Sharif Roziy

Sharif Roziy
Tavalludi	970-yil yoki 970-yil atrofida; Bagʻdod
Vafoti	27-iyun 1015-yil yoki 1016; Bagʻdod
Ijod qilgan tillari	Arab tili
Fuqaroligi	Abbosiylar
Faoliyat turi	Yozuvchi, shoir

Sharif (yoki Sayyid) ar-Roziy yoki Abu-l-Hasan Muhammad ibn al-Husayn al-Musaviy ( 970 - 1015 (miloddan avvalgi 359-406)) Hijriy) — iroqlik taniqli arab yozuvchisi va tarixchisi, atoqli shoir, shia islomining asosiy muqaddas kitoblaridan biri boʻlgan “Nahj al-balagʻa” (“Fasohat yoʻli ”)ni tuzuvchi, maʼruzalar toʻplami. shialarning birinchi imomi Ali ibn Abu Tolibning maktublari va hikmatli ko'rsatmalari.

Sharif ar-Roziy Buyidlar sulolasi davrida (334 hijriy / 946 - 447 / 1056-yillarda), arab adabiyotining gullab yashnagan davrida yashagan.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kelib chiqishi va oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sharif ar-Roziy dindor oilada tugʻilgan, ota va ona tomonidan sayyid ( Muhammad paygʻambarning avlodlari) boʻlgan.

Sharif ar-Roziyning otasi Abu Ahmad Husayn ibn Muso oʻn ikki imomning yettinchi shia imomi Muso al-Kozimning avlodidan boʻlib, Iroq sayyidlari ishlari boʻyicha mudir boʻlib ishlagan va keyinchalik Karbalodagi Imom Husaynning muqaddas majmuasida dafn etilgan. Otasi vafotidan keyin Sharif ar-Roziy uning mansabini meros qilib oldi, chunki u hayoti davomida ham uning rasmiy vakili sifatida faoliyat yuritgan. Bu lavozimda Sharif ar-Roziy Hajga ketayotgan ziyoratchilar karvonlariga ham boshchilik qildi.

Sharif ar-Roziyning onasi Fotima taqvodor va diniy hurmatli ayol edi. U ham sayyidlarga mansub boʻlib, kelib chiqishini shialarning toʻrtinchi imomi Ali ibn al-Husayn Zayn al-Obidin as-Sajjodga bog'lagan . Sharif ar-Roziyning onasi aynan uning iltimosiga ko‘ra Shayx Mufid “Ahkam an-niso” kitobini yozgani bilan mashhur bo‘lib, unda ayollarga oid barcha fiqh qoidalarini jamlagan.

Sharif ar-Roziyning ukasi Sayid Murtazo o‘z davrining ko‘zga ko‘ringan shia ilohiyotchisi va faqihi boʻlgan. U shariat ilmlari sohasida yuksak cho‘qqilarni zabt etgan va “Alam al-huda ” (“Yetakchilik bayrog‘i”) unvonini olgan. Sayid Murtazoning kalom, fiqh, usul al-fiqh, adabiyot, grammatika, sheʼriyat, xususan, “Ash-shafi fi-l-Imom”, “Al-Guror va-d-duror”, “Az-zahira fi usul al-fiqh” kabi koʻplab asarlari bor. Uning 20 000 dan ortiq misradan iborat she’riy devonlari ham bor edi.

Sharif ar-Roziyning yagona o‘g‘li — Abu Ahmad Adnan ham o‘z davrining mashhur ilohiyot olimiga aylandi.