Qashqadaryo okrugi

Qashqadaryo okrugi
ruscha: *Кашка-Дарьинский округ*
; Oʻzbekiston SSR va uning tarkibidagi Tojikiston ASSRning 1927-yilgi maʼmuriy-hududiy xaritasi ;
Mamlakat	SSSR
Tegishli	OʻzSSR
Maʼmuriy markazi	Behbudiy
Yirik shahari	Behbudiy
Asos solingan sanasi	1926-yil
Bekor qilingan sanasi	1938-yil
Aholi (1926)	343,4 ming kishi
Maydoni	29,9 ming km²
Xaritada

Qashqadaryo okrugi – Oʻzbekiston SSR tarkibidagi maʼmuriy-hududiy birlik, 1926—1930-yillarda hamda 1935—1938-yillarda OʻzSSRning janubida mavjud boʻlgan okrug.

Okrug 1926—1930-yillarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qashqadaryo okrugi 1926-yilda tashkil topgan. Okrug markazi etib Behbudiy shahri belgilandi.

1929-yilga kelib okrug 8 tumanga boʻlingan: Beshkent, Kitob, Koson, Tangiharam, Yakkabogʻ, Gʻuzor, Shahrisabz va Chiroqchi^[1].

1930-yil 30-iyul Qashqadaryo okrugi SSSRning aksariyat okruglari kabi tugatildi. Uning tumanlari bevosita Oʻzbekiston SSRga boʻysunuviga oʻtkazildi.

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Okrug aholisi 1926-yilda 343,4 ming kishini tashkil etgan edi. Ulardan oʻzbeklar – 87,5%; tojiklar – 6,4%; arablar – 2,3%; ruslar – 1,4%; turkmanlar – 1,2%. Aholining yashash hududlariga koʻra (mustaqil Oʻzbekistonning hududiy boʻlinish holatida) oʻzbeklar barcha hududlarda bir tekis tarqalgan, tojiklar Koson, Kitob va Qamashi tumanlarida salmogʻi yuqori boʻlgan, rus millatiga mansub aholi esa asosan Qarshi va Shahrisabz tumanlari yashab kelgan. Shuningdek turkman millati vakillari Mirishkor, Muborak, Kasbi tumanlarida, arablar esa Koson va Qarshi tumanlarida istiqomat qilgan.

Okrug 1935—1938-yillarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Markazi Behbudiy shahrida boʻlgan Qashqadaryo okrugi Oʻzbekiston SSRning chekka hududlarini boshqarishda qulaylik yaratish maqsadida 1935-yilda qayta tashkil etilgan. Uning tarkibiga 9 ta tuman: Behbudiy, Dehqonobod, Kasbi, Kitob, Koson, Yakkabogʻ, Gʻuzor, Shahrisabz va Chiroqchi tumanlari tashkil etilgan^[2]. 1938-yilda respublikada hududiy boʻlinish joriy etilgandan soʻng u Buxoro viloyati tarkibiga kirdi va tez orada tugatildi. Oʻzbekiston SSR tarkibida Qashqadaryo okrugi yana Surxondaryo okrugi bilan qoʻshib yuborilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Administrativnoe delenie Soyuza SSR. M., 1929.
↑ [elib.shpl.ru „Административно-территориальное деление Союза ССР : Крат. справочник на 1 сентября 1935 г. - М., 1935.“] (2013-yil 1-yanvar). 2022-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan.

[1] Administrativnoe delenie Soyuza SSR. M., 1929.

[2] [elib.shpl.ru „Административно-территориальное деление Союза ССР : Крат. справочник на 1 сентября 1935 г. - М., 1935.“] (2013-yil 1-yanvar). 2022-yil 20-iyulda asl nusxadan arxivlangan.

[1]

[2]

k m t Oʻzbekiston SSR okruglari
1926—1930-yillardagi okruglar	Andijon okrugi Buxoro okrugi Zarafshon okrugi Qashqadaryo okrugi Samarqand okrugi Surxondaryo okrugi Toshkent okrugi Fargʻona okrugi Xoʻjand okrugi (1929-yilgacha) Xorazm okrugi
1935—1941-yillardagi okruglar	Qashqadaryo okrugi (1935—1938) Surxondaryo okrugi (1935—1941) Xorazm okrugi (1932—1938)

k m t Sovet Ittifoqi tarkibidagi Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Poytaxti	Toshkent
Yirik shaharlari	Toshkent Samarqand Namangan Buxoro Fargʻona Qoʻqon Qarshi Andijon Jizzax Termiz Navoiy Urganch Nukus
Avtonom respublikalari	Qoraqalpoq ASSR (1936—1991) Tojikiston ASSR (1925—1929)
Viloyatlari	Andijon (1941—1991) Buxoro (1938—1991) Fargʻona (1925, 1938—1991) Jizzax (1973—1988, 1990—1991) Namangan (1941—1960, 1967—1991) Navoiy (1982—1988) Qashqadaryo (1925, 1943—1960, 1964—1991) Samarqand (1925, 1938—1991) Sirdaryo (1963—1991) Surxondaryo (1925, 1941—1991) Toshkent (1925, 1938—1991) Xorazm (1925, 1938—1991) Zarafshon (1925)
Okruglari	Andijon (1926—1930) Buxoro (1926—1930) Fargʻona (1926—1930) Qashqadaryo (1926—1930, 1935—1938) Samarqand (1926—1930) Surxondaryo (1926—1930, 1935—1941) Toshkent (1926—1930) Xorazm (1926—1930, 1932—1938) Xoʻjand (1926—1929) Zarafshon (1926—1930)