Respublika davlat akademik koreys musiqali komediya teatri

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Respublika davlat akademik koreys musiqali komediya teatri
Qachon asos solingan 1932
Joylashuvi Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston
Direktori Lyubov Ni
Bosh kotibi Larisa Kim
Vebsayti http://www.koreantheatre.com/

Respublika Davlat akademik koreys musiqali komediya teatri — Qozogʻistondagi dunyodagi birinchi etnik va yana Koreya yarim orolidan tashqarida yagona davlat koreys teatri.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1932-yili Rossiyaning Vladivostok shahridagi sanʼatkorlar toʻgaragi negizida „Koreya mintaqaviy teatri“ nomi bilan tashkil etilgan.
  • 1937-yili deportatsiya asosida Qozogʻiston Sovet Sotsialistik Respublikasining Qiziloʻrda shahriga koʻchirildi. Qizilo‘rda shahrida ko‘chma teatr tashkil etildi, u oddiy ishchilar va talabalar oldida chiqish qildi. Dastlabki yillarda teatrda koreys kollektiv mehnatkashlari hayotini tasvirlaydigan Tailandlik Dyan Chunning „Baxtli odamlar“, Aleksandr Korneychukning „Eskadron qurboni“ va Maksim Gorkiyning „Dushmanlar“ pyesalari sahnalashtirildi.
  • 1940-yili teatr Qiziloʻrda viloyati uchinchi toifali „Koreys musiqali drama teatri“ etib qayta tashkil etildi.
  • 1941-yili oʻsha davrdagi tarixiy voqealarga muvofiq, teatr repertuari Ulugʻ Vatan urushiga bagʻishlangan sheʼrlar oʻqilgan va qoʻshiqlar kuylangan kontsert dasturlari bilan toʻldirildi. Teatr artistlari evakuatsiya qilinganlar va jarohatlanganlar oldida chiqish qilishdi.
  • 1942-yilning 13-yanvarda teatr Qiziloʻrdadan Toldiqoʻrgʻon viloyati Qoratol tumani Ushtobe stansiyasiga koʻchirildi. Shundan so‘ng bu nom „Taldiqo‘rg‘on viloyat koreys musiqali drama teatri“ deb o‘zgartirildi.
  • 1942-1945-yillarda teatrda „Xan Bom . Do“, Konstantin Finning „Pyotr Krimov“, Valentina Kataevaning „Moviy sharf“, Konstantin Simonovning „Kunlar va tunlar“.
  • 1950-yili Toshkent va Toldiqoʻrgʻon viloyatlaridagi koreys musiqali drama teatrlari birlashtirildi. Ushtobe vokzalida yangi teatr qurildi. Teatrlashtirilgan spektakllarga Tailandlik Dian Chunning „38-parallelning janubi“ va Yeon Sen Nengning „Koreya alangasi“ spektakllari kiradi.
  • 1955-yili koreys teatri Olmaotaga gastrol safariga joʻnadi.
  • 1959-yili teatr yana Qiziloʻrda shahriga koʻchirildi. Shundan soʻng teatr 1968-yili Olmaota shahriga koʻchirilib, oʻz maqomini „Davlat Koreya musiqali komediya teatri“ga oʻzgartirdi.

Turli yillardagi spektakllar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Teatr sahnasida milliy klassika boʻyicha Li Deng Nim bilan Yen Sen Nengning „Chun Xyan degan qiz haqida afsonasi“ (1935-36), Ten Don Xekning „Ondal haqida afsonasi“ (1972) va Xan Dinning „Yanbay haqida afsona“ (1973, 1985), shuningdek N.Ostrovskiyning „Momaqaldiroq“ (1950), G.Musirepovning „Qo‘zi Ko‘rpesh-Bayan sulu“ (1949, 1975), M.Avezovning „Enlik-Kebek“ (1962) va boshqa spektakllar ham boʻlib oʻtdi. „Ariran“ estrada ansambli, milliy raqqosalar guruhi bor. Milliy mumtoz asarlar asosida sahnalashtirilgan spektakllarda koreys xalq qo‘shiq va raqs janrining unsurlari ko‘p.[1]

