Škoda Auto

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Škoda Auto a.s.
Turi Xususiy kompaniya
Tarmogʻi Automobilsozlik
Egasi Volkswagen Group
Qachon asos solingan 1895-yil 18-dekabr
Asoschi(lari) Václav Laurin & Václav Klement
Rahbariyat
  • Bernhard Mayer (direktorlar boshqaruvi raisi)
  • Christian Klingler (kuzatuv kengashi raisi)
Mahsulot(lar)i Automobillar
Aylanma daromadi € 16.559 milliard (2017)[1]
Operatsion foydasi €1.611 milliard (2017)[1]
Boyligi CZK 228.180 milliard (2016)[2]
(US$ 8.89 milliard)
Sof foydasi 15 175 000 000[3]
Ishchilar soni 32,985 (2017)[1]
Vebsayti skoda-auto.com

Škoda Auto (Skoda deb ham ataladi) — Chexiya avtomobil ishlab chiqaruvchisi sanaladi. 1895-yilda tashkil etilgan kompaniya Laurin & Klement deb nomlangan boʻlib, bosh qarorgohi Mlada Boleslav (Chexiya) da joylashgan.

1925-yilda Laurin & Klementn kompaniyasini Skoda Works sanoat konglomerati sotib olingan va 1944-yilda konglomerat davlat mulki aylangan[4]. 1991-yildan keyin kompaniya asta-sekin xususiylashtirildi va 2000-yilda Skoda Volkswagen guruhining toʻliq tarkibiga kiruvchi shoʻba korxonasiga aylandi.[5]

Skoda rusumli avtomobillar 100 dan ortiq mamlakatlarda sotiladi va 2018-yilda butun dunyo boʻylab sotuvlari 1,25 million donaga yetdi, bu oʻtgan-yilga nisbatan 4,4 foizga koʻpdir. Operatsion foyda 2017-yilda 1,6 milliard evroni tashkil etdi, bu oʻtgan-yilga nisbatan 34,6 foizga koʻp.[6][7] 2017-yil holatiga koʻra, Skodaning foyda tushum koʻrsatkichlari VW Group brendlari orasida Porschedan keyin ikkinchi oʻrinni egalladi.[8] „SKODA AVTO“ 1895-yilda Chexiyaning Mlada-Boleslav shahrida tashkil etilgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1859-yilda Skoda Works qurol ishlab chiqaruvchi kompaniya sifatida tashkil etilgan. SKODA AVTO (va undan oldingi Laurin va Klement) avtomobil ishlab chiqaradigan eng qadimgi kompaniyalar orasida 5-kompaniya boʻlib, Daimler, Opel, Peugeot va Tatra bilan bir qatorda uzluksiz tarixga ega.[9]

Laurin va Klement[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taʼsischilar Vaslav Klement (chapda) va Vaslav Laurin (1895-yil)
Laurin va Klement model Type A (1905-yil)

Koʻpgina avtomobil ishlab chiqaruvchilar singari, Skoda Auto 1890-yillarning boshlarida velosiped ishlab chiqarishni boshladi.[10] 1896-yilda velosiped ishlab chiqaruvchisi sifatida Skoda (keyin Laurin va Klement) zavodlaritashkil etilgan.[11]

1894-yilda 26 yoshli Václav Klement Mladá Boleslav, Bohemia Qirolligi (bugungi Chexiya, keyin qismi Avstriya-Vengriya) bir kitob sotuvchi edi, u oʻzining germaniyada ishlab chiqarilgan velosipedini taʼmirlash uchun unda ehtiyot qismlarini olish imkoni boʻlmagan. Klement Zeydel va Naumannga nomli velosiped ishlab chiqaruvchi kompaniyaga chex tilida xat tayorlab unda velosipedini taʼmirlab erishni soʻrab velosipedini ularga qaytarib yuboradi, javob xati nemis tilida boʻlib, unda: „Agar siz bizdan javob olishni istasangiz, biz sizdan talab qilamiz xabaringizni biz tushunadigan tilda yetkazing“[12] Javobdan qoniqmagan va oʻzining ishbilarmonlik potentsialini anglab yetgan Klement, hech qanday texnik tajribaga ega boʻlmagan holda, 1896-yilda Vaslav Laurin bilan birgalikda Mlada Boleslavda velosiped taʼmirlash ustaxonasini ochishga qaror qildi. Klement bilan hamkorlik qilishdan oldin, Laurin yaqin atrofdagi Turnov shahrida velosiped ishlab chiqaruvch joy ochgan edi.[13]

