Estadi Olímpic Lluís Companys

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Estadi Olímpic Lluís Companys
Fayl:Estadi Olímpic Lluís Companys logo.svg

UEFA
Oldingi nomlari Estadi de Montjuïc (1929–85)
Estadi Olímpic de Montjuïc (1989–2001)
Operator Barcelona de Serveis Municipals (B:SM)
Sigʻimi 54,367[1]
Konstruksiya
Qurilgan 1927 (97 yil avval) (1927)
Ochilgan 20-may, 1929-yil (94 yil avval) (1929-05-20)
Yangilangan 1985–89
Ijarachilar
Barcelona Dragons (1991–92, 1995–2002)
Espanyol (1997–2009)
Barcelona (2023–present)

Estadi Olímpic Lluís Companys (Katalancha talaffuzi: əsˈtaði uˈlimpiɡ ʎuˈis kumˈpaɲs , ilgari Estadi de Montjuïc va Estadi Olímpic de Montjuïc nomi bilan mashhur boʻlgan) – Ispaniya, Kataloniya, Barselonadagi stadion. Dastlab 1927-yilda shaharda 1929-yilgi Xalqaro koʻrgazma uchun qurilgan (va Barselonaning 1936-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlari uchun Berlinga topshirilgan muvaffaqiyatsiz taklifi) 1989-yilda 1992-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlari[2] va 1992-yilgi asosiy stadion sifatida taʼmirlangan. Bu „Barselona“ ning 2023-2024-yilgi mavsumdagi uy stadioni boʻlib, ularning asosiy maydoni Camp Nou yangilangani sababli.

Hozirgi sigʻimi 54 367 oʻrinli[1] (1992-yilgi Olimpiada paytida 67 007) bilan Ispaniyadagi oltinchi, Kataloniyadagi ikkinchi yirik stadion.

Stadion Anella Olímpikada, Montjuik shahrida, shaharning janubi-gʻarbiy qismidagi portga qaragan katta tepalikda joylashgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stadionning ichki koʻrinishi 2014-yil

Meʼmor Pere Domenech i Roura tomonidan 1929-yilgi Expo uchun moʻljallangan stadion 1929-yil 20-mayda rasmiy ravishda ochilgan. Ochilish marosimida Ispaniyaning Italiyaga qarshi regbi boʻyicha birinchi rasmiy xalqaro oʻyini va Kataloniya terma jamoasi va Bolton Uonderers oʻrtasidagi oʻrtoqlik futbol oʻyini boʻlib oʻtgan. Unda kataloniyaliklar Xosep Samitierning dubli, Marti Ventora va Manuel Parera gollari evaziga 4:0 hisobida gʻalaba qozongan[3].

Bu 1936-yilda Berlindagi 1936-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlariga qarshi norozilik tadbiri boʻlgan Xalq Olimpiadasini oʻtkazish uchun moʻljallangan edi, ammo Ispaniya fuqarolar urushi boshlanganligi sababli tadbir bekor qilingan.

50-yillarda stadion 1955-yilgi Oʻrta yer dengizi oʻyinlarining markaziy oʻyingohi boʻlgan va 1957-yilda ikki mahalliy klub boʻlgan „Barselona“ va „Espanyol“ klublari oʻrtasidagi yagona Copa del Rey finaliga mezbonlik qilgan.

Yetmishinchi yillarda stadion yaroqsiz holga kelib, tribunalar xolati yomonlashgan. Ispaniya Gran-prisi va boshqa musobaqalar oʻtkazilganida, stadion jamoalar uchun maydon sifatida ishlatilgan. Xavfsizlik nuqtai nazaridan, 1975-yilgi F1 poygasi haydovchilar tomonidan boykot qilingan edi.

Barselonaning 1992-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari uchun arizasi paytida stadion italiyalik arxitektor Vittorio Gregotti ishtirokida toʻliq taʼmirlangan. Stadion asl koʻrinishining qismlari saqlanib qolgan holda rekontruksiya qilindi va yangi tribunalar qurildi. 1989-yilda bu joy yengil atletika boʻyicha Jahon kubogi uchun qayta ochildi va uch yildan soʻng Olimpiya oʻyinlarining ochilish va yopilish marosimlari va barcha yengil atletika musobaqalari, shuningdek, Paralimpiya oʻyinlari paytida baʼzi sport turlariga mezbonlik qildi[4].

