Counter-Strike (videooʻyin)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Counter-Strike
Ishlab chiqaruvchi Valve[lower-alpha 1]
Nashir etuvchi
Chiqarilgan sana
Geymdizayner
Oʻyin seriyasi Counter-Strike
Janr Taktik
Platformalar

Windows, Xbox, [[Mac OS X

]], Linux
Yuritkich GoldSrc

Counter-Strike(shuningdek, Half-Life: Counter-Strike yoki Counter-Strike 1.6 nomi bilan ham tanilgan)[5] — bu Valve tomonidan ishlab chiqilgan birinchi taktik otishma oʻyini. U dastlab 1999-yilda Minh „Gooseman“ Le va Jess Cliffe tomonidan Half-Life modifikatsiyasi sifatida ishlab chiqilgan, Le va Cliffe ishga olinishidan va oʻyinning intellektual mulki sotib olinishidan oldin. Counter-Strike 2000-yilda Microsoft Windows uchun Valve tomonidan chiqarilgan va Counter-Strike seriyasining birinchi qismi edi. Xbox, shuningdek, OS X va Linuxda bir nechta remeyk va portlar chiqarildi.

Oʻyinchilar terrorizmga qarshi kuchlar va ularga qarshi turgan terrorchi jangarilar rolini tanlab oʻyinni boshlashlari mumkin edi. Oʻyinning har bir bosqichida dushmanning barcha jangchilarini yoʻq qilish orqali bir-birini magʻlub etish vazifasi qoʻyiladi. Har bir oʻyinchi har bir oʻyin boshida qurol va aksessuarlar arsenalini sozlashi mumkin, har bir raund tugagandan soʻng valyuta olinadi yaʼni oʻyin davomida jamgʻarilgan pul miqdori.

Oʻyin jarayoni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Counter-Strike birinchi insonga oʻq uzib oʻynash mumkin boʻlgan oʻyin boʻlib, unda oʻyinchilar terroristik jamoaga, aksilterror jamoasiga qoʻshiladi yoki tomoshabinga aylanadi. Har bir jamoa oʻz vazifasini bajarishga yoki raqib jamoani yoʻq qilishga harakat qiladi. Har bir tur ikki jamoaning bir vaqtning oʻzida taymer qoʻyilishi bilan boshlanadi. Barcha oʻyinchilar sukut (yaʼni kutish vatida) boʻyicha faqat bitta hayotga toʻpponcha va pichoqga ega boʻlishadi. Qilinishi kerak boʻlgan topshiriqlar xarita turiga qarab farqlanadi va bular eng odatiylari:

  • Bombani zararsizlantirish: Gʻalaba qozonish uchun terrorchilar bomba olib yurib, uni belgilangan joylardan biriga qoʻyishlari va portlashdan oldin uni terrorchilarga qarshi qurolsizlantirishdan himoya qilishlari kerak. Agar bomba qoʻyishdan oldin vaqt tugasa yoki bomba zararsizlantirilsa, aksilterrorchilar gʻalaba qozonadilar.
  • Garovga olinganlarni qutqarish: Aksilterrorchilar gʻalaba qozonish uchun terrorchilar tomonidan garovga olinganlar guruhini qutqarishi kerak. Vaqt tugasa, terrorchilar gʻalaba qozonishadi.
  • Suiqasd: Aksilterrorchilardan biri VIP sifatida harakat qilish uchun tanlanadi va jamoa oʻyinda gʻalaba qozonish uchun ushbu oʻyinchini xaritada belgilangan joyga kuzatib borishi kerak. Agar VIP oʻldirilgan boʻlsa yoki hech qanday xulosasiz vaqt tugasa, terrorchilar gʻalaba qozonadilar.