Teatr yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1982-yilda teatrning 15 yilligi munosabati bilan Sovet teatr sanʼati rivojiga qoʻshgan hissasi uchun u „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni bilan taqdirlangan.
  • 1989-yilda teatr Xitoy Xalq Respublikasi va Koreya Respublikasi boʻylab gastrollarda boʻldi.
  • 1990-yilda teatr Koreya Respublikasidagi Seul davlat milliy teatrining „qarindoshi“ga aylandi.
  • 1992-yilda Seulda boʻlib oʻtgan Milliy teatr sanʼati festivalida Art Orde Xan Dingning „Daraxtni koʻchirishga hojat yoʻq“ spektakli uchun birinchi mukofotni qoʻlga kiritdi.
  • 2005-yilda teatr rahbariyati Koreya Prezidenti nomidan faxriy yorliq bilan taqdirlangan.
  • 2010-yilda Koreya Davlat musiqali komediya teatri Seulda „Ipak yo‘li“ xalqaro festivalini o‘tkazish tashabbusi bilan chiqdi. Qozog‘iston nomidan Muxtor Auezov nomidagi Davlat akademik drama teatri, M. Yu. Lermontov nomidagi Davlat akademik rus drama teatri , Gʻabit Musirepov nomidagi Qozogʻiston davlat bolalar va oʻsmirlar teatri hamda Koreya davlat musiqali komediya teatri ishtirok etdi.
  • 2014-yilda Kunsan shahrida boʻlib oʻtgan xalqaro teatr festivalida teatr jamoasi Koreya Respublikasi assotsiatsiyasi nomidan maxsus medal va tashakkurnoma bilan taqdirlandi.
  • 2017-yilda teatrga „Akademik“ maqomi berildi.

Aktyorlar Li Dyan Son, Kim Din, Li Gir Su, Li Xem Dek, Park Chun Seb, Choi Bon Do, V.E. Kim, R.I. Kim, rejissyorlar bilan teatr aktyorlari Yeon Sen Nen, Men Dong Vuk, Te Den Gu, A.A. Pashkov, I. Kim, O.S. Li va boshqalar. „Ariran“ va „Samulnori“ ansambllari MDH mamlakatlaridagi yagona professional koreys jamoasi tarkibiga kiradi. Ularning yorqin raqs va vokal-instrumental sanʼati Qozogʻiston, Markaziy Osiyo, Rossiya Federatsiyasi va Koreya Respublikasining koʻplab shaharlarida muvaffaqiyatli namoyish etilgan. Teatr sahnasida 250 dan ortiq spektakl va konsert dasturlari namoyish etildi. Teatr repertuaridan milliy va zamonaviy koreys spektakllari, qozoq va xorij dramaturglarining spektakllari bor.

Teatr sanʼatining rivojlanishiga qoʻshgan hissasi uchun Koreya teatri „Hurmat“ ordeni bilan taqdirlandi. Teatrning besh aktyoriga xalq artisti nomini, to‘qqiziga xizmat ko‘rsatgan artist nomini, bir artistga Qozog‘iston Respublikasining xizmat ko‘rsatgan artisti nomini, o‘n yetti artistga Qozog‘iston Respublikasining xizmat ko‘rsatgan artisti unvoni, ikki artistga II darajali „Do‘stlik“ ordenining kavaleri unvoni, yana bir nafar artistga „Hurmat“ ordeni bilan taqdirlandi va boshqa davlat sovg‘alari topshirildi. Teatrning 80 yilligi munosabati bilan (2012) Koreya Respublikasidan taniqli rejissyor Kim Sek Man koreys dramaturgi Li Kin Samning „Ko‘chmanchilar truppasi“ spektakli asosida sahnalashtirilgan spektaklni sahnalashtirish uchun taklif etildi. Bundan tashqari, 2012-yilning 26-30-sentabr kunlari bo‘lib o‘tgan Koreya teatri haftaligida qozog‘istonlik tomoshabinlar Seul drama teatri aktyorlarining chiqishlarini tomosha qilishdi. Bugungi kunda koreys teatri Qozogʻiston koreyslarining asosiy madaniy markazlaridan biri hisoblanadi.[2]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Jetіsu ensiklopediya. — Almati: „Aris“ baspasi, 2004 jil. — 712 bet + 48 bet tүrlі tүstі surettі japsirma. ISBN 9965-17-134-3
  2. Qazaqstanniң mәdeni oshaqtari. Kulturnie sentri Kazaxstana: Fotoalbom. — Almati:"ASA" Baspa үyі" JShS, 2012. — 288 b. (qazaq, oris, tіlderіnde) ISBN 978-601-80325-0-9