Delta (Colorado)
Delta, Colorado | |
|---|---|
| Uyda boshqaruvchi munitsipalitet[1] | |
| Skyline of Delta, Colorado | |
| 38°44′26.9″N 108°3′46.8″W / 38.740806°N 108.063000°W G OKoordinatalari: 38°44′26.9″N 108°3′46.8″W / 38.740806°N 108.063000°W G O | |
| Mamlakat | AQSh |
| Aholisi (2020) |
9,035 kishi |
| Zichligi | 681 kishi/km2 |
Delta — AQShning Kolorado shtatidagi Delta okrugining markazi va aholi gavjum munitsipalitetlardan biri boʻlgan uy boshqaruvi munitsipaliteti[2]. 2020-yilgi AQSh aholini roʻyxatga ishlari vaqtida shahar aholisi 9,035 kishidab iborat boʻlgan. Grand Mesa, Gunnison va Uncompahgre milliy oʻrmonlarining Amerika Qoʻshma Shtatlari oʻrmon xizmati shtab-kvartirasi Deltada joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Delta Ute aholisi va ilk koʻchmanchilar uchun savdo nuqtasi sifatida qurilgan. Fort Uncompahgre qismi 1828-yilda bunyod etilgan[3].
Shahar, Uncompahgre daryosining Gunnison daryosiga oqib oʻtadigan deltasida joylashganligi sababli shu nom bilan nomlangan[4]. Shahar 1882-yilda tashkil etilgan[5].
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Delta janubi-gʻarbiy Delta okrugida joylashgan, koordinatalari: 38°44′27″N 108°3′48″W / 38.74083°N 108.06333°W G O (38,740879, −108,063423)[6]. Shahar markazi Gunnison daryosining janubida va Uncompahgre daryosining sharqida joylashgan. Shahar chegaralari Gunnison boʻylab shimolga, hozirda „Shimoliy delta“ deb nomlanuvchi hududga, soʻngra gʻarbga 6 milya (10 km) uzoqlikka qadar choʻzilgan. AQShning 50-yoʻnalishi boʻylab Westwinds aeroportigacha borishi mumkin.
2020-yilgi Amerika Qoʻshma Shtatlari aholini roʻyxatga olish ishlari vaqtida shaharning umumiy maydoni 8,659 acre (35.043 km2) tashkil etgan, shu jumladan, 164 acre (0.665 km2) ga yaqin maydon suv havzasidan iboratligi aniqlangan.
Delta Kolorado Gʻarbiy Nishab mintaqasining bir qismi hisoblanadi.
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Aholi o‘sish tarixi | |||
|---|---|---|---|
| Yil | Aholi | %± | |
| 1890 | 470 | — | |
| 1900 | 819 | 743% | |
| 1910 | 2 388 | 1 916% | |
| 1920 | 2 623 | 98% | |
| 1930 | 2 938 | 120% | |
| 1940 | 3 717 | 265% | |
| 1950 | 4 097 | 102% | |
| 1960 | 3 832 | −65% | |
| 1970 | 3 694 | −36% | |
| 1980 | 3 931 | 64% | |
| 1990 | 3 789 | −36% | |
| 2000 | 6 400 | 689% | |
| 2010 | 8 915 | 393% | |
| 2020 | 9 035 | 13% | |
| AQSh aholisini ro'yxatga olish | |||
2010-yilgi aholini roʻyxatga olish[7] holatiga koʻra, shaharda 8915 kishi, 3530 xonadon va 2337 oila istiqomat qilgan. Aholi zichligi 1,682.1 inhabitants per square mile (649.5/km2) ni tashkil etgan. Oʻrtacha zichligi 721.7 per square mile (278.6/km2) boʻlgan 3825 ta uy-joy mavjud edi. Shaharning irqiy tarkibi 82,2 % oq tanlilar, 0,2 % afroamerikaliklar, 1,1 % tubjoy amerikaliklar, 0,7 % osiyoliklar, 12,5 % boshqa irqlar va 3,1 % ikki yoki undan ortiq irqlardan iborat avlod vakillari edi. Har qanday irqga mansub ispan yoki latinolar aholining 26,1 foizini tashkil etgan.
