Sergey Chernov
| Sergey Chernov | |
|---|---|
| Sergey Ivanovich Chernov | |
| Tavalludi |
1907 Qoʻqon, Qoʻqon uyezdi, Fargʻona viloyati, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1996 Novosibirsk, Rossiya |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Taʼlimi | Sankt-Peterburg konchilik instituti |
| Kasbi | Geolog |
| Mukofotlari |
    |
| Izohlar | |
|
G'arbiy Sibirdagi birinchi neft konlarini qidirish va ochish tashkilotchilaridan biri | |
Sergey Ivanovich Chernov (1907, Qoʻqon uyezdi, Turkiston general-gubernatorligi[1] — 1996, Novosibirsk, Rossiya) — geolog, jamoat arbobi, Gʻarbiy Sibirdagi birinchi neft konlarini qidirish va ochish tashkilotchilaridan biri, Gʻarbiy Sibir neft qidiruv ekspeditsiyasi bosh geologi, „Zapsibneftegeologiya“ trestining Dala geologiya-qidiruv partiyasi rahbari, Novosibirsk bosh geologi.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sergey Ivanovich olti opa-singil va olti aka-ukali katta oilada oʻsgan. Oʻrta Osiyo — Qoʻqon va Toshkent ularning yashash manzilgohlari boʻlgan. Rossiya imperiyasining Saxalindan Ukrainagacha boʻlgan bepoyon hududlari oʻsha paytda mutaxassis, geolog va amaliyotchi sifatida faoliyat sohasi boʻlgan. Gʻarbiy Sibir hududida qidiruv ishlarining dastlabki bosqichida Sergey Ivanovichning ishi eng qiyini boʻlgan. U Gʻarbiy Sibir tekisligida katta neft topgan geologlardan biri edi. Chernov oilasi bilan Sibirga kelgan neft qidiriuvchi mutaxassislarning eng birinchilardan bo'lgan.
Hujjatlar va avtobiografik maʼlumotlardan koʻrinib turibdiki, Chernov Glavka boshligʻining buyrugʻi bilan bosh geolog va oʻrinbosar lavozimiga Novosibirskga yuborilgan. Keyinchalik gʻarbiy Sibir neft qidiruv ekspeditsiyasi rahbari bo'lgan. Mehnat daftarchasidagi yozuvga koʻra, u 1949-yil 1-iyuldan boshlab ushbu lavozimga qabul qilingan va u yerda 1950-yil 20-oktyabrgacha, Minusinsk va Gʻarbiy Sibir trestini ajratishgacha bo'lgan davrda ishlagan. U Leningrad konchilik institutini tamomlagandan so‘ng boy bilimga ega bo‘lgan yetuk mutaxassis sifatida G‘arbiy Sibirga ishga kelgan va neft rayonlarida, jumladan, „Ishimbayneft“ trestida ishlagan va mamlakatning turli hududlarida geologiya-qidiruv ishlarida tajriba orttirgan. Uning mehnat faoliyatida Shimoliy Saxalinning neft konlari, urushdan oldingi va urushdan keyingi Ukraina (Kiyev va Romni), Bulaevo — Qozogʻiston, Kemerovo viloyati — neft va gaz qidiruvi bilan Ermakovskaya geologik partiyalarda katta geolog boʻlib ishlagan. Ukrainadan, keyinchalik neft konlari topilgan hududlardan, 70-yillarga qadar Novosibirskda unga hadyalar yuborilgan, chunki konlarni qidirish va qoʻshimcha qidiruv ishlariga chaqirilgan. Aynan shu davrda uning geologiya sohasidagi samarali mehnati 1949-yil apreldagi "Mehnat jasorati uchun" medali va 1950-yil 9-sentyabrdagi „Mehnat Qizil Bayroq“ ordeni kabi hukumat mukofotlari bilan baholandi.
1952-yilda Lomonosov koʻchasida „Zapsibneftegeologiya“ trestining yangi binosi qurildi va Sergey Ivanovich trest rahbariyati bilan birgalikda Zapsibneftegeologiya shahridagi birinchi uyini oldi.
1954-yil yanvaridan 1959-yil yanvarigacha u yana Novosibirsk geologiya-qidiruv ekspeditsiyasining bosh geologi etib tayinlandi. U yerda besh yil davomida ekspeditsiyaning burgʻulash va olingan natijalarni geologik talqin qilish, 1954-yil yanvaridan 1959-yil yanvargacha boʻlgan davrda geologik talqin qilish uchun tuzilmaviy xaritalar tuzishni boshqargan. Bu vaqtda Novosibirsk geologiya-qidiruv ekspeditsiyasi uning bevosita ishtirokida asosiy materiallarni, shu jumladan kimyoviy, paleontologik, litologik va boshqalarni oʻrganish uchun laboratoriyalar tashkil etdi, ularda Gʻarbiy Sibirning istiqbolli konlarining asosiy materiallari toʻplangan va oʻrganilgan.