1898-yilda ular yangi qurilgan zavodga koʻchib oʻtgandan soʻng, Werner „Motocyclette“ni sotib oldi.[nb 1] Laurin &amp; Klementning birinchi mototsiklining oldi qismiga old gʻildiraklarini harakatlantiruvchi dvigatel oʻrnatilgan boʻlib, bu sinovlar natijasida xavfli va ishonchsiz ekanligini isbotladi, bu sinov natijasida Laurin oldi tishlarini yoqotishiga olib keladi. Dvigatelga moslashgan va xavfsizroq mashinani loyihalash uchun, juftlik nemis mutaxassisi Robert Boschga boshqa elektromagnit tizim boʻyicha maslahat olish uchun xat yozdi.   [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2019)">iqtibos kerak</span> ] Ularning yangi Slaviya mototsikllari 1899-yilda oʻz debyutini boshladi va kompaniya Markaziy Yevropadagi birinchi mototsikl zavodiga aylandi.[11] 1900-yilda 32 kishilik ishchi kuchi bilan Slaviya eksporti boshlandi va 150 ta mashina Hewtson firmasi uchun Londonga yuborildi. Koʻp oʻtmay, matbuot ularni birinchi mototsiklni ishlab chiqaruvchilar deb hisoblaydi.[14][15]

1905-yilga kelib, kompaniya avtomobillarni ishlab chiqarishni boshladi, bu kompaniyani Chexiya hududidagi Tatraʼdan keyin ikkinchi eng qadimiy avtomobil ishlab chiqaruvchisi boʻishiga olib keldi. Kompaniyaning umumiy maydoni 7800 kvd. metr boʻlib, 320 ishchi kuchiga va 170 ta maxsus dastgohlarga ega edi, shu bilan birga 100 ot kuchiga ega bugʻ dvigatelidan quvat olingan.[11] Birinchi model Voiturette A muvaffaqiyatli boʻldi va kompaniya Avstriya-Vengriya ichida ham xalqaro miqyosda tashkil etilgan.   [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (April 2019)">iqtibos kerak</span> ]

Skoda[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda 422 (1929-yil)

Birinchi jahon urushidan keyin Laurin & Klement kompaniyasi yuk mashinalarni ishlab chiqarishni boshladi, lekin 1924-yilda muammolarga duch kelib, ularning binolarida yongʻin sodir boʻlganidan keyin kompaniya yangi sherik qidirdi.

Ayni paytda, „Akciová společnost, dříve Škodovy závody“ (oldingi Skoda Works kompaniyasi), bu qurol ishlab chiqaruvchi va multi-sektorga ega kompaniya Pilsenda joylashgan boʻlib, Yeropadagi eng yirik sanoat korxonalaridan biri va Chexoslovakiyadagi eng yirik korhona boʻlib, qurolsiz ishlab chiqarish yoʻnalishini kengaytirishni rejalashtirgan va 1925-yilda Laurin & Klementni sotib oldi. Hispano-Suiza bilan hamkorlikda avtomobillar ishlab chiqarishni boshladi. Keyinchalik ishlab chiqarishning koʻp qismi Skoda nomi bilan chiqa boshladi.

1930-yildan boshlab ishlab chiqarish uchun yigʻish liniyasi ishlatilgan. Xuddi shu-yili avtomobil ishlab chiqarishni yangi kompaniya — Akciová společnost pro avtomobili prysmysl yoki qisqartirilgan ASAP tashkil qildi. ASAP Skoda Worksning toʻlaqonli shoʻba korxonasi boʻlib qoldi va avtomobillarni Škoda markasi ostida sotishni davom ettirdi. Mlada Boleslav shahridagi zavoddan tashqari, uning tarkibiga firmaning vakolatxonasi, savdo ofislari va xizmatlari, shuningdek, Pragadagi markaziy ustaxona ham bor edi. Oʻsha paytda Mlada Boleslav shahridagi avtozavod 215000 kvadrat metr maydonni egallagan va 3750 koʻk yoqali va 500 ta oq yoqali ishchilarni ish bilan taʼminlagan.

Iqtisodiy inqirozdan soʻng, 1930-yillarda Skoda oldingi zavodlaridan sezilarli farq qiladigan yangi avtomobil turlarini taklif qildi. Bosh muhandis Vladimir Matush boshchiligida asosiyorqa balkasi va koʻp qirrali mustaqil osma shassilarning yangi dizayni ishlab chiqilgan va Tatra shahrida Hans Ledvinka tomonidan taqdim etilgan birinchi modelda ishlab chiqilgan. 1933-yilda birinchi marta Skoda 420 Standard modelidan foydalanilgan boʻlib, u zinapoyaning ramkasining burishli qattiqligini hal qilishga qaratilgan.[16]

Shassilarning yangi dizayni yangi Popular (845-1,089 santimetr kub), Rapid (1,165-1,766 santimetr kub), Favorit (1,802-2,091 santimetr kub) va Superb (2,492-3,991 kub) modellari uchun asos boʻldi.[16] 1933-yilda Skoda Chexoslovakiya avtomobil bozorining 14 foizlik ulushga ega boʻlgan, Praga va Tatradan keyin uchinchi oʻrinni egallagan boʻlsa, 1936-yilda yangi modellar uni bozorning yetakchisiga aylantirgan va 1938-yilda bozorning 39 foiz ulushga ega boʻlgan.

