʻtmishdoshi José Mujica
Vorisi Nicolás Maduro
Montevideo gubernatori
Mansab davri
5-may 1990-yildan – 5-may 1994-yilgacha
Oʻtmishdoshi Eduardo Fabini Jiménez
Vorisi Tabaré González
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Tabaré Ramón Vázquez Rosas

17-yanvar 1940-yil (1940-01-17) (84 yosh)
Montevideo, Uruguay
Siyosiy partiyasi Sotsialist
Turmush oʻrtogʻi María Auxiliadora Delgado
Bolalari Ignacio
Álvaro
Javier
Fabián

Tabaré Ramón Vázquez Rosas (ispancha talaffuzi: [taβaˈɾe raˈmom ˈbaskes ˈrosas]; 1940-yil 17-yanvar – 2020-yil 6-dekabr) – urugvaylik siyosatchi va onkolog boʻlib, 2005—2010 va 2015—2020-yillarda Urugvayning 39- va 41-prezidenti boʻlgan. Siyosiy faoliyati davomida Vaskes Keng front koalitsiyasining aʼzosi edi. Birinchi prezidentlik muddatidan oldin Vaskes Club Progreso futbol jamoasining prezidenti boʻlgan va 1994, 1999-yillarda prezidentlikka ikki marta nomzod boʻlgan. U birinchi prezidentlik kampaniyasidan biroz oldin Montevideoning intendanti sifatida xizmat qilgan[1][2].

Vaskes ilk bor 2004-yil 31-oktyabrda prezident etib saylangan va 2005-yil 1-mart kunida oʻz lavozimini egallagan. U mamlakatning sotsialistik partiyadan saylangan ilk prezidenti edi[3]. Uning birinchi prezidentligi Braziliya va Argentina bilan diplomatik aloqalari yaxshilanishi tufayli esda qolgan, ayni paytda partiyasi tomonidan abortga qarshi qarashlari tufayli tanqid qilingan. 2010-yilda prezidentlikdan ketdi. 2014-yilda yana prezident etib saylandi. 2020-yil mart oyida ikkinchi marta lavozimidan ketdi. Oʻsha yilning dekabr oyida 80 yoshida oʻpka saratonidan vafot etdi.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vaskes 1940-yil 17-yanvarda Montevideoning La Teja mahallasida, ANCAP ishchisi Ektor Vaskes va Elena Rosasning oilasida tugʻilgan[4]. Uning kelib chiqishi Galisiyadan boʻlgan. Uning bobosi va buvisi asli Ourense va Santyago de Komposteladan edi[5]. Universidad de la República tibbiyot maktabida tibbiyot fakultetida tahsil oldi, 1972-yilda onkolog boʻldi[6]. 1976-yilda Fransiya hukumati tomonidan Parijdagi Gustav Russi institutida qoʻshimcha taʼlim olish imkonini beruvchi grant oldi[7].

Ashaddiy futbol muxlisi Vaskes 1979-yildan 1989-yilgacha Club Progreso jamoasi prezidenti boʻlgan[8].

1990-yildan 1995-yilgacha Vaskes Frente Amplio koalitsiyasining Montevideoning birinchi intendanti edi. Bu lavozimda shahar rahbarligi vazifalarini bajargan[9].

1994-yilda prezidentlik saylovida ishtirok etdi[10]. Vaskes 1967-yilda prezidentlik tizimi tiklanganidan beri uchinchi partiya nomzodining eng yaxshi koʻrinishini taqdim etdi. Ikkinchi oʻrindagi milliy partiyaning umumiy ovozidan atigi 12 100 kam ovozga ega edi.

1996-yilda chap qanot koalitsiyasining rahbari Liber Seregni oʻrniga Frente Amplio rahbari etib saylandi[11]. 1999-yilda prezidentlik saylovida yana muvaffaqiyatsizlikka uchradi[12]. Urugvay Ley de Lemas tizimidan voz kechganidan keyin oʻtkazilgan birinchi saylovda 40,1 foiz ovoz bilan birinchi turda yetakchilik qildi. Kolorado nomzodi Jorge Batlega yutqazib, 45,9 foiz ovoz olgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Uruguay curbs smoking in public“. BBC News (1-mart 2006-yil). Qaraldi: 24-may 2010-yil.
  2. „Tabaré Vázquez ve inviable al ALCA; Fox lo refuta“. El Universal (27-aprel]] 2006). 2014-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-iyun.
  3. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  4. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  5. „Tabaré Vázquez "abre las puertas" de Uruguay a las empresas gallegas“ (es). El Faro de Vigo (2016-yil 29-noyabr).
  6. „Uruguay curbs smoking in public“. BBC News (2006-yil 1-mart). Qaraldi: 2010-yil 24-may.
  7. „Tabare Vazquez“. Bloomberg. Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.
  8. „Tabaré Vázquez, Progreso y la AUF: una presidencia exitosa y otra que se le escapó“. Ovacion Digital (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  9. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  10. „Tabaré Vázquez: Humble oncologist who rose to be Uruguay's president“. Reuters (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.
  11. „Tabaré Vázquez, the first leftist president to govern Uruguay, dies“. BBC News (2020-yil 7-dekabr).
  12. „Tabaré Vázquez: Humble oncologist who rose to be Uruguay's president“. Reuters (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.