Oʻyinchi sakkiz xil standart belgilangan modellaridan birini tanlash orqali oʻziga personaj tanlab oʻyinni boshlasi mumkin (har bir tomon uchun toʻrttadan, garchi Counter-Strike: Condition Zero ikkita qoʻshimcha modelni qoʻshib, jami oʻntaga yetkazdi). Oʻyinchilarga odatda raund boshlanishidan bir necha soniya oldin („muzlatish vaqti“ yoki „kutish vaqti“ deb nomlanadi) jihozlarni tayyorlash va sotib olish uchun vaqt beriladi, bu vaqt davomida ular hujum qila olmaydi yoki harakat qila olmaydi. Ular qoʻshimcha jihozlarni sotib olish uchun belgilangan vaqt ichida sotib olish hududiga qaytishlari mumkin (baʼzi maxsus xaritalarda ikkala jamoa ham foydalanishi mumkin boʻlgan neytral „sotib olish zonalari“ mavjud).Raund soʻngida gʻolib oʻyinchilar oʻzlaridagi qurolbilan yana oʻyinni boshlashlari mumkin boʻladi ammo halok boʻlgan oʻyinchilar keyingi raundda boshlangʻich qurollari bilan qayta oʻyinni boshlashlari kerak boʻladi.

Standart pul mukofotlari raundda gʻalaba qozonish, raundni yoʻqotish, dushmanni oʻldirish, garovga olinganga ergashishga birinchi boʻlib koʻrsatma berganlik, garovga olinganni qutqarish, bomba oʻrnatish (Terrorchi) yoki bombani zararsizlantirish (Terrorga qarshi kurash) uchun beriladi.

Tabloda har bir oʻyinchi uchun statistik maʼlumotlarga qoʻshimcha ravishda jamoa ballari koʻrsatiladi: ism, oʻlimlar, oʻlimlar va ping (millisekundlarda). Tablo shuningdek, oʻyinchining oʻlganligini, bomba koʻtarib turganini (bomba xaritalarida) yoki VIP ekanligini (suiqasd xaritalarida) koʻrsatadi, garchi raqib jamoadagi oʻyinchilar haqidagi maʼlumotlar ularning vafotigacha oʻyinchidan yashiriladi.

Oʻldirilgan oʻyinchilar tur davomida „tomoshabin“ ga aylanadi; ular keyingi raunddan oldin oʻz ismlarini oʻzgartira olmaydilar, matnli suhbatni jonli oʻyinchilarga yuborish yoki qabul qilish mumkin emas va ovozli suhbatni faqat jonli oʻyinchilardan olish mumkin va ularga yuborilmaydi. Tomoshabinlar odatda turning qolgan qismini tanlash mumkin boʻlgan bir nechta koʻrinishlardan tomosha qilishlari mumkin, garchi baʼzi serverlar oʻlik oʻyinchilarning tirik oʻyinchilar haqidagi maʼlumotni muqobil media orqali jamoadoshlariga uzatishiga yoʻl qoʻymaslik uchun ushbu koʻrinishlarning baʼzilarini oʻchirib qoʻyishadi (asosan, Internet-kafelar misolida ovoz). va TeamSpeak yoki Ventrilo kabi IP orqali ovoz berish dasturlari). Aldashning bu shakli „arvoh“ deb nomlanadi.

Rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Counter-Strike Half-Lifeʼs GoldSrc mexanizmining modi sifatida boshlangan. Modning hammuallifi Min Le universitetdagi so‘nggi semestrini boshlagan va unga yaxshi ish imkoniyatlarini yaratishga yordam berish uchun o‘yinni rivojlantirishda biror narsa qilishni xohlagan. Universitet davomida Le Quake mexanizmi bilan modlar ustida ishlagan va ushbu soʻnggi loyihani qidirib, yangi narsalarni sinab koʻrmoqchi boʻldi va GoldSrc ni tanladi. Dastlab, Valve GoldSrc uchun dasturiy taʼminotni ishlab chiqish toʻplamini (DT) hali chiqarmagan edi, lekin u bir necha oy ichida sotuvga chiqishini tasdiqladi, bu Lega vaqtinchalik belgilar modellari ustida ishlashga imkon beradi. GoldSrc DT mavjud boʻlgandan soʻng, Le unga dasturlashni yakunlash va Counter-Strike „Beta One“ uchun modellarini birlashtirish uchun taxminan bir yarim oy vaqt kerakligini taxmin qildi. Yordam berish uchun Le oʻyin veb-sayti va hamjamiyatini boshqaradigan Jess Klifdan yordam oldi [6]. Terrorchilarga qarshi kurashish mavzusi Lening qurol va armiyaga boʻlgan qiziqishidan hamda Rainbow Six va Spec Ops kabi oʻyinlardan ilhomlangan[6].

