Luis Batlle Berres

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Luis Conrado Batlle y Berres - urugvaylik siyosiy arbob, (1897-yil 26-noyabr – 1964-yil 15-iyul)

Fon[tahrir | manbasini tahrirlash]

Batlle Berres jurnalist va Urugvay Colorado partiyasining taniqli a'zosi edi. U Luis Tomas Berretaning vitse-prezidenti lavozimiga nomzod sifatida xizmat qilish uchun - orqaga qarab, keng qamrovli ta'sirga ega bo'lgan holda tanlangan.

Urugvay vitse-prezidenti[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 1947 yilda Alberto Guani o'rniga Urugvay vitse-prezidenti bo'lib ishlagan va prezident Berretaning vafotidan keyin bu lavozimni egallagan.

Tarixiy eslatma[tahrir | manbasini tahrirlash]

Batlle Berres Urugvay vitse-prezidenti lavozimini egallagan to'rtinchi shaxs bo'ldi. Ofis 1934-yilda, Alfredo Navarro Urugvayning birinchi vitse-prezidenti bo'lgan paytdan boshlanadi. U 1943-yildan 1945 yilgacha Urugvay Deputatlar palatasi prezidenti lavozimida ishlagan[1].

Urugvay Prezidenti (vakolatning birinchi davri)[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 1947-yildan 1951-yilgacha Urugvay prezidenti bo'lib, uning o'rnini Andrés Martines Trueba egallagan.

Batlle Berres prezidentligi davrida turli islohotlar amalga oshirildi. 1947-yil 19-sentabrdagi qonun Ijroiya hokimiyatiga taʼminotni sugʻurtalash va eng zarur tovarlar narxining haddan tashqari oshishiga yoʻl qoʻymaslik uchun keng vakolatlar berdi[2]. 1948-yilgi yer islohoti toʻgʻrisidagi qonun qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini koʻpaytirish va yaxshilash, qishloq mehnatkashlarining turmush sharoitini yaxshilashga qaratilgan[3]. 1948-yilda Jockey klubining yarim kunlik ishchilari "dastlabki jamg'arma bilan qoplanmagan" alohida fond bilan qoplangan. 1950-yilda oilaviy nafaqalar davlat xizmatchilari va harbiy xizmatchilarga ham joriy etildi[4]. 1950-yil 14-oktyabrdagi 11,577-sonli qonun "mehnat sharoitlari yoki ishlov beriladigan materiallar tufayli rasman sog'liq uchun zararli deb hisoblangan faoliyat bilan shug'ullanadigan ishchilar uchun" 6 soatlik ish kunini joriy qildi[5]. Xuddi shu qonun ayollarga homiladorlik va tug'ruq davrida keng huquqlar berdi[6]. 1950-yilgi tuzatishlar baxtsiz hodisalardan sug'urta sifatida har yili har kimga to'lanishi kerak bo'lgan maksimal 3000 pesoni belgilab qo'ydi, ammo Davlat sug'urta bankiga "belgilangan huquqiy tartib-qoidalar orqali o'z qaroriga ko'ra ushbu maksimal miqdorni oshirish huquqini" berdi[7]. 1949-yilda maktab oshxonalari va sut uchun byudjet ko'paytirildi, eshitish va ko'rish nuqsonlari bo'lgan bolalar uchun maxsus ta'lim doirasida yangi sinflar olib kelindi[8]. 1950-yilda yangi bolalar sinflari va bolalar bog'chalari ochildi, qishloq oddiy instituti "sertifikatlangan o'qituvchilar, pullik ta'tilga, qishloq ta'limida mutaxassislar tayyorlash uchun" tashkil etildi. Imkoniyati cheklangan bolalar o‘qituvchilari uchun malaka oshirish kurslari tashkil etilgan bo‘lsa, respublikamizdan kelgan yosh o‘qituvchilarni tayyorlaydigan o‘n yettita kollej kurslariga grantlar ajratildi[9]. 1947-yil 4-dekabrda e’lon qilingan qonunga ko‘ra, Urugvay ipoteka bankida uy-joy moliyalashtirish bo‘limi tashkil etildi. Bankning boshqa iqtisodiy va moliyaviy bo'linmalaridan mustaqil ravishda harakat qilish vakolatiga ega bo'lgan yangi bo'lim "turar-joylarni sotib olish, qurish va obodonlashtirish uchun qarz berish orqali Urugvayning muhim uy-joy muammosini hal qilishda yordam berish" uchun mo'ljallangan edi. Ushbu yangi bo'lim shuningdek, yerni "o'zaro kelishuv yoki ekspropriatsiya yo'li bilan olish, uni bo'lish, sotish yoki ijaraga berish uchun uy-joy qurish" huquqiga ega edi[10]. 1949-yil 5-dekabrdagi qonun do‘ldan zarar ko‘rgan dehqonlarga kompensatsiya to‘lashga ruxsat berdi[11]. 1950-yil 20-oktyabrdagi 11617-sonli qonun qishloq ishchilari, uy ishchilari va keksa yoshdagi pensiyalar uchun pensiya va pensiya jamg'armasini yaratdi[12].

