Qunaytira

Qunaytira
Qunaytira; ٱلْقُنَيطْرَة
	Shahar
	33°07′00″N 35°49′00″E / 33.11667°N 35.81667°E
Mamlakat	Suriya
muhofaza	Qunaytira
tuman	Qunaytira
Hukumat
• Voliy	Ahmad shayx Abdulqodir
Asos solingan	Milodiy 1000-yillar
Maydon	23 km2 (8.9 kv mi)
Markazi balandligi	1010 m
Rasmiy til(lar)i	arab tili
Aholisi (2004)	4,318
Vaqt mintaqasi	UTC+3
	Qunaytira

Qunaytira (arabcha: الْقُنَيْطِرَة / ALA-LC romanizatsiyasi: al-Qunayṭirah) — Suriyaning janubi-gʻarbiy qismidagi shahar. Qunaytira muhofazasining maʼmuriy markazi.

Geografiyasi va aholisi

Qunaytira dengiz sathidan 942 metr (3,091 fut) balandlikda Golan tepaliklaridagi baland vodiyda joylashgan. U gʻarbda Golan tepaliklarining Isroil qoʻl ostidagi qismi va Har Bental choʻqqisi bilan oʻralgan. Atrofda qadimgi vulqon lava oqimlari hukmronlik qiladi, ular atrofdagi tekislikdan taxminan 150 to 200 metr (490 to 660 fut) koʻtarilgan bir qator harakatsiz vulqon konuslari bilan kesishadi. Mintaqaning vulqon tepaliklari mintaqadagi mojarolarda, ayniqsa Yom Kippur urushida kuzatuv nuqtalari va tabiiy otishma pozitsiyalari sifatida muhim rol oʻynagan^[2]. Tinchlik davrida unumdor vulqon tuproqlari bugʻdoy yetishtirish va chorvachilik kabi qishloq xoʻjaligini qoʻllab-quvvatlagan^[3].

Urushlararo davrda yozgan amerikalik sayohatchi Garriet-Luiz H. Patterson, Qunaytira haqida quyidagicha yozgan:

maftunkor evkalipt daraxtlari bogʻida joylashgan. Uning asosiy daʼvosi yoki sayohatchining pasport rasmiyatchiligidan tashqari vaqtlarining bir necha daqiqalari — Hermondan chigal butalar va gulli pushti va oq oleandlar boʻylab oqayotgan Iordanning goʻzal manzarasi. Qunaytira tushlik uchun toʻxtash joyi sifatida yoqimli. Yoyilgan daraxtlar ostida salqin, odatda tinch va osoyishta^[4].

Shaharning muhim savdo yoʻlidagi mavqei unga oʻz tarixining koʻp qismida turli xil aholi sonini berdi. 20-asr boshlariga kelib bu yerda Kavkazdan kelgan musulmon cherkaslar, turkmanlar va arablar hukmronlik qilgan^[5]^[6]. 1946-yilda Suriya Fransiyadan mustaqillikka erishgach, uning aholisi 21 000 ga koʻpaydi, asosan arablar, keyin turkmanlar va cherkaslar^[7]^[6]^[8]. 1967-yilda tashlab ketilganidan va keyinchalik vayron qilinganidan soʻng, uning aholisi Suriyaning boshqa qismlariga tarqalib ketgan. Suriya xavfsizlik kuchlarining qolgan qismidan tashqari shahar tashlandiq holda qolmoqda. Urush tufayli Suriya ichida va chegaralar orqali aholining tez-tez va koʻp koʻchishi tufayli 2011-yildan keyin aholi soni boʻyicha ishonchli hisob-kitoblar mavjud emas. Inqirozning taʼsiri ommaviy koʻchishlarga va asosiy xizmatlardan foydalanishning asta-sekin yomonlashishiga olib keldi. Qunaytira, shuningdek, qoʻshni Darʼo va Rif Damashq muhofazalaridan koʻplab ichki koʻchirilganlar uchun manzil boʻlgan. 2013-yil avgust oyida Darʼo muhofazasidagi Nava va Al-Harra shahridan 75 000 ga yaqin ichki koʻchirilganlarning koʻpchiligi Qunaytiraga qochib ketgani xabar qilingan^[9].

Manbalar

↑ Quneitra city population (Wayback Machine saytida 2013-01-22 sanasida arxivlangan)
↑ Simon Dunstan. The Yom Kippur War 1973: The Sinai, p. 9. Osprey Publishing, 2003. ISBN 1-84176-220-2
↑ Geoffrey William Bromiley. "Golan", in International Standard Bible Encyclopedia: E-J, p. 520. Wm. B. Eerdmans Publishing, 1994. ISBN 0-8028-3782-4
↑ Harriet-Louise H. Patterson, Around The Mediterranean With My Bible. W. A. Wilde Co., 1941
↑ Chatty, Dawn. Displacement and Dispossession in the Modern Middle East. New York: Cambridge University Press, 2010 — 112–114-bet. ISBN 978-0-521-81792-9.
↑ ^6,0 ^6,1 „Suriye'nin Türkmenleri: Ne zaman geldiler, nüfusları ne kadar, hangi bölgelerdeler?“. T24 (2015-yil 8-dekabr). 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-sentyabr.
↑ "Qunaytirah, Al-." Encyclopædia Britannica. 2007.
↑ „Suriye Türkmenleri“. Haberiniz (2015-yil 3-iyul). 2017-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-sentyabr.
↑ „Archived copy“. 2015-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.