Le va Clif tez-tez fikr va mulohazalar uchun Beta versiyasini chiqardilar. 1999-yil iyun oyidan boshlab chiqarilgan dastlabki bir nechta Betalar cheklangan auditoriyaga ega edi, ammo beshinchisiga kelib, loyihaga qiziqish keskin oshdi[6]. Oʻyinga boʻlgan qiziqish koʻplab oʻyinchilarni veb-saytga jalb qildi, bu esa Le va Clifga saytda joylashtirilgan reklamalardan daromad olishga yordam berdi[7] . Taxminan 2000-yillarda Beta 5 chiqqanida Valve ikkalasiga murojaat qilib, Counter-Strike intellektual mulkini sotib olishni taklif qilishdi va uning rivojlanishini davom ettirish uchun ikkala ish joyini taklif qilishdi[7] . Ikkalasi ham taklifni qabul qildi va 2000-yil sentyabriga kelib Valve oʻyinning birinchi beta-versiyasini chiqardi. Clif Valveda qolganda, Le Valvening yaqinlashib kelayotgan Source mexanizmiga asoslangan Counter-Strike 2.0 uchun qoʻshimcha ishlarni amalga oshirdi, lekin Valve davomiy filmni saqlashni afzal koʻrganidan keyin oʻz studiyasini ochish uchun ketdi[7].

Counter-Strike oʻzi mod boʻlib, u oʻzining ssenariy mualliflari va mod yaratuvchilari hamjamiyatini ishlab chiqdi. Baʼzi modlar botlarni qoʻshadi, boshqalari oʻyin xususiyatlarini olib tashlaydi, boshqalari esa turli xil oʻyin rejimlarini yaratadi. Koʻpincha „administrator plaginlari“ deb ataladigan baʼzi modlar server maʼmurlariga oʻz serverlarini yanada moslashuvchan va samarali boshqarish imkonini beradi. Oʻyin jarayoniga jiddiy taʼsir koʻrsatadigan baʼzi modifikatsiyalar mavjud, masalan, oʻyinchilar oddiy toʻpponcha bilan boshlanadi va yaxshiroq qurol olish uchun oʻldirishlari kerak boʻlgan „Gun Game“ va Zombie Mod, bu erda bir jamoa zombilardan iborat boʻlib, „infeksiyani tarqatishi“ kerak. boshqa jamoa (faqat pichoq yordamida). Shuningdek, Counter-Strike o‘yinining birinchi shaxs o‘yinini tajriba tizimi bilan aralashtirib yuboradigan Superqahramon modlari ham mavjud bo‘lib, o‘yinchi o‘ynashda davom etganda kuchliroq bo‘lishga imkon beradi. Oʻyin oʻyinchining oxirida juda moslashtiriladi, bu foydalanuvchiga tegishli vositalarni hisobga olgan holda oʻzining shaxsiy terilari, HUDlari, spritlar va ovoz effektlarini oʻrnatish yoki hatto yaratishga imkon beradi.

Valve Anti-Cheat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Counter-Strike chiqarilganidan beri onlayn oʻyinlarda aldash yaʼni oʻyin qoidalarini chetlab oʻtish koʻpaydi. Valve kompaniyasi Valve Anti-Cheat (VAC) deb nomlangan firibgarlikka qarshi tizimni joriy qildi. VAC bilan ishlaydigan serverni aldagan oʻyinchilar oʻz hisoblarini VAC bilan himoyalangan barcha serverlarda doimiy ravishda blokirovka qilishlari mumkin.

