Abu Ali ibn Sino: Versiyalar orasidagi farq
k Bot qoʻshdi: pms:Avicënna |
kTahrir izohi yoʻq |
||
| Qator 13: | Qator 13: | ||
| koʻrsatgan_ta'sirlari = [[Al-Beruniy]], [[Umar Xayyom]], [[al-Gʻazzoliy]], [[Averroes]], [[Nosir al-Din Tusiy]], [[Ibn al-Nafis]], [[Averroizm]], [[Sxolastitsizm]], [[Albertus Magnus]], [[Duns Scotus]], [[Thomas Aquinas]], [[Jean Buridan|Buridan]], [[Giambattista Benedetti|Benedetti]], [[Galileo Galilei|Galileo]], [[William Harvey|Harvey]] |
| koʻrsatgan_ta'sirlari = [[Al-Beruniy]], [[Umar Xayyom]], [[al-Gʻazzoliy]], [[Averroes]], [[Nosir al-Din Tusiy]], [[Ibn al-Nafis]], [[Averroizm]], [[Sxolastitsizm]], [[Albertus Magnus]], [[Duns Scotus]], [[Thomas Aquinas]], [[Jean Buridan|Buridan]], [[Giambattista Benedetti|Benedetti]], [[Galileo Galilei|Galileo]], [[William Harvey|Harvey]] |
||
| mashhur_fikrlari = Zamonaviy [[tibbiyot]] otasi, [[moment]] konsepti va [[aromaterapiya]], [[neyropsixiatriya]] kashshofi. |
| mashhur_fikrlari = Zamonaviy [[tibbiyot]] otasi, [[moment]] konsepti va [[aromaterapiya]], [[neyropsixiatriya]] kashshofi. |
||
}}'''Abu Ali ibn |
}}'''Abu Ali ibn Sino''' (toʻliq ismi: ''Abū ‘Alī al-Husayn ibn ‘Abd Allāh ibn Sīnā al-Balkhī''; ''[[fors tili|forcha]]'': '''ابوعلى سينا/پورسينا'''; ''[[arab tili|arabcha]]'':''' أبو علي الحسین بن عبدالله بن سینا''') [[Oʻrta Osiyo]] olimi, [[faylasuf]]i. [[980|980-yilning]] [[18-iyun]]ida [[Buxoro]]da tugʻilgan va [[1037|1037-yilning]] [[16-avgust]]ida [[Hamadon]]da vafot etgan. |
||
[[Tasvir:Avicenna Mausoleum interior.jpg|thumb|right|200px|Ibn Sino maqbarasining ichki koʻrinishi. [[Hamadon]], [[Eron]].]] |
[[Tasvir:Avicenna Mausoleum interior.jpg|thumb|right|200px|Ibn Sino maqbarasining ichki koʻrinishi. [[Hamadon]], [[Eron]].]] |
||
3-Fevral 2013, 16:46 dagi koʻrinishi
| ابن سينا (Abū ʿAlī al-Ḥusayn ibn ʿAbd Allāh ibn Sīnā; Avitsenna) | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 18-iyun 980-yil, Afshona, Buxoro, Xuroson[1] |
| Vafoti |
taxm. 16-avgust 1037-yil (57 yoshda), Hamadon, Eron |
| Fuqaroligi | Somoniylar davlati[2], Ziyoriylar va Buvayhiylar |
| Koʻrsatgan taʼsirlari | Al-Beruniy, Umar Xayyom, al-Gʻazzoliy, Averroes, Nosir al-Din Tusiy, Ibn al-Nafis, Averroizm, Sxolastitsizm, Albertus Magnus, Duns Scotus, Thomas Aquinas, Buridan, Benedetti, Galileo, Harvey |
| Olgan taʼsirlari | Arastu, Galen, Plotinus, Aflotunchilik, Muhammad, Vosil ibn Ota, al-Kindiy, al-Forobiy, al-Roziy, al-Beruniy |
Abu Ali ibn Sino (toʻliq ismi: Abū ‘Alī al-Husayn ibn ‘Abd Allāh ibn Sīnā al-Balkhī; forcha: ابوعلى سينا/پورسينا; arabcha: أبو علي الحسین بن عبدالله بن سینا) Oʻrta Osiyo olimi, faylasufi. 980-yilning 18-iyunida Buxoroda tugʻilgan va 1037-yilning 16-avgustida Hamadonda vafot etgan.
Tarjima holi
U 980-yilda Buxoro yaqinidagi Afshona qishlogʻida dunyoga keldi. 5-10 yoshlarida maktabda talim oldi. Maktabni bitirgach, ustozi Abu Abdullohdan mantiq, tibbiyot, falsafa, riyoziyot va fiqh ilmlarini oʻrganadi. 16 yoshidan boshlab turli fanlar boʻyicha Sharq va Gʻarb olimlarining ilmiy asarlarini mustaqqil oʻrganadi. Ayniqsa u tabobat ilmining qadimgi allomalari Gippokrat va Galen hamda oʻrta asr Sharqining buyuk hakimi va mutaffakiri Abu Bakr ar-Roziy (864—925)ning asarlarini puxta oʻrganadi. Ibn Sino 17 yoshidayoq eʼtiborli hakim va olim boʻlib yetishadi. U amr Nuh ibn Mansurni davolab tuzatgach, somoniylarning saroy kutubxonasidan foydalanishga ruxsat oladi. Kutubxinada u bir yil davomida turli sohalardagi ilmiy asarlarni mutolaa qilib, bilmlarni chuqurlashtiradi. XI asr oxiri va X asr boshlarida Movarounnahr va Hurosonda yuzaga kelgan ogʻir sharoitda Ibn Sino ona shahri Buxoroni tark etib, avval Urganchda, xorazmshoh Maʼmun saroyidagi olimlar qatoridan joy oladi. Soʻngra Mahmud G`aznaviyning tazyiqi tufayli Xorazmdan ham chiqib ketadi. U umrining oxirigacha Obivat, Goʻrgon, Ray, Qazvin, Isfaxon, Xamadon shaharlarida hukmdorlar qoʻlostida tabiblik va vazirlik qiladi.
1037-yilda Hamadonda vafot etadi. Ibn Sino arab va fors tillarida fanning turli sohalari boʻyicha 300 dan ortiq asarlar yozdi. Bu asarlarning eng buyugi «Tib qonunlari» asaridir.
Ibn Sino asarlari 280 dan ortiqdir. Shulardan 40-dan ortigʻi meditsinaga oid, 30 ga yaqini turli tabbiy fanlarga, 180 ta risolasi falsafa, mantiq, ruxshnoslik, geologiya, etika va ijtimoiy masalalarga, 3 risolasi musiqiy ilmga bagishlangan. Lekin bizga bu asarlarning 160 ga yaqini yetib kelgan. Asarlar orasidagi 18 jildli «Kitob uf-shifo» asarini falsafa bilimlar qomusi desa boʻladi. U «Urjuza» risolasi muallifi.
Manbalar
Havolalar
 |