Boulder (Colorado)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Boulder, Colorado
Asosiy shahar
Skyline of Boulder, Colorado
40°1′10″N 105°17′34″W / 40.01944°N 105.29278°W / 40.01944; -105.29278 G OKoordinatalari: 40°1′10″N 105°17′34″W / 40.01944°N 105.29278°W / 40.01944; -105.29278 G O
Mamlakat AQSh
Mintaqa Boulder okrugi
Hukumat
 • Mayor Aaron Brockett
Asos solingan 1858 as Boulder City, N.T.
Maydon 70,877 km2 (27,366 mi²)
Aholisi
 (2020)
 108,250
Zichligi 4,112 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC-07:00 (MST)
Pochta indeks(lar)i 80301-80310, 80314, 80321-80323, 80328, 80329
GNIS 178680
Boulder, Colorado xaritada
Boulder, Colorado
Boulder, Colorado

Boulder — AQShning Colorado shtatining Boulder okrugidagi shahar va aholi gavjum munitsipalitetidir. 2020-yilgi Amerika Qoʻshma Shtatlari aholini roʻyxatga olishda shahar aholisi 108,250 kishini tashkil etdi, bu Coloradodagi eng zich joylashgan 12-shaharga aylandi. Boulder Boulder okrugining asosiy shahri, CO Metropolitan statistik hududi va Front Range Urban Corridorning muhim qismidir.

Boulder Qoyali togʻlarning etaklarida, dengiz sathidan 5,430 feet (1,655 m) balandlikda joylashgan[1][2]. Boulder Colorado shtati poytaxti Denverdan 25 milya (40 km) shimoli-gʻarbda joylashgan[3].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1861-yil 7-noyabrda Colorado Bosh Assambleyasi Colorado universitetini Boulderda joylashtirish toʻgʻrisida qonun qabul qildi[4]. 1875-yil 20-sentyabrda CU kampusidagi birinchi bino (Old Main) uchun birinchi tamal toshi qoʻyildi. Universitet 1877-yil 5-sentabrda rasman ochildi[5].

1907-yilda Boulder saloonga qarshi qaror qabul qildi[6]. Shtat boʻylab taqiq 1916-yilda Coloradoda boshlangan va 1933-yilda milliy taqiqning bekor qilinishi bilan yakunlangan[7].

Boulder, 1900-yil

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boulder shahri Boulder vodiysida joylashgan boʻlib, u yerda Qoyali togʻlar Buyuk tekisliklarga ulanib ketgan. Flatironlar, togʻ etaklarida choʻkindi toshdan yasalgan plitalar, shaharning gʻarbiy qismida joylashgan. Flatironlar Boulderning keng tan olingan ramzidir[8].

Boulderdagi kuz


2020-yilgi Amerika Qoʻshma Shtatlari aholini roʻyxatga olishda shaharning umumiy maydoni 17,514 acre (70.877 km2) ekanligi aytilgan. Shu jumladan 664 acre (2.689 km2) maydon suvdan iborat.

40-parallel (40 daraja shimoliy kenglik) Boulder orqali oʻtadi va bugungi kunda Baseline Road sifatida osongina tan olinishi mumkin.

Boulder Flagstaff togʻi ostidagi keng havzada, kontinental boʻlinishdan atigi bir necha mil sharqda va taxminan Denverdan 25 milya (40 km) shimoli-gʻarbda joylashgan. Arapahoe muzligi shahar markazidan oqib oʻtuvchi Boulder Creek bilan birga shaharni suv bilan taʼminlaydi[9].

Denver xalqaro aeroporti 45 milya (72 km) Boulderdan janubi-sharqda qurilgan[10].

Hukumat Boulder atrofidagi ochiq maydonni saqlab qolish Amerika Qoʻshma Shtatlari Kongressi tomonidan 1,800 acre (7.3 km2) ajratishni maʼqullash bilan boshlandi.