VAC aniqlagan firibgar hisobni blokirovka qilish uchun ikki yil kutishga toʻgʻri keladi. VAC ning ikkinchi versiyasidan boshlab, firibgarlar avtomatik ravishda taqiqlanmaydi. Ikkinchi versiyada Valve „kechiktirilgan taqiqlar“ siyosatini oʻrnatdi, nazariyaga koʻra, agar VAC tizimini chetlab oʻtadigan yangi xaker ishlab chiqilsa, u „aldash“ hamjamiyatiga tarqaladi. Dastlabki taqiqni kechiktirish orqali Valve iloji boricha koʻproq firibgarlarni aniqlashga va taqiqlashga umid qilmoqda edi. Har qanday dasturiy taʼminotni aniqlash tizimi singari, baʼzi hiylalar VAC tomonidan aniqlanmaydi. Buni bartaraf etish uchun baʼzi serverlar ovoz berish tizimini qoʻllaydi, bu holda oʻyinchilar ayblanayotgan firibgarni oʻzlari oʻyindan chiqarib yuborishi yoki taqiqlash uchun ovoz berishga chaqirishi mumkin. VAC ning xiylalarni aniqlash va ulardan foydalanayotganlarni taqiqlashdagi muvaffaqiyati, shuningdek, shaxsiy cheatlarni xarid qilishni kuchaytirdi[8]. Bu hiylalar aniqlash xavfini kamaytirish uchun tez-tez yangilanadi va odatda faqat asosiy dizaynni oshkor qilmaslikka vaʼda bergan qabul qiluvchilarning ishonchli roʻyxati uchun mavjud. Xususiy xitlar bilan ham, baʼzi serverlarda VACning oʻzi bilan mos keladigan muqobil anticheatlar mavjud. Bu baʼzi firibgarlarni aniqlashda yordam berishi mumkin, ammo koʻpchilik xiylalar uchun toʻlangan ushbu muqobil serverga asoslangan anticheatlarni chetlab oʻtish uchun moʻljallangan.

Chiqarilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Counter-Strike Sierra Studios tomonidan ommaga taqdim etilganda, u Team Fortress Classic, Opposing Force multiplayer va Wanted, Half-Life: Absolute Redemption va Firearms modlari bilan birlashtirilgan edi[9].

1999-yil 24-martda Planet Half-Life oʻzining Counter-Strike boʻlimini ochdi. Ikki hafta ichida sayt 10 000 marta koʻrilgan. 1999-yil 19-iyun kuni Counter-Strikening birinchi ommaviy beta-versiyasi chiqdi, undan so‘ng ko‘plab keyingi „beta“ versiyalari chiqdi. 2000-yil 12-aprelda Valve Counter-Strike ishlab chiquvchilari va Valve birlashganini eʼlon qildi. 2013-yil yanvar oyida Valve OS X va Linux uchun Counter-Strike versiyasini sinovdan o‘tkazishni boshladi va oxir-oqibat 2013-yil aprel oyida barcha foydalanuvchilarga yangilanishni chiqardi[10][11].

Norasmiy brauzer versiyasi 2023-yilda rus veb-saytida chiqarildi[12].

Braziliyada sotuvga taqiq[tahrir | manbasini tahrirlash]

2008-yil 17-yanvarda Braziliya federal sudining Counter-Strike va EverQuestning sotilishini taqiqlovchi qarori ijro etila boshlandi. Braziliya federal sudyasi Karlos Alberto Simyoes de Tomaz 2007-yil oktyabr oyida taqiqni buyurdi, chunki sudyaning taʼkidlashicha, oʻyinlar "ijtimoiy tuzumni buzishga, demokratik davlat va qonunga va jamoat xavfsizligiga qarshi urinishlarga tez turtki beradi.[13][14][15]" 2009-yil 18-iyun holatiga koʻra, Counter-Strikeni sotishga qoʻyilgan taqiqni bekor qilish toʻgʻrisidagi mintaqaviy federal sud qarori eʼlon qilindi. Oʻyin endi Braziliyada yana sotilmoqda[16].

Raqobat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asl Counter-Strike 2000-yildan beri turnirlarda oʻynab kelinmoqda, birinchi yirik oʻyin 2001-yilda Kiberatletlar Professional Ligasi qishki chempionatida oʻtkazildi[17][18].Birinchi rasmiy davomi 2004-yil 1-noyabrda chiqarilgan Counter-Strike: Source boʻldi. Oʻyin raqobatdosh hamjamiyat tomonidan tanqid qilindi, ular oʻyinning mahorat shiftini CS 1.6 dan ancha past deb hisobladilar. Bu raqobatdosh jamoada qaysi oʻyinni raqobatbardosh oʻynash borasida boʻlinishga sabab boʻldi[19].

