Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Mirishkorlik/Maqolalar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Eron Oliy davlati
forscha: دولت علیّه ایران
Dowlat-e 'Aliyye-ye Irân


 

1785 — 1925



Bayroq
(1906—1925)
Gerb
Madhiya
(1873—1909-yillar)
„Salâm-e Šâh“
„Shohga salomlar boʻlsin“

(1909—1925-yillar)
„Salâmati-ye Dowlat-e 'Aliyye-ye Irân
„Oliy Eron davlatiga salom boʻlsin“
Poytaxti Tehron
Til(lar)i forscha (sud va fuqarolik boshqaruvining rasmiy tili, adabiyot)[1][2]
ozarbayjoncha (saroy va armiya tili)[3][4][5][6][7]
Dini шиизм (как государственная религия)
другие религии: суннизм, суфизм, иудаизм, зороастризм, христианство, бахаи, мандеизм
Pul birligi персидский туман (1789–1825), кран (1825–1925)[8]
Maydoni 1,300,000 км² (1873)
Boshqaruv shakli absolyut monarxiya (1785–1906)
konstitutsion monarxiya (1906–1925)
Sulola Qojarlar

Shoh
 - 17961797 Ogʻa Muhammadshoh
 - 1797—1834 Fath Ali
 - 1834—1848 Muhammadshoh
 - 1848—1896 Насер ад-Дин
 - 1896—1907 Мозафереддин
 - 1907—1909 Мохаммад Али
 - 1909—1925 Султан Ахмад
Премьер-министр Персии
 - 19061907 Мирза Насрулла Хан
 - 19231925 Реза Пехлеви

Qojar Eroni (listen) (Qojar Forsi[9] (forscha: شاهنشاهی قاجار Šāhanšāhi-ye Qājār)[lower-alpha 1], Qojar imperiyasi, rasman Eron Oliy davlati (forscha: دولت علیّه ایران Dowlat-e 'Aliyye-ye Irân) kabi nomlari bilan tanilgan) – asli turkiy va xuddi shu nomdagi qojar qabilasidan kelib chiqqan[10][11][12][13] Qojar sulolasi tomonidan boshqarilgan fors davlati. Davlat 1789-yildan 1925-yilgacha mavjud boʻlgan[14][15]. Qojarlar 1794-yilda Forsni toʻliq nazorat qilib, Zendlar sulolasining soʻnggi shohi Lutf Alishohni taxtdan agʻdarib, Kavkazning katta qismlarida Fors suverenitetini qayta tiklaganlar. 1796-yilda Ogʻa Muhammadshoh Qojar Mashhadni osonlik bilan egallab[16], Afshoriylar sulolasini tugatib, gruzinlarga qarshi jazo kampaniyasidan soʻng rasman taxtga oʻtirgan. Kavkazda Qojarlar sulolasi XIX asrda Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olingan Forsning koʻplab ajralmas hududlarini, jumladan, hozirgi Gruziya, Dogʻiston, Ozarbayjon va Armaniston hududlarini butunlay qoʻldan boy bergan[17][18]. Hududiy yoʻqotishlarga qaramay, Qojar Eroni oʻzining siyosiy mustaqilligini saqlab, Eronda podshohlar qudratini oshiradi[19].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Homa Katouzian, "Iranian history and politics", Published by Routledge, 2003. pg 128:

  2. Homa Katouzian, State and Society in Iran: The Eclipse of the Qajars and the Emergence of the Pahlavis, published by I. B. Tauris, 2006. pg 327:

  3. Ch. E. Davies, «Qajar rule in Fars prior to 1849» "On the next day it became known at Shiraz that Muhammad Shāh’s army consisted of Āzarbaijanī Turks who did not know Persian and had a European general."
  4. Denis Wright. The English Amongst the Persians: Imperial Lives in Nineteenth-Century Iran
  5. Ardabil Becomes a Province: Center-Periphery Relations in Iran, H. E. Chehabi, International Journal of Middle East Studies, Vol. 29, No. 2 (May, 1997), 235 :

  6. "AZERBAIJAN x. Azeri Turkish Literature ( at www.iranicaonline.org Error: unknown archive URL 20130201033259 sanasida arxivlangan)". Encyclopaedia Iranica. May 24, 2012. Retrieved 20 October 2013.;

  7. Б. П. Балаян, «К вопросу об общности этногенеза шахсевен и кашкайцев»
  8. علی‌اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، ته‍ران‌: انتشارات علمی، ۱۳۷۱، ص ۲۸۷
  9. „Early Qajar Persia appeared to ...“. 2020-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 8-sentyabr.
  10. Cyrus Ghani. Iran and the Rise of the Reza Shah: From Qajar Collapse to Pahlavi Power, I. B. Tauris, 2000, ISBN 1-86064-629-8, p. 1.
  11. William Bayne Fisher. Cambridge History of Iran, Cambridge University Press, 1993, p. 344, ISBN 0-521-20094-6
  12. Parviz Kambin. A History of the Iranian Plateau: Rise and Fall of an Empire, Universe, 2011, p.36, online edition ( at books.google.com Error: unknown archive URL 20200819234348 sanasida arxivlangan).
  13. Jamie Stokes and Anthony Gorman // Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, 2010, p. 707, Online Edition ( at books.google.com Error: unknown archive URL 20200819221522 sanasida arxivlangan): «The Safavid and Qajar dynasties, rulers in Iran from 1501 to 1722 and from 1795 to 1925 respectively, were Turkic in origin.»
  14. Abbas Amanat. The Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831—1896, I. B. Tauris, pp 2—3; «In the 126 years between the fall of the Safavid state in 1722 and the accession of Nasir al-Din Shah, the Qajars evolved from a shepherd-warrior tribe with strongholds in northern Iran into a Persian dynasty.»
  15. Choueiri, Youssef M. A companion to the history of the Middle East. — Blackwell Ltd., 2005, pp. 231, 516.
  16. H. Scheel; Jaschke, Gerhard; H. Braun; Spuler, Bertold; T Koszinowski; Bagley, Frank. Muslim World. Brill Archive, 1981 — 65, 370 bet. ISBN 978-90-04-06196-5. 
  17. Fisher, Avery, Hambly, Melville 1991.
  18. Mikaberidze 2015, ss. 728–730.
  19. Amanat 2017, s. 177.


Manba xatosi: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found