Oʻshandan beri Boulder nazorat ostida shaharni kengaytirish siyosatini qabul qildi. 1959-yilda shahar saylovchilari „Moviy chiziq“ shahar ustaviga oʻzgartirishni maʼqulladilar, bu shahar suv xizmatini togʻ fonini rivojlanishdan himoya qilish uchun 5,750 feet (1,750 m) past balandlikda cheklab qoʻydi. 1967-yilda shahar saylovchilari shahar kengayishini oldini olish maqsadida ochiq maydonlarni sotib olish uchun maxsus savdo soligʻini tasdiqladilar. 1970-yilda Boulder kelajakda rayonlashtirish, transport va shaharsozlik qarorlarini belgilaydigan „keng qamrovli reja“ ni yaratdi. Aholining togʻlarga qarashlarini saqlab qolish umidida, 1972-yilda shahar yangi qurilgan binolarning balandligini cheklovchi qaror qabul qildi. 1974-yilda Tarixiy Muhofaza qilish kodeksi va 1976-yilda uy-joy qurilishini boshqarish toʻgʻrisidagi qaror (Daniya rejasi) qabul qilingan[11][12].

Boulder qish mavsumidagi koʻrinishi

Oʻsishni samarali boshqarish uy-joy narxining tez oʻsishiga olib keldi, oʻrtacha uy narxi 2010-yildan 2015-yilgacha boʻlgan davrda 60 % ga oʻsib, 648 200 dollarga yetdi[13].

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boulder, Colorado
Klimatogramma
Y
F
M
A
M
I
I
A
S
O
N
D
 
 
0.8
 
 
47
22
 
 
1
 
 
48
22
 
 
2
 
 
57
29
 
 
3.1
 
 
63
35
 
 
3.2
 
 
71
43
 
 
2
 
 
83
51
 
 
1.8
 
 
88
57
 
 
1.7
 
 
86
56
 
 
2.1
 
 
79
48
 
 
1.6
 
 
66
37
 
 
1.2
 
 
55
28
 
 
0.8
 
 
46
21
Oʻrtacha maksimal va minimal harorat (°C)
Yogʻin miqdori (mm)

Boulder shtatning ko'p qismiga xos bo'lgan mo''tadil iqlimga ega va har yili quyoshli kunlardan iborat. Köppen iqlim tasnifiga ko'ra, shahar yarim qurgʻoqchil (Köppen BSk) yoki nam subtropik (Köppen Cfa) hisoblanadi, chunki u yillik yogʻingarchilikning nisbatan yuqoriligi va oʻrtacha harorat 32 °F (0 °C) darajadan yuqori boʻlganligi sababli yogʻingarchilik chegarasiga yaqin joylashgan[14][15][16][17]. Qish sharoiti odatda yumshoqdan vaqti-vaqti bilan qattiq sovuqgacha oʻzgarib turadi, eng yuqori harorat 40 ° F (7-9°C)[18].

Boulder iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 23 26 32 31 35 40 40 39 38 32 27 24 40
Mutlaq minimal, °C −36 −33 −25 −19 −8 −7 4 4 −9 −19 −24 −31 −36
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 21 25 51 77 82 50 46 43 53 41 30 21 540

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholi o‘sish tarixi
Yil Aholi %±
1870343—
18803 0697 948%
18903 33085%
19006 150847%
19109 539551%
192011 006154%
193011 22320%
194012 958155%
195019 999543%
196037 718886%
197066 870773%
198076 685147%
199083 31286%
200094 673136%
201097 38529%
2020108 250112%
AQSh aholisini ro'yxatga olish

Boulder — Boulder okrugining asosiy shahri, CO Metropolitan Statistika hududiga kiradi.

2010-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shaharda 97,385 kishi, 41,302 xonadon va 16,694 oila istiqomat qilgan. Aholi zichligi — har kvadrat milga 3942,7 nafar kishi (1524,0/km²). Shaharning irqiy tarkibi 88,0 % oq tanli, 0,9 % qora yoki afro-amerikalik, 0,4 % tubjoy amerikalik, 4,7 % osiyolik, 0,1 % Tinch okeani orollari, 3,2 % boshqa irqlar va 2,6 % ikki yoki undan ortiq irqlardan iborat edi. Aholining 8,7 foizi ispan yoki latino millatiga mansub[19].