Adabiyotlar

Goren-Inbar, N., and Paul Goldberg. Quneitra: A Mousterian Site on the Golan Heights. Publications of the Institute of Archaeology, the Hebrew University of Jerusalem, 31. [Jerusalem]: Institute of Archaeology, Hebrew University of Jerusalem, 1990.

Havolalar

Satellite view of Quneitra (Google Maps)

Geografiyaga oid ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[1] Quneitra city population (Wayback Machine saytida 2013-01-22 sanasida arxivlangan)

[2] Simon Dunstan. The Yom Kippur War 1973: The Sinai, p. 9. Osprey Publishing, 2003. ISBN 1-84176-220-2

[bromiley-3] Geoffrey William Bromiley. "Golan", in International Standard Bible Encyclopedia: E-J, p. 520. Wm. B. Eerdmans Publishing, 1994. ISBN 0-8028-3782-4

[4] Harriet-Louise H. Patterson, Around The Mediterranean With My Bible. W. A. Wilde Co., 1941

[Chatty112-5] Chatty, Dawn. Displacement and Dispossession in the Modern Middle East. New York: Cambridge University Press, 2010 — 112–114-bet. ISBN 978-0-521-81792-9.

[t24_turkmen-6] 6,0 ^6,1 „Suriye'nin Türkmenleri: Ne zaman geldiler, nüfusları ne kadar, hangi bölgelerdeler?“. T24 (2015-yil 8-dekabr). 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-sentyabr.

[eb-7] "Qunaytirah, Al-." Encyclopædia Britannica. 2007.

[8] „Suriye Türkmenleri“. Haberiniz (2015-yil 3-iyul). 2017-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-sentyabr.

[9] „Archived copy“. 2015-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

k m t Suriya shaharlari va shaharchalari roʻyxati
Muhofaza markazlari	Damashq Darʼo Dayr uz-Zavr Halab Hamo Hasaka Hims Idlib Loziqiya Qunaytira Raqqa Rif Damashq Suvaydo Tartus
Tuman markazlari	Abu Kamol Afrin Ariho Atorib Ayn al-Arab Azoz al-Bob Baniyas Dorayyo Dayr Hofir Dumo Duraykish Fiq al-Haffa Harim Izra' Jabla Jarobulus Jisr ash-Shugʻur Maarat an-Noʻmon Al-Malikiya Manbij Masyof Mayadin Mharda Al-Muharram An-Nabk Palmira Qamishli Qardaha Qatana Qudsiya Al-Qusayr al-Qutayfa Ra's al-'Ayn Ar-Rastan as-Safira Safita Salomiya Salhad As-Sanamayn As-Suqaylabiya Talkalax At-Tall Tell Abyad At-Tavra Yabroʻd Az-Zabadoniy Shahba Ash-Shayx Badr
Nohiya markazlari	Abu Qilqil Abu al-Thuhur Akhtarin Amuda Arbeen Arima al-Ariqah al-Arishah Armanaz Arwad al-Asharah Assal al-Ward Awj Ayn al-Fijah Ayn Halaqim Ayn Issa Ayn al-Nasr Babbila Banan Barri Sharqi Beit Jinn Binnish Bir al-Helou Busro Bulbul Busayrah Da'el al-Dana Darat Izza Darkush al-Darbasiyah Deir Atiyah al-Dimas al-Dumayr Furqlus Ghabaghib Ghandoura al-Ghariyah al-Ghizlaniyah al-Hader Hadidah al-Hajar al-Aswad al-Hajib Hajin al-Hamidiyah al-Hamraa Harasta Harbnafsah Harran al-Awamid al-Hirak Hish Hisyah Al-Hol Huraytan al-Huwash Ibbin Samaan Ihsim Jayrud al-Jalaa al-Janudiyah Jaramana al-Jarniyah Jasim al-Jawadiyah Jubb al-Jarrah Jubb Ramlah Jindires al-Jiza al-Qabu Kafr Batna Kafr Nabl Kafr Takharim Kafr Zita al-Karamah al-Kasrah Kessab al-Khafsah Khan Shaykhun Khasham Kirnaz Kuwayris Sharqi Khanaser Khirbet Ghazaleh Khirbet al-Tin Mahmoud al-Kiswah Ma'arrat Misrin Maabatli Maadan Ma'loula Madaya Mahin Malah al-Malihah al-Mansurah Mare' Markada Mashta al-Helu Maskanah al-Masmiyah al-Mazraa Muhambal Muhasan al-Musayfirah al-Mushannaf Muzayrib al-Nashabiyah al-Nasirah Nawa Nubl al-Qadmus al-Qahtaniyah Qalaat al-Madiq Qarah al-Qaryatayn al-Qurayya Qurqania Rajo Rankus Rasm Harmil al-Imam al-Rai al-Riqama al-Ruhaybah al-Saan Saasaa Sabburah al-Sabe' Biyar al-Sabkhah Sadad Sahnaya Saidnaya Salqin Saraqib Sarmin Sarrin Soʻvron Sebei al-Shaddadah al-Shajara Shaqqa Sharran Shathah Shaykh al-Hadid al-Shaykh Maskin Shayukh Tahtani Shin Sinjar Sirghaya Slinfah Suluk al-Surah al-Saghirah al-Suwar Suran al-Susah al-Sukhnah al-Tabni Talbiseh Taldou al-Tamanah Tasil Tell al-Daman Tell Hamis Tell Rifaat Tell Salhab Tell Tamer Tedef Thiban Uqayribat Urum al-Kubra Wadi al-Oyun al-Yaarubiyah al-Zirbah az-Ziyarah