Ikkinchi jahon urushi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikkinchi Jahon urushida Chexoslovakiyani bosib olinganida, Skoda Works Reichswerke Hermann Goring ning bir qismiga aylanibGermaniya uchun xizmat qilib, harbiy yer transporti vositalari, harbiy samolyotlar, boshqa qurol komponentlari va patron qutilarini ishlab chiqargan. Avtomobillarning ishlab chiqarilishi 1939-yilda 7552 dan 1944-yilda 683 gacha kamaydi, shundan atigi 35 tasi yengil avtomobillar edi. 1945-yil yanvar va may oylari orasida jami 316 yuk mashinalari ishlab chiqarilgan.[17] Buyuk Britaniya va AQSh havo kuchlari 1940—1945-yillarda Skoda Worksni bir necha marta bombardimon qilgan. 1945-yil 25-aprelda yakuniy ommaviy havo hujumi boʻlib, Skoda qurollanish bazalari deyarli yoʻq qilindi va 1000 ga yaqin odam halok boʻldi yoki jarohatlandi.[18]

Ikkinchi Jahon urushidan keyingi davr[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda 1101 Tudor Roadster (1949-yil)

1945-yil iyul oyida Mlada Boleslavdagi zavod qayta qurilgan, Ikkinchi Jahon urushidan keyingi Skodaning birinchi 1101 seriyali avtomobilini ishlab chiqarish boshlandi. Bu asosan Ikkinchi Jahon urushidan oldin mashhur boʻlgan Skodaning „Popular“ modeli edi. 1948-yilning kuzida Skoda (boshqa barcha yirik ishlab chiqaruvchilar qatorida) kommunistik rejali iqtisodiyotning bir qismiga aylandi, yaʼni u bosh kompaniya Škoda Works dan ajralib chiqdi. Noqulay siyosiy sharoitlarga va kommunistik siyosat boʻlmagan, texnik rivojlangan mamlakatlar bilan aloqani yoʻqotishiga qaramasdan, Skoda 1960-yillarga qadar yaxshi obroʻni saqlab qoldi va kompaniya Škoda 440 Spartak, 445-oktavia, Felisiya va Škoda 1000 MB singari modellarni ishlab chiqardi.

Skoda Octavia Super (1960-yil)

1959-yil oxirlardagi toʻrt silindrli, ixcham kabriolet kupe boʻlgan „Skoda Felicia“ 1960-yilda AQShga export qilindi. Uning chakana narxi 2700 AQSh dollari atrofida edi, buning evaziga kattaroq, qulay va koʻproq hashamatli va qulay xususiyatlarga ega boʻlgan yaxshi jihozlangan V8 rusumli avtomashinani sotib olish mumkin edi (oʻsha paytda benzin bir gallon uchun 30 tsentdan kam turar edi, shuning uchun benzin tejamkorligi AQShda birinchi darajali ahamiyatga ega boʻlmagan). Tez orada Felicias avtomobillarini xarid qilgan Amerikaliklarga avtomobil qator muammolarni tugʻdirdi, bu esa mashina obroʻsiga putur yetkazdi. Shunday qilib, Felicias avtomobilining Shtatlardagi sotuvi juda past edi va qolgan mashinalar asl chakana roʻyxatning bir qismida qolib ketti. Oʻsha vaqtdan beri „Skoda“ rusumli avtomobillar AQShga chakana savdo uchun olib kirilmadi.

Skoda MB 1000 (1966-yil)

1980-yilda, Skoda (keyin nomidagi Automobilové závody, Narodni PODNIK yoki qisqartirilgan AZNP) hali ham konseptual 1960-yillarda qolgan avtomobil ishlab chiqarishni davom etdi. Dvigateli moshinaning orqa qismida boʻlgan Skoda 105/120 (Estelle) va Rapid kabi modllar yaxshi sotilishni davom etti, shu bilan birga 1970—1980-yillarda RAC Rallining zamonaviy avtomobillariga qarshi poygada oʻzini uaxshi koʻrsata oldi. Ular 17-yil davomida RAC rallida oʻz sinflarini yutishdi. Avtomobillar 120 toʻrmizlash otkuchiga ega, 1,289 kub santimetrlik dvigatellar bilan jihozlangan edi.