Shahrda 3530 ta xonadon mavjud boʻlib, ulardan 30,3 foizi 18 yoshgacha boʻlgan bolalar, 49,3 foizi er-xotinlar, 11,6 foizi eri boʻlmagan bevalar, 33,8 foizi oilasizlar edi. Barcha uy xoʻjaliklarining 30,0 % jismoniy shaxslardan iborat boʻlib, 14,8 %i 65 yosh va undan katta boʻlgan yolgʻiz yashaydigan qariyalardan tarkib topgan. Uy xoʻjaliklarining oʻrtacha kattaligi 2,49, oilaning oʻrtacha kattaligi 3,08 kishiga teng edi.
Shahar aholisi yoshi juda xilma0xil boʻlib, 26,7 % 18 yoshgacha, 8,2 % 18 yoshdan 24 yoshgacha, 23,2 % 25 yoshdan 44 yoshgacha, 24,5 % 45 yoshdan 64 yoshgacha, 17,5 % 65 yosh yoki yoshi kattaroqlardan iborat. Oʻrtacha umr yoshi 38,0 yoshni tashkil etdi. Har 100 ayolga 93,8 erkak toʻgʻri keladi. 18 va undan katta yoshdagi har 100 ayolga esa 91,0 nafar erkak toʻgʻri keladi.
Sanʼati va madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fort Uncompahgre 1828-yilda qurilgan boʻlib, Antoine Robidoux tomonidan moʻyna savdo nuqtasi sifatida tashkil etilgan. Ekskursiya davomida gidlar, usha davr liboslarini kiyib, qunduzlarni tuzoqqa tushiradilar, teridan libos tikadilar, oʻq uchlarini kamarlariga taqadilar va temirchilik ishlarini bajaradilar[8]. Bularning bari oʻsha davr muhitini koʻrsatish maqsadida tashkillashtiriladi.
Turizmi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahardan Grand Mesa togʻ tizmasini koʻrish mumkin. Bu dunyodagi eng katta tekis tepalikka ega boʻlgan togʻ hisoblanadi.
Parklar:
- Pow Wow Arbor
- Mountain View paviloni
- Riley paviloni / Cleland bogʻi
- Soya Pavilion oroli
- Cottonwood Parki
- Emerald Hills Parki[9]
OAV[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosiy gazeta — Delta County Independent, har hafta chorshanba kunlari nashr etiladi. Mahalliy kitobxonlar, shuningdek, okrug boʻylab 15 000 dan ortiq nusxada tarqatadigan bepul tarqatma "The High Country Shopper"ni ham oʻqishlari mumkin. Shaharning Facebook sahifasi ham mavjud boʻlib, uni har kim kuzatishi mumkin.
Infratuzilmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Montrose mintaqaviy aeroporti Deltadan 21 milya (34 km) janubda joylashgan, u aviakompaniyalarga xizmat koʻrsatadigan eng yaqin aeroport hisoblanadi. Grand Junction esa Deltadan 39 milya (63 km) shimolda joylashgan, shuningdek, rejalashtirilgan aviakompaniyalar harakati, jumladan, har bir yoʻnalishda har kuni Kaliforniya Zephyr joʻnaydigan Amtrak poezd stansiyasi ham mavjud. Delta Koloradoning Bustang tarmogʻining bir qismi hisoblanadi. U Durango-Grand Junction Outrider liniyasida joylashgan[10].
Asosiy magistrallar[tahrir | manbasini tahrirlash]
50-sonli AQSh avtomagistrali sharqdan gʻarbga qarab 12 shtatni kesib oʻtadi va Sakramento (Kaliforniya) va shaharni Merilend shtatidagi Okean City bilan bogʻlaydi. Koloradoda, asosiy koʻcha sifatida Delta hududi orqali oʻtadi va shaharni Montrose, Grand Junction va Pueblo bilan ham bogʻlaydi.
Shtat avtomagistrali 65 Deltadan 61-milya (98 km) sharqda joylashgan, 92-Shtat avtomagistralidan shimolroqdan, Grand Mesa ustidan oʻtib, Palisade yaqinidagi Davlatlararo 70-magistralga qadar choʻzilgan.