Urugvay Prezidenti (vakolatning ikkinchi davri)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Batlle Berres 1955-yildan 195- yilgacha Urugvay hukumati milliy kengashining prezidenti bo'lgan. Shunday qilib, Batlle prezident sifatida Andres Martines Truebadan oldin va uning o'rnini egalladi.

Fon[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ispaniyaning Sitges shahridan bo'lgan kataloniyalik ko'chmanchilarning buyuk nabirasi, u boshqa siyosiy arbob Luis Batlle y Ordonezning o'g'li, sobiq prezident Jose Batllening ukasi edi. Uning onasi Petrona Berres irlandiyalik edi va u hali kichkinaligida vafot etdi. Keyin otasi yana turmushga chiqdi, lekin ko'p o'tmay, 1908-yilda vafot etdi. Natijada, u amakisi, Urugvayning uch karra prezidenti Jose Batle y Ordonez va uning amakivachchalari Cesar, Rafael va Lorenso Batle Pachekolar bilan Montevideo chekkasidagi Piedras Blankas mulkida yashashga bordi[13].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. PRESIDENCIA DE LA ASAMBLEA GENERAL Y DEL SENADO PRESIDENCIA DE LA CAMARA DE REPRESENTANTES. „Parlamentarios Uruguayos 1830-2005“. www.parlamento.gub.uy (2013-yil 29-oktyabr). 2013-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  2. Foreign Commerce Weekly, Vol. XXIX, No. 10, December 6 1947
  3. The Agriculture of Uruguay by Constance Helen Farnworth, 1952, P.59
  4. Social Security in Latin America Pressure Groups, Stratification, and Inequality By Carmelo Mesa-Lago, 1978, 3 The Case of Uruguay Prepared by Arturo C. Porzecanski, P.76
  5. Labor Law and Practice in Uruguay by Robert C. Hayes, 1972, P.49
  6. Status de la mujer en el Uruguay By Ofelia Machado Bonet, 1986, P.16
  7. Business Information Service WORLD TRADE SERIES No.374, April 1953, P.14
  8. International yearbook of education, v. 11, 1949
  9. International yearbook of education, v. 12, 1950
  10. BULLETIN OF THE Pan American Union, JULY 1948, P.149
  11. Legislative Information Volumes 1–2 By Food and Agriculture Organization of the United Nations, Legislative Service, 1950, P.170
  12. Estudios sobre la administración del trabajo en el Uruguay en conmemoración del sexagésimo aniversario de la Organización Internacional del Trabajo, 1919-1979, Volume 1, 1979, P.147
  13. „'Luisito' Batlle Berres“. Correo de los Viernes (2016-yil 6-iyul). Qaraldi: 2017-yil 11-avgust.