Davomi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi Counter-Strike muvaffaqiyatidan soʻng, Valve oʻyinning bir nechta davomini yaratishga kirishdi. Counter-Strike: Condition Zero, Counter-Strikening GoldSrc mexanizmidan foydalanadigan oʻyin, 2004-yilda chiqarilgan. 2004-yilda, Counter-Strike: Zero chiqqanidan sakkiz oy oʻtgach chiqarilgan. Counter-Strike seriyasidagi navbatdagi oʻyin asosan Valve tomonidan ishlab chiqilgan Counter-Strike: Global Offensive boʻlib, 2012-yilda Windows, OS X, Linux, PlayStation 3 va Xbox 360 uchun chiqarilgan.

Oʻyin Osiyo oʻyin bozori uchun bir nechta spin-offlarni keltirib chiqardi. Birinchisi, Counter-Strike Neo, Namco tomonidan ishlab chiqilgan va 2003-yilda Yaponiyada chiqarilgan arkada oʻyini edi. 2008-yilda Nexon korporatsiyasi Counter-Strike Onlineni chiqardi, bu seriyaning mikrotransaktsiyalar orqali monetizatsiya qilingan bepul oʻyin qismi. Counter-Strike Online 2013-yilda Counter-Strike Online 2 tomonidan taʼqib qilindi. 2014-yilda Nexon Steam orqali butun dunyo boʻylab Counter-Strike Nexon: Zombiesni chiqardi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Additional development by Barking Dog Studios.[1] The Xbox version of the game was developed by Ritual Entertainment and Turtle Rock Studios.
  2. ↑ The Xbox version of the game was published by Microsoft Game Studios.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Gestalt. „Minh Le of Counter Strike team“. Eurogamer (2000-yil 10-mart). 2022-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-aprel.
  2. ↑ Cliffe, Jess „CS V1.0 Released!“. counter-strike.net (9-noyabr, 2000). 2000-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan.
  3. ↑ Walker, Trey „Counter-Strike 1.0 Released“. GameSpot (2000-yil 9-noyabr). 2017-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-iyul.
  4. ↑ Gibson, Steve „Counter-Strike v1.0“. Shacknews (2000-yil 9-noyabr).
  5. ↑ Henningson, Joakim „The history of Counter-Strike“ (en). Red Bull. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 McLean-Foreman, John „Interview with Minh Le“. Gamasutra (2001-yil 30-may). 2019-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-aprel.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 „The Making of Counter-Strike“. Retro Gamer. 119-jild. 2014. 84–87-bet.
  8. ↑ „Valve Anti-Cheat System (VAC)“. Steam. 2009-yil 27-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-mart.
  9. ↑ Wolfe, Clayton „Counter-Strike Review“. IGN (2000-yil 22-noyabr). 2012-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  10. ↑ „Counter-Strike 1.6 Beta released“. Steam (2013-yil 28-yanvar). 2013-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-mart.
  11. ↑ „Counter-Strike 1.6 update released“. Steam (2013-yil 1-aprel). 2014-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-mart.
  12. ↑ Stanton, Rich „Play Counter-Strike 1.6 in your browser“. PC Gamer. Future plc (2023-yil 2-fevral). Qaraldi: 2023-yil 2-fevral.
  13. ↑ McWhertor, Michael „Brazilian Government Bans Counter-Strike, EverQuest, Fun“. Kotaku Australia (2008-yil 19-yanvar). 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  14. ↑ Chalk, Andy „Brazil Bans Counter-Strike, EverQuest“. The Escapist (2008-yil 21-yanvar). 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  15. ↑ Bishop, Stuart „Banned in Brazil: Counter-Strike and EverQuest“. Computer and Video Games (2008-yil 21-yanvar). 2014-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-aprel.
  16. ↑ „Justiça libera venda do game 'Counter-Strike' no Brasil“. G1 (2009-yil 18-iyun). 2011-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  17. ↑ Mitchell, Ferguson. „Esports Essentials: The Impact of the Counter-Strike Majors“. The Esports Observer (2018-yil 19-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 27-dekabr.
  18. ↑ Llewellyn, Thomas. „An eSports phenomenon: Counter-Strike“. National Science and Media Museum (2018-yil 17-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 27-dekabr.
  19. ↑ Michael Kane. Game Boys: Triumph, Heartbreak, and the Quest for Cash in the Battleground of Competitive Videogaming. Penguin Publishing Group, 19 June 2008. ISBN 978-1-4406-3188-7.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Counter-Strike_(videooʻyin)&oldid=3976179" dan olindi