Estelle va undan oldingi modellarning sport versiyalari „Rapid“ nomidan foydalanib ishlab chiqarildi. „Soft-top“ versiyalari ham mavjud edi. Bir paytlar Rapid „kambagʻal odamning Porschesi“ deb taʼriflangan,[19] va 1980-yillarda Buyuk Britaniyada savdo sohasida katta yutuqlarga erishgan.[20]

1980-yil Škoda Favorit

1987-yilda Favorit ixcham oldi oʻtkazgichli avtomobil sifatida sotuvga chiqarildi va oʻsha vaqtdagi Sharqiy Blokning uchta asosiy ishlab chiqaruvchisining biri edi, qolganlari VAZ ning Lada Samara va Zastavaning Yugo Sana edi. Favoritning koʻrinishi Bertone italyan dizaynerlik kompaniyasining ishi edi. Gʻarbiy Yevropadan litsenziyaga ega, lekin hali ham Škoda tomonidan ishlab chiqarilgan 1289 kub santimetorli dvigateldan foydalanilgan holda, Skoda muhandislari gʻarbiy ishlab chiqarish bilan taqqoslanadigan mashinani yaratdilar. Texnologik boʻshliq hali ham mavjud edi, ammo tezda yopila boshladi. Favorit Chexoslovakiyada va boshqa Sharqiy blok mamlakatlarda juda mashhur edi. Shuningdek, u Gʻarbiy Yevropada, ayniqsa Buyuk Britaniya va Daniyada juda arzon narxlarda sotilgan va ishonchli deb topilgan. Biroq, u zamonaviy Gʻarbiy Yevropa dizaynlari bilan taqqoslaganda sodda deb qabul qilindi. Favoritning bezak darajasi yaxshilandi va u 1994-yilda Felicia joriy etilgunga qadar sotila boshladi.

Volkswagen Group shoʻba korxonasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1994-yilda chiqqan Skoda Felicia Volkswagen Group tomonidan egallab olinganidan keyin birinchi yangi model.

Velvet inqilobi bilan kommunizmning qulashi Chexoslovakiyada katta oʻzgarishlarga olib keldi va aksariyat sanoat korxonalari xususiylashtirildi. Skoda avtomashinasi uchun davlat organlari kuchli xorijiy sherikni olib kelishdi. Volkswagen Chexiya hukumati tomonidan 1990-yil 9-dekabrda tanlangan va natijada 1991-yil 28-martda Volkswagen bilan qoʻshma korxona toʻgʻrisida bitim tuzilib, 1991-yil 16-aprelda 30 foiz ulushini Volkswagen guruhiga topshirilgan.1990-yilga qadar, Skoda hali ham eski va kichik dvigatelli avtomobillarni ishlab chiqarar edi.

Keyingi-yillarda Skoda nemis guruhining toʻrtinchi brendiga aylandi, sababi 1994-yil 19-dekabrda Volkswagen Group oʻz ulushini avval 60,3 foizga, soʻng 1995-yil 11-dekabrda 70 foizgacha yetkazdi.[21]

Skoda uchun musobaqada Volkswagen fransuz avtomobil ishlab chiqaruvchisi Renaultga qarshi oʻynaldi, chunki uning strategik rejasi Chexiya zavodlarida yuqori narxdagi modellarni ishlab chiqarishni oʻz ichiga olmaydi; Renault Renault Twingo rusumli avtomashinalarni Škoda zavodlarida ishlab chiqarishni taklif qildi.

Qaror qabul qilingan paytda, Germaniyaning yirik kompaniyasini xususiylashtirish bir muncha munozarali edi, chunki Chexiyada Ikkinchi Jahon urushidan keyin va undan keyin antiko Germaniya tuygʻulari saqlanib qolgan edi.   [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2010)">iqtibos kerak</span> ] Volkswagen Group tajribasi va sarmoyasi bilan, avtomobillarning dizayni va muhandislik koʻrsatkichlari — sezilarlik yaxshilandi. 1994-yildagi Felicia avtomobili Favoritga oʻxshash edi, ammo sifat va jihozlarning yaxshilanishi avtomobilning Chexiyada koʻrsatilgan narxiga arzishi tan olindi va avtomobil judayam mashhur boʻldi. Avtomobil savdosi butun Yevropada, shu qatorda Buyuk Britaniyada sezilarli oshdi va mijozlar ehtiyojlarini oʻrganish natijasi boʻyicha Felicia eng yaxshi mashinalardan biri edi.

Oktaviya — eng koʻp sotiladigan Škoda avtomobili

Volkswagen AG raisi Ferdinand Piech dizaynning rahbari sifatida shaxsan Dirk van Braeckelni tanladi va keyingi Octavia va Fabia modellari