Davlat avtomagistrali 92 Deltada, Asosiy koʻcha va Birinchi koʻcha chorrahasida boshlanadi. U 73 milya (117 km) sharqda, Blue Mesa suv ombori va Curecanti milliy dam olish zonasi yaqinidan oʻtib yana AQSH 50 magistrali bilan uchrashadi.
Sogʻliqni saqlash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Delta okrugi memorial kasalxonasi shahar va uning atrofidagi hududlarga xizmat koʻrsatadi. Asosiy shifoxonadan tashqari, yana yettita ixtisoslashgan klinikalar mavjud[11]. 2021-yil aprel oyida Delta politsiya boʻlimida COVID-19 epidemiyasi sodir boʻldi. Bu voqea Koloradodagi barcha birinchi tibbiy yordam koʻrsatuvchilar uchun COVID-19 vaksinasi bepul taqdim etilganidan toʻrt oy oʻtgach sodir boʻlgan edi.
Maktablar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Delta munitsipalligi okrug maktabining bir qismi boʻlib, unga Cedaredge, Crawford, Hotchkiss va Paonia okruglari ham kiradi. Maktab hududi 2020-2021-o‘quv yilida 4792 nafar o‘quvchiga taʼlim bergan[12].
Taniqli odamlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Chuck Cottier, beysbolchi va menejer
- Dale Ishimoto, amerikalik aktyor
- Frank X. Ono, Faxriy medali sohibi
- Matt Soper, Kolorado vakili, uy okrugi 54
- Feliks L. Sparks, Kolorado Oliy sudi sudyasi, AQSh armiyasi polkovnigi, Kolorado armiyasi milliy gvardiyasi brigada generali
- Vivian Jones, paleontolog, superzavr kashfiyoti, quruq Mesa karerining kashfiyoti
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kolorado
- Kolorado okruglari roʻyxati
- Koloradodagi munitsipalitetlar roʻyxati
- Koloradodagi joylar roʻyxati
- Misr teatri (Delta, Kolorado)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Active Colorado Municipalities“. Colorado Department of Local Affairs. Qaraldi: 2021-yil 15-oktyabr.
- ↑ „Find a County“. National Association of Counties. 2011-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-iyun.
- ↑ „A History & Heritage Hotbed“. Delta County Colorado Tourism. 2012-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 7-sentyabr.
- ↑ Dawson, John Frank. Place names in Colorado: why 700 communities were so named, 150 of Spanish or Indian origin. Denver, CO: The J. Frank Dawson Publishing Co., 1954 — 17 bet.
- ↑ „Delta, Colorado“. City-Data.com. Qaraldi: 2012-yil 7-sentyabr.
- ↑ „US Gazetteer files: 2010, 2000, and 1990“. United States Census Bureau (2011-yil 12-fevral). Qaraldi: 2011-yil 23-aprel.
- ↑ „U.S. Census website“. United States Census Bureau. Qaraldi: 2008-yil 31-yanvar.
- ↑ „Step back in time…“. About Delta Colorado. 2022-yil 16-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-oktyabr.
- ↑ „Archived copy“. 2014-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 31-yanvar.
- ↑ „Bustang Schedule“. RideBustang. CDOT.
- ↑ „Our history“. Delta County Memorial Hospital (2020). 2013-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 5-mart.
- ↑ „Home - Delta County Joint District No. 50“. Delta County School District. Delta County School District. Qaraldi: 2020-yil 26-noyabr.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Borovskiy, Larri va Kliri, Bruk, „Deltaning shohlar qiroli: Misr teatri va bank tungi jinniligi“. Kolorado merosi yozi, 2002 yil: bet. 2 – 15
- Fergyuson, Oliviya Spalding, „Delta okrugi tarixining eskizi“. Kolorado jurnali 5 (1928 yil oktyabr): bet. 161 – 164
- 9781607321439 Weber, William; Wittmann, Ronald. Colorado florasi elektron manba, Gʻarbiy qiyalik: qon tomir o'simliklar uchun dala qoʻllanmasi/ William A. Weber, Ronald C. Wittmann. Boulder, Colorado: Boulder, Colo. : Kolorado universiteti matbuoti 2012, 2012 — 532 bet. ISBN 9781607321439.
