Gerard Pieter Adolfs
| Gerard Pieter Adolfs | |
 Avtoportret 1946- yil | |
| Tavalludi | 2-yanvar 1898-yil |
| Vafoti | 1-fevral 1968-yil (70 yoshda) s’Hertogenbosch, Netherlands |
| Millati | Dutch |
Gerard Pieter Adolfs (1897-yil 2-yanvarda Semarangda tavallud topgan) — Gollandiyalik Sharqiy Hindiston rassomi va meʼmori. 1930-yillarda — badiiy faoliyati choʻqqisini — matbuot GP Adolfsni „Nur sehrgar“ deb atagan.
Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gerard Pieter Adolfs yoshligini Javada oʻtkazgan. Oʻzining birinchi badiiy ilhomini uydan oldi. Uning otasi Gerardus Kornelis Adolfs meʼmor va koʻp qirrali havaskor (rassom, fotograf, pianino va skripkachi, shuningdek, tayanch sakrashchi) boʻlgan. Adolfs Amsterdamda arxitekturada institutida bakalavriat bosqichida tahsil olgan. Oʻqishni tugatgandan soʻng, u Javaga qaytib keladi, u erda Yogyakarta, Surakarta va Surabayada uylarni loyihalashtirdi. Ammo tez orada u chizma qalamini quruq nuqta, qalam va choʻtkaga almashtiradi. Oʻsha paytdan boshlab butun hayotini rasmga bagʻishlaydi.
Gerard Pieter Adolfs allaqachon isteʼdodli reklama illyustratori sifatida tanilgan rassom edi. 1924- yilda u yogyakarta jamoatchiligida rassom, akvarel va grafik rassom sifatida birinchi marta tanishtirilgan edi. Har yili Adolfs bir necha oylab koʻp joylarni sayohat qiladi. Uning Florensiya, Rim, Vena, Budapesht, Praga va yapon doʻsti Leonard Tsuguxaru Fujita bilan birgalikda Parijda koʻplab studiyalari boʻlgan. Oʻz sanʼat asarlarini xalqaro miqyosda (Nider Hindiston, Yaponiya, Singapur, AQSh, Angliya, Niderlandiya, Shvetsiya Norvegiya, Fransiya, Shveysariya …) koʻplab joylarda namoyish etishgan.
Gerard Pieter Adolfs ishining asosiy mavzulari Java, Bali, Yaponiya va Shimoliy Afrika sahnalari (bozor manzaralari, xoʻroz janglari, landshaftlar va shaharlarida) edi. 1940- yilda — Niderlandiyaning bosib olinishidan biroz oldin — Adolfs Evropaga qaytib keldi va Amsterdamda joylashdi. 1944- yil 22- fevralda Kunstzaal Pollmanndagi koʻrgazma paytida Adolfs rasmlarining katta qismi Nijmegenning bombardimon qilinishi natijasida yoʻq qilinadi. Adolfs koʻplab asarlar ishlashda davom etadi. U Surabaya haqidagi xotiralari haqida kitob yozgan. Subayara rasmlarini chizgan va koʻplab taniqli galereyalarda namoyish etilgan. U asosan Amsterdamda yashagan — Skandinaviyada, Fransiyada, Ispaniyada, Italiyada va Shimoliy Afrikada uzoqroq qolish bilan uzilib qolgan. 1967- yilda u Janubiy Gollandiyadagi kichik bir qishloqda nafaqaga chiqadi. 1968- yil 1- fevralda GP Adolfs Shimoliy Brabantning Hertogenbosch shahrida vafot etdi.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Adolfs, GP: SOERABAIA. Jeykob van Kampen, Amsterdam, 1946/1947.
- Allgemeines Künstlerlexikon. Hrsg. Meissner, Gyunter, VEB EA Seemann Verlag, Leyptsig, 1983-yil
- Borntraeger-Stoll, Eveline & Orsini, Janni: Gerard Pieter Adolfs — Java va Bali rassomi. Rasmlar nashriyoti, Niderlandiya, 2008-yilISBN 978-90-73187-62-7.
- Dermavan, AT: Kolleksionerning sayohati — Indoneziyadagi zamonaviy rasm : Yusuf Vanandining toʻplami. Strategik va xalqaro tadqiqotlar markazi, Jakarta va Neka muzeyi, Ubud, 1996-yil.
- Habnit, FF: Krèta Sètan, de duivelswagen. Avtopionerlar van Insulinde. Tong Tong, Den Xaag, 1977-yil.
- Haks, L., Maris, G.: Indoneziyani 1600-1950-yillar davomida tasavvur qilgan xorijiy rassomlarning leksikasi. Gert Yan Bestebreurtje, Utrext, 1995-yil.
- Xart, Jorj HC: Het sprookje van de kleine prinses, het arme waschmeisje en de vlinder. Melburn, 1943-yil. Birinchi marta Surabayada, 1928-yilda nashr etilgan.
- Xolt, C.: Indoneziyadagi sanʼat, uzluksizlik va oʻzgarish. Kornel universiteti matbuoti, Itaka Nyu-York, 1967-yil.
- Java-Xitoy-Yaponiya liniyasi: Bali va Java. De Unie, 1938-yil.
- Li Man Fong: Indoneziya Respublikasi Prezidenti Sukarnoning rasmlari va haykallari , II. Prezident Sukarnoning rasmlari va haykallari toʻplamining nashriyot qoʻmitasi, Jakarta, 1964-yil.
- Scheen, Pieter A.: Lexicon: Nederlandse beeldende kunstenaars 1880 — 1980. Pieter A. Scheen BV, Gaaga, 1981-yil.
- Spanjaard, H.: Zamonaviy Indoneziya sanʼatini oʻrganish: Doktor Oei Xong Djienning toʻplami. SNP nashrlari, Singapur, 2004-yil.
- Spruit, R.: Indonesische Impressies. Oosterse tema gʻarbiy shilderkunst. Rasmlar nashriyoti, Wijk en Aalburg, 1992-yil.
- Studiya, Tasviriy va amaliy sanʼat jurnali. jild. 94 No 412, 1927-yil iyul, 62 — 63.
- Studiya, Tasviriy va amaliy sanʼat jurnali. jild. 140 No 691, 1950-yil oktabr, 116 — 117.