Stadion 1997-yildan 2009-yilgacha „Espanyol“ning uyi boʻlib xizmat qilgan. Estadi Olímpic 2008/2009-yilgi mavsumda La Ligadagi soʻnggi uchrashuvini oʻtkazdi, chunki „Espanyol“ yangi qurilgan RCDE stadioniga koʻchib oʻtdi.

Shuningdek, u 2002-yilgacha „Barcelona Dragons“ Amerika futbol jamoasining uyi boʻlib xizmat qilgan. Oʻyin maydonining oʻlchami Amerika futboli uzunligidan bir oz qisqaroq boʻlganligi sababli, stadionda atigi etti yardlik soʻnggi zonalar mavjud edi, bu 1991 va 1992-yillardagi NFL oʻlchamidan uch yard qisqaroq. Keyinchalik ular standart oʻn yardgacha uzaytirildi. Stadion, shuningdek, 1993 va 1994-yillarda Milliy Futbol Ligasining Amerika kubogiga mezbonlik qilgan. San-Fransisko 49ers 1993-yil 1-avgustda Pitsburg Stilers bilan oʻynadi. Ikkinchi oʻyin 1994-yil 31-iyulda Los-Anjeles Raiders va Denver Bronkos oʻrtasida boʻlib oʻtdi.

2001-yilda stadion Franko rejimi tomonidan 1940-yilda Montjuik qal’asida qatl etilgan Generalitat de Catalunya Lluís Companysning sobiq prezidenti sharafiga oʻzgartirildi. 2010-yilda stadionda yengil atletika boʻyicha 20-Evropa chempionati boʻlib oʻtdi.

2023/2024-yilgi mavsumdan buyon stadion „Camp Nou“ stadinini qayta qurish paytida „Barselona“ ning uy maydoni boʻlib xizmat qilmoqda. Klub 2025/2026-yilgi mavsumda Camp Nouni qayta qurish tugaguniga qadar Estadi Olympic stadionida oʻynashni davom ettirishni maʼlum qilgan[5].

Voqealar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yengil atletika boʻyicha 2010-yilgi Yevropa chempionati vaqtidagi joyning ichki qismi.

Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1929-yil: Montjuich oʻzining birinchi tadbirini, Ispaniyaning Italiyaga qarshi birinchi rasmiy regbi xalqaro oʻyinini oʻtkazdi[6]. Ispaniya 9:0 hisobida gʻalaba qozondi[6].
  • 1935-yil: Boks uchrashuvi Paolino Uzcudun va Maks Shmeling
  • 1955-yil: II Oʻrta er dengizi oʻyinlari.
  • 1989-yil: IAAF Jahon kubogi.
  • 1992-yil: XXV Olimpiada va IX Paralimpiya oʻyinlari.
  • 1993-yil: Regbi ligasi Yevropa kubogi finali, XIII kataloniyaliklar 22–23 Xaddersfild RLFC
  • 1997-yil: Barcelona Dragons va Rhein Fire oʻrtasidagi World Bowl '97.
  • 2003-yil: Jahon politsiyasi va yongʻin oʻyinlari .
  • 2009-yil: 20-iyun shanba kuni Perpignan regbi ligasi jamoasi, kataloniyaliklar Dragons Ispaniyada boʻlib oʻtgan birinchi Superliga oʻyinida Uorrington Vulvesga 12-24 hisobida yutqazib, 18 500 dan ortiq tomoshabinni jalb qildi.
  • 2010-yil: Yengil atletika boʻyicha 20-Evropa chempionati.
  • 2011-yil: 2010/2011 Heineken kubogi chorak finali Perpignan va Tulon oʻrtasidagi oʻyinda 55 000 tomoshabin ishtirok etdi.
  • 2012-yil: 2012-yil yengil atletika boʻyicha oʻsmirlar oʻrtasidagi jahon chempionati.