Shaharda 41,302 ta uy xoʻjaliklari boʻlib, ulardan 19,1 foizida 18 yoshgacha boʻlgan bolalari bor, 32,2 foizida birga yashaydigan er-xotinlar, 5,5 foizida turmush oʻrtogʻi boʻlmagan uy bekalari, 59,6 foizida oila aʼzosi boʻlmaganlar yashaydi. Barcha uy xoʻjaliklarining 35,8 foizi jismoniy shaxslarda, 7,1 foizi esa 65 yosh va undan katta boʻlgan yolgʻiz yashaydigan kishilardan iborat.

Boulder aholisi mamlakatdagi oʻrtacha koʻrsatkichdan yoshroq, bu asosan universitet talabalarining mavjudligi bilan bogʻliq. 2010-yilgi aholini roʻyxatga olishda oʻrtacha yosh 28,7 yoshni, AQShda esa 37,2 yoshni tashkil qildi. Boulderda yashovchilarning 13,9 foizi 18 yoshdan kichik, 29,1 foizi 18 yoshdan 24 yoshgacha, 27,6 foizi 25 yoshdan 44 yoshgacha, 20,3 foizi 45 yoshdan 64 yoshgacha va 8,9 foizi 65 yoshdan kattalar edi. Har 100 ayolga 105,5 erkak toʻgʻri keladi. 18 va undan katta yoshdagi har 100 ayolga 106,2 erkak toʻgʻri keladi.

2011-yilda Boulderdagi uy xoʻjaliklarining oʻrtacha daromadi 57,112 dollarni, oilaning oʻrtacha daromadi esa 113,681 dollarni tashkil etdi. Toʻliq vaqtli erkak ishchilarning oʻrtacha daromadi 71,993 dollarni, ayollarniki esa 47,574 dollarni tashkil etdi. Shaharning jon boshiga toʻgʻri keladigan daromadi 37,600 dollarni tashkil etdi. Aholining 24,8 foizi, oilalarning 7,6 foizi qashshoqlik chegarasida edi. Jami aholining 18 yoshgacha boʻlganlarning 17,4 foizi va 65 va undan katta yoshdagilarning 6,0 foizi qashshoqlik chegarasidan pastda yashaydi[20].

Boulder uy-joylari atrofdagilarga qaraganda qimmatroq boʻladi. 2006-yilning 2-choragida Boulderdagi oʻrtacha bitta oilali uy 548 000 dollarga, oʻrtacha biriktirilgan turar joy (kondo yoki shaharcha uyi) 262 000 dollarga sotilgan. Rieltorlar milliy assotsiatsiyasi maʼlumotlariga koʻra, xuddi shu davrda butun mamlakat boʻylab bir oilali uylarning oʻrtacha qiymati 227,500 dollarni tashkil etdi[21]. 2016-yil iyul oyida uyning oʻrtacha narxi 1 million dollardan oshdi[22].

Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

„The Hill“ Colorado universiteti talabalari uchun kampusdan tashqari hayot markazlaridan biridir. 

Boulder MSA 2010-yilda yalpi metropoliya mahsuloti 18,3 milliard dollarni tashkil etdi, bu Qoʻshma Shtatlardagi 110-oʻrinda turadi[23].

2007-yilda Boulder Qoʻshma Shtatlardagi uglerod soligʻi undirilgan birinchi shahar boʻldi[24].

2013-yilda Boulder Forbes jurnalining biznes va martaba uchun eng yaxshi joylar roʻyxatida paydo boʻldi.