Sergey Chernovning ukalaridan biri Vasiliy Ivanovich Chernov eng yirik Gazli neft-gaz konining tashkilotchisi[2], Lenin mukofoti laureati. Gʻarbiy Sibirda, shu jumladan Tomsk, Novosibirsk va Tyumen viloyatlarida Sergey Ivanovichning Sibir neft va gaziga, uning ukasi esa Oʻzbekistondagi neft va gaz konlarini oʻrganishga katta mehnati sarmoya kiritganligi ramziy maʼnoga ega. 1966-yilda Tyumen gazi Nijniy Tagil korxonalariga yetkazib berildi va dunyodagi eng yirik Gazli — Igrim gaz quvuri ulandi.
Geologning martaba sahifalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1924-yil noyabr — 1929-yil avgust: „KIM“ Shchorsu neft konining kollektori, „Oʻzbekgosneft“
- 1929-yil avgust — 1931-yil noyabr: Qaragʻanda koʻmir qidiruvi katta ustasi
- 1931-yil sentyabr — 1936-yil iyun: Leningrad konchilik instituti talabasi („Ruda qidirish“ mutaxassisligini, muhandis-geolog malakasini olgan)
- 1932-yil may — 1932-yil oktyabr: Lenburtrestning Borovichi koʻmir qidiruvi usta-geologi
- 1933-yil may — 1933-yil oktyabr: Stepnyak konining katta kollektori
- 1934-yil aprel — 1934 -yil noyabr: Razmetrazvedka Ittifoqining Tuva qidiruv partiyasi katta kollektori
- 1935-yil may — 1935-yil oktyabr: Boshnefttrustning Ishimbayneft neft koni katta kollektori
- 1936-yil aprel — 1939-yil sentyabr: „Saxalinneft“ trestining katta geologi
- 1939-yil sentyabr — 1941-yil avgust: „Ukrneftepromrazvedka“ trestining katta geologi
- 1941-yil avgust — 1945-yil dekabr: Narkomneftning Zapsibneftetrest katta qidiruv geologi
- 1945-yil dekabr — 1949-yil iyul: „Ukrneftepromrazvedka“ trestining katta geologi.
- 1949-yil iyul — 1949-yil dekabr: bosh geolog, oʻrinbosari. Gʻarbiy Sibir neft qidiruvi ekspeditsiyasi rahbari
- 1949-yil dekabr — 1950-yil oktyabr: deputat. „Zabsibneftegeologiya“ tresti bosh geologi
- 1950-yil oktyabr — 1954-yil yanvar: Zapsibneftegeologia tresti Dala geologiya-qidiruv partiyasi rahbari
- 1954-yil yanvar — 1959-yil yanvar: Novosibirsk geologiya-qidiruv ekspeditsiyasi bosh geologi
- 1959-yil yanvar — 1961-yil may: Novosibirsk geologik qidiruv ekspeditsiyasi geologiya boʻlimi boshligʻi
- 1961-yil may — 1962-yil sentyabr: Novosibirsk geologiya-qidiruv ekspeditsiyasi gidrogeologik stansiyasining katta geologi.
- 1962-yil sentyabr — 1996-yil fevral: nafaqaga chiqqan
Hayotining soʻnggi yillari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sergey Ivanovich uzoq umr koʻrdi — 89 yil. Nafaqaga chiqqanidan keyin Sergey Ivanovich Novosibirskda yashadi. Bogʻdorchilik, asalarichilik bilan ishlash hayotining soʻnggi oʻn yilliklarda uning sevimli mashgʻulotlaridan biri edi. U tugallangan kurslarga ega havaskor asalarichi bo'lgan.
Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1949-yil — "Mehnat jasorati uchun"
- 1950-yil — Mehnat Qizil Bayroq ordeni
- 1995-yil — „1941—1945-yillardagi Ulug 'Vatan urushidagi jasoratli mehnati uchun“
- 1995-yil — "1941—1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushidagi Gʻalabaning 50 yilligi"
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Nine eto Ферганская область, Узбекистан.
- ↑ Vasiliy Ivanovich Chernov
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Tomsk viloyati neft-gaz kompleksining bosh geologlari. — Novosibirsk: Priobskie Vedomosti, 2010. — V. 1 (Geologik qidiruv korxonalari) / Bosh muharrir: V. I. Bidjakov. — 688 b.
- Velichko V. A. Quyosh ekinlari. — M .: Sovet yozuvchisi, 1961. — 280 b.
- Markaziy Osiyoning yoʻl izlovchisi: oʻlka tarixi almanaxi. — Toshkent: O‘zbekiston Komsomoli Markaziy Komiteti nashriyoti, 1963. — 212 b.