Futbol[tahrir | manbasini tahrirlash]

Musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sana Mamlakat Artist Ekskursiya Ochilish dasturi Tomoshabin Daromad
7-oktyabr 1989  Spain Mecano 1989-yilgi sayohat La Unión
13-iyun 1990 Birlashgan Qirollik UK The Rolling Stones Urban Jungle Tour Gun
14-iyun 1990
25-iyul 1990 Qoʻshma Shtatlar USA Prince Nude Tour 49,455 / 49,455
1-avgust 1990 Madonna Blond Ambition World Tour
5-oktyabr 1990 Tina Turner Foreign Affair: The Farewell Tour
6-oktyabr 1990
18 September 1992 Michael Jackson Dangerous World Tour 60,000 / 60,000
11-may 1993 Qoʻshma Shtatlar USA Bruce Springsteen 1992-1993 World Tour
6-oktyabr 1993  France Jean-Michel Jarre Europe in Concert El Último de la Fila
27-iyul 1994 Birlashgan Qirollik UK Pink Floyd The Division Bell Tour
13-iyun 1995 Qoʻshma Shtatlar USA Bon Jovi These Days Tour Van Halen
13-sentyabr 1997  Ireland U2 Popmart Tour Placebo 60,096 / 60,096 $2,281,165
20-iyul 1998 Birlashgan Qirollik UK The Rolling Stones Bridges to Babylon Tour Hothouse Flowers 52,375 / 52,375 $2,464,319
17-may 2003 Qoʻshma Shtatlar USA Bruce Springsteen The Rising Tour
21-iyun 2003 Metallica European Tour 2003
29-iyun 2003 Birlashgan Qirollik UK The Rolling Stones Licks World Tour
2-iyul 2003  Spain El Canto del Loco

La Oreja de Van Gogh
MoviStar Activa
21-iyun 2007 Birlashgan Qirollik UK The Rolling Stones A Bigger Bang Tour Biffy Clyro
30-iyun 2007  Mexico RBD Celestial World Tour Diego Boneta
27-sentyabr 2007 Birlashgan Qirollik UK The Police Reunion Tour Fiction Plane 54,553 / 54,553 $5,554,320
1-iyun 2008 Qoʻshma Shtatlar USA Bon Jovi Lost Highway Tour NoWayOut, Sabia 46,255 / 46,255 $4,046,421
7-iyun 2009  Australia AC/DC Black Ice Tour The Answer 64,196 / 64,376 $5,906,138
21-iyul 2009 Qoʻshma Shtatlar USA Madonna Sticky & Sweet Tour Paul Oakenfold 44,811 / 44,811 $5,010,557
4-sentyabr 2009 Birlashgan Qirollik UK Coldplay Viva la Vida Tour The Flaming Lips 63,306 / 64,376 $4,554,068
3-dekabr 2009 The Prodigy European Stadium Tour Enter Shikari
4-dekabr 2009 Qoʻshma Shtatlar USA Marilyn Manson The High End of Low Tour esOterica
9-aprel 2011 We Are Scientists Brain Thrust Mastery Tour Els Pets
29-may 2011 Kolumbiya bayrogʻi Kolumbiya Shakira The Sun Comes Out World Tour 32,012 / 33,887 $2,994,989
27-iyul 2011 Qoʻshma Shtatlar USA Bon Jovi Live 2011 The Rebels 39,992 / 39,992 $3,021,325
17-may 2012 Bruce Springsteen Wrecking Ball Tour 79,430 / 86,000 $6,692,818
18-may 2012
7-iyun 2013 Birlashgan Qirollik UK Muse The 2nd Law World Tour You Donʼt Know Me
8-iyul 2014 One Direction Where We Are Tour 5 Seconds of Summer, Abraham Mateo 40,333 / 40,333 $3,391,560
29-may 2015  Australia AC/DC Rock or Bust World Tour Vintage Trouble 60,000 / 60,000
26-may 2016 Birlashgan Qirollik UK Coldplay A Head Full of Dreams Tour Alessia Cara