Eng yaxshi ish beruvchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaharning 2020-yil uchun keng qamrovli yillik moliyaviy hisobotiga koʻra[25], eng yaxshi ish beruvchilar:

# Ish beruvchi Xodimlar soni
1 Colorado Boulder universiteti 9 473
2 Boulder vodiysi maktab okrugi 4500
3 Boulder jamoat kasalxonasi 2380
4 Boulder okrugi 1959
5 Ball korporatsiyasi 1600
6 IBM korporatsiyasi 1400
7 Boulder shahri 1351
8 Google 1350
9 Atmosfera tadqiqotlari milliy markazi 1187
10 Milliy okean va atmosfera boshqarmasi 867

Sanʼat va madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boulder 1979 yildan beri har yili Xotira kunida 10 kmga yugurish musobaqasiga mezbonlik qiladi. Poygada 50 000 dan ortiq yuguruvchilar, piyodalar va nogironlar aravachasi poygachilari ishtirok etadi, bu esa uni dunyodagi eng yirik yugurish marafonlaridan biriga aylantiradi[26]. Poyga Folsom Fieldda Xotira kuniga bagʻishlangan tantanali marosim bilan yakunlanadi. 2007-yilgi poygada 54 000 dan ortiq yuguruvchilar[27], piyodalar va nogironlar aravachasida poygachilar ishtirok etdi, bu esa AQShdagi barcha ishtirokchilar vaqti belgilangan eng yirik poyga va dunyodagi beshinchi yirik yoʻl poygasiga aylandi[28].

Musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

1958-yilda tashkil etilgan Boulder filarmonik orkestri musiqa direktori Michael Butterman boshchiligidagi professional orkestrdir[29].

1976-yilda Giora Bernshtein tomonidan tashkil etilgan Colorado musiqa festivali Chautauqua Auditorium’da yozgi kontsertlar seriyasini taqdim etadi[30].

1981-yilda tashkil etilgan Boulder Bax festivali (BBF) har yili JS Bax hayoti, merosi va musiqasini nishonlaydigan festivaldir. Festivalni ijrochi direktor Zachary Carrettin va badiiy rahbari Mina Gajic olib boradi[31][32].

Raqs[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boulderda bir nechta raqs kompaniyalari va muassasalari joylashgan. Boulder Balletga 1970-yillarda Amerika Balet Teatrining sobiq raqqosasi Larry Boyette Balet Arts Studios tarkibida asos solgan[33]. Lemon Sponge Cake zamonaviy baletiga 2004-yilda Gollandiya milliy baleti va Bavariya davlat baletining sobiq bosh raqqosasi Robert Sher-Machherndl tomonidan asos solingan[34].

Parklar va dam olish maskanlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chautauqua Parkida koʻplab mashhur sayohatlar uchun yoʻlakchalar joylashgan.

Boulder minglab gektar rekreatsion ochiq maydonlar, tabiatni muhofaza qilish uchun servitutlar va tabiat qoʻriqxonalari bilan oʻralgan. Deyarli 60 %, 35,584 acre (144.00 km2), umumiy 61,529 acre (249.00 km2) boʻlgan ochiq maydon hamma uchun ochiq[35].

Boulderning janubidagi Eldorado Springsning korporativ boʻlmagan jamoasi toshga chiqish marshrutlari uchun uy hisoblanadi. Shuningdek, shaharning ochiq maydonida toqqa chiqish yoʻllari mavjud, jumladan, Flatironlarning oʻzida turli qiyinchilikdagi toqqa chiqish yoʻllari (anʼanaviy himoya). Boulder Canyon (sport), toʻgʻridan-toʻgʻri Boulder shahrining gʻarbiy qismida, shuningdek, koʻplab marshrutlar mavjud. Ushbu uchta hududning barchasi yovvoyi tabiat uchun mavsumiy yopilishlardan taʼsirlangan[36][37].

Hukumati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boulder — Colorado shtati Konstitutsiyasining XX moddasiga muvofiq oʻzini oʻzi boshqaradigan uy boshqaruvi munitsipalitetdir; Colorado Qayta koʻrib chiqilgan Nizomning 31-sarlavhasi, 1-moddasi, 202-boʻlimi[38].

Siyosiy jihatdan Boulder Coloradodagi eng liberal va demokrat shaharlardan biri boʻlib, federal va shtat saylovlari ob’ektividan koʻrinib turibdi. Boulder okrugida roʻyxatga olingan saylovchilarning 43,4 % Demokratik, 14,7 % Respublikachilar, 1,6 % boshqa partiyalarda va 40,3 % birlashmagan[39]. Aholisi va qoralovchilar tomonidan Boulder koʻpincha „Boulder Xalq Respublikasi“ deb ataladi[40].

1974-yilda Boulder shahar kengashi Colorado shtatining jinsiy orientatsiya asosida kamsitishni taqiqlovchi birinchi farmonini qabul qildi. Biroq, Boulder saylovchilari bu chorani bir yil ichida referendum orqali bekor qilishdi. 1975-yilda Boulder okrugi kotibi Clela Rorex Qoʻshma Shtatlarda ikkinchi boʻlib bir jinsli nikohga litsenziya berdi[41].

2019-yil iyul oyida Boulder „iqlim boʻyicha favqulodda holat“ eʼlon qildi va 100 % qayta tiklanadigan elektr energiyasiga erishish uchun maqsadli sanalarni belgiladi[42][43], shahar tashkilotlari va inshootlaridan issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirish[44], mahalliy elektr energiyasini ishlab chiqarishni koʻpaytirish qayta tiklanadigan manbalar orqali va jamiyatdan issiqxona gazlari emissiyasini kamaytirish shahar, shuningdek, energiya tizimlari, regenerativ ekotizimlar, aylana materiallar iqtisodiyoti, yerdan foydalanish va moliyaviy tizimlarga eʼtibor qaratish uchun jamiyatga yoʻnaltirilgan jarayonni yaratdi[45][46].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Find a County“. National Association of Counties. 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-iyun.
  2. ↑ „Boulder Elevation“. www.BoulderColoradoUSA.com.
  3. ↑ „History of Boulder“. City Of Boulder. 2020-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-may.
  4. ↑ „University of Colorado History“. www.Colorado.edu.
  5. ↑ „C.U. History“. BoulderGuide (2009-yil 30-iyun). 2014-yil 5-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  6. ↑ „A Boulder Timeline“. Boulder History Museum. 2014-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-yanvar.
  7. ↑ „Brief History of Colorado“. 2008-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ Mary Reilly-McNellan. „History of Boulder Mountain Parks“. 2020-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  9. ↑ „Boulder Area Sustainability Information Network“. Boulder Community Network (1999-yil 27-avgust). Qaraldi: 2010-yil 9-dekabr.
  10. ↑ "Contact."
  11. ↑ „Historic Preservation Program Background“. City of Boulder. 2013-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 3-sentyabr.
  12. ↑ „DID YOU KNOW?... THE STORY OF BOULDER, COLORADO: ITS STRUGGLES TO RECONCILE GROWTH WITH ENVIRONMENTAL PRESERVATION“. 2006-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  13. ↑ Conor Dougherty. „How Anti-Growth Sentiment, Reflected in Zoning Laws, Thwarts Equality“. The New York Times (2016-yil 3-iyul). Qaraldi: 2016-yil 4-iyul.
  14. ↑ „Denver/Boulder Weather Forecast Office“. Qaraldi: 2015-yil 10-avgust.
  15. ↑ „Zipcode 80303 – Boulder Colorado is in Hardiness Zones 5b and 6a“. PlantMaps. Qaraldi: 2020-yil 21-mart.
  16. ↑ „Boulder, Colorado“. weatherbase. Qaraldi: 2020-yil 21-mart.
  17. ↑ „BOULDER, COLORADO NCDC 1981–2010 Monthly Normals“. Qaraldi: 2017-yil 17-noyabr.
  18. ↑ „Boulder Daily Climatology and Daily Records“. Qaraldi: 2019-yil 10-iyul.
  19. ↑ „Profile of General Population and Housing Characteristics: 2010 Demographic Profile Data (DP-1): Boulder city, Colorado“. U.S. Census Bureau, American Factfinder. 2020-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-fevral.