Lianne La Havas
111,261 / 111,261 $9,734,130
27-may 2016
3-avgust 2016 Qoʻshma Shtatlar USA Beyoncé The Formation World Tour Chloe x Halle 45,346 / 45,346 $4,806,995
18-iyul 2017  Ireland U2 The Joshua Tree Tour 2017 Noel Gallagher’s High Flying Birds 54,551 / 54,551 $5,930,076
27-sentyabr 2017 Birlashgan Qirollik UK The Rolling Stones No Filter Tour Los Zigarros 58,622 / 58,622 $8,769,703
20-iyun 2018 Qoʻshma Shtatlar USA Bruno Mars 24K Magic World Tour DNCE
1-iyul 2018 Guns N' Roses Not in This Lifetime Tour Volbeat, Nothing More 48,649 / 48,649 $4,370,000
11-iyul 2018 Beyoncé Jay-Z On The Run II Tour 46,982 / 46,982 $4,733,549
5 May 2019 Metallica Worldwired Tour Ghost, Bokassa 51,799 / 53,760 $5,285,919
7-iyun 2019 Birlashgan Qirollik UK Ed Sheeran Divide Tour Anne-Marie, James Bay 54,658 / 54,658 $4,126,520
7-iyun 2022 Qoʻshma Shtatlar USA Red Hot Chili Peppers 2022 Global Stadium Tour A$AP Rocky, Thundercat
29-iyul 2022 Birlashgan Qirollik UK Iron Maiden Legacy of the Beast World Tour Within Temptation, Airbourne
28-aprel 2023 Qoʻshma Shtatlar USA Bruce Springsteen 2023 Tour
30-aprel 2023
24-may 2023 Birlashgan Qirollik UK Coldplay Music of the Spheres World Tour CHVRCHES

Porij
224,761 / 224,761 $27,262,896
25-may 2023
27-may 2023
28-may 2023
8-iyun 2023 Qoʻshma Shtatlar USA Beyoncé Renaissance World Tour 52,889 / 52,889 $7,395,529
12-iyul 2023 Birlashgan Qirollik UK Harry Styles Love On Tour Wet Leg
20-iyul 2023  Canada The Weeknd After Hours til Dawn Tour Kaytranada

Mike Dean
54,017/54,017 $5,484,112
11-iyun 2024  Germany Rammstein Rammstein Stadium Tour
20-iyun 2024 Qoʻshma Shtatlar USA Bruce Springsteen 2024 Tour
22-iyun 2024
10-iyul 2024 Ispaniya Spain Estopa Gira 25 Aniversario

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Barca's attendances for next season will be capped at under 50,000“. Sport (2023-yil 25-aprel). Qaraldi: 2023-yil 17-iyun.
  2. „Official Report of the XXV Games of the Olympiad Barcelona 1992; Volume II; p.127“. 2008-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  3. „Como la selección de Cataluña...“ (es). hemeroteca.mundodeportivo.com. Hemeroteca (1929-yil 21-may). Qaraldi: 2022-yil 24-iyun.
  4. 1992 Summer Olympics official report. Volume 2. pp. 160–7.
  5. Fútbol Club de Barcelona. „Agreement on the transformation of Espai Barça and work on new Camp Nou to begin in June“. Press-reliz.
  6. 6,0 6,1 Richards, Huw A Game for Hooligans: The History of Rugby Union (Mainstream Publishing, Edinburgh, 2007, ISBN 978-1-84596-255-5); Chapter 6, Gathering Storms, p129

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻtmishdoshi:
Seoul Olympic Stadium
Seoul
Yozgi Olimpiada oʻyinlari
Ochilish va yopilish marosimlari (Olympic Stadium)

1992
Vorisi:
Centennial Olympic Stadium
Atlanta
Oʻtmishdoshi:
Seoul Olympic Stadium
Seoul
Olympic Athletics competitions
Main Venue

1992
Vorisi:
Centennial Olympic Stadium
Atlanta
Oʻtmishdoshi:
Ullevi
Gothenburg
European Athletics Championships
Main Venue

2010
Vorisi:
Olympiastadion
Helsinki
Oʻtmishdoshi:
Moncton Stadium
Moncton
Yengil atletika boʻyicha IAAF o'smirlar o'rtasidagi jahon chempionati
Main Venue

2012
Vorisi:
Hayward Field
Eugene

Koordinatalari: 41°21′53″N 2°9′20″E / 41.36472°N 2.15556°E / 41.36472; 2.15556 G O