  20. ↑ „Selected Economic Characteristics: 2011 American Community Survey 1-Year Estimates (DP03): Boulder City, Colorado“. U.S. Census Bureau, American Factfinder. 2020-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 5-fevral.
  21. ↑ „Metro home prices flat“. CNN Money (2006-yil 21-avgust). Qaraldi: 2008-yil 14-aprel.
  22. ↑ „Cost of average home in Boulder surpasses 37 million“. Daily Camera (2016-yil 14-iyul). Qaraldi: 2017-yil 24-fevral.
  23. ↑ „Gross Metropolitan Product“. Greyhill Advisors. Qaraldi: 2011-yil 29-sentyabr.
  24. ↑ „Where Carbon is Taxed“. Qaraldi: 2013-yil 3-sentyabr.
  25. ↑ „Boulder, Colorado CAFR 2020“. bouldercolorado.gov. Qaraldi: 2022-yil 17-yanvar.
  26. ↑ „Media Guide“. 2004-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan.
  27. ↑ Ryan Thorburn. „Bosley hopes race No. 30 runs smoother“. Daily Camera (2007-yil 30-may). 2007-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  28. ↑ „Largest Races“. Running USA. 2013-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 1-dekabr.
  29. ↑ Hickman. „About Boulder Phil“. Boulderphil.org (2009-yil 7-sentyabr). 2012-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 3-sentyabr.
  30. ↑ Shulgold, Marc, 20 Years of High Notes, Giora Bernstein Ignores Naysayers to Build the Award-winning Colorado Music Festival, Rocky Mountain News, June 12, 1996 (accessed December 13, 2009 via subscription)
  31. ↑ „Boulder Bach Festival“ (en). www.coloradogives.org. Qaraldi: 2022-yil 28-mart.
  32. ↑ „Boulder Bach Festival Goes Beyond Bach“ (en-US). Early Music America (2019-yil 13-may). Qaraldi: 2022-yil 28-mart.
  33. ↑ „Our Story – Boulder Ballet“ (en-US). 2019-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  34. ↑ „contemporary ballet choreographer“ (en-US). Lemon Sponge Cake Contemporary Ballet. Qaraldi: 2019-yil 13-yanvar.
  35. ↑ „Acres of Open Space“. Boulder County. 2016-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 3-sentyabr.
  36. ↑ „Eldorado Canyon State Park Publications“. Colorado State Parks (2010-yil 27-may). 2010-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-dekabr.
  37. ↑ „Flatirons Climbing Council Wildlife Closures“. Flatirons Climbing Council. 2009-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-dekabr.
  38. ↑ „Colorado Revised Statutes“. Justia. Qaraldi: 2020-yil 4-fevral.
  39. ↑ „Boulder County Voter Registration Data“. election.boco.solutions. Qaraldi: 2020-yil 29-aprel.
  40. ↑ Waylon Lewis. „Something's Rotten in the People's Republic of Boulder. Three Things, to be Exact.“. Elephant Journal (2013-yil 1-iyun). Qaraldi: 2013-yil 29-noyabr.
  41. ↑ Herel, Suzanne. „San Francisco not the first to marry couples of the same gender“. San Francisco Chronicle (2004-yil 14-fevral). Qaraldi: 2010-yil 9-dekabr.
  42. ↑ „Climate“. bouldercolorado.gov. Qaraldi: 2021-yil 3-may.
  43. ↑ „Energy“. bouldercolorado.gov. 2021-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  44. ↑ „Greenhouse Gas Emissions From City Operations and Facilities“. bouldercolorado.gov. Qaraldi: 2021-yil 3-may.
  45. ↑ „Climate Mobilization Action Plan (CMAP)“. bouldercolorado.gov. 2021-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr.
  46. ↑ „Local Renewable Generation“. bouldercolorado.gov. 2021-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-oktyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Boulder_(Colorado)&oldid=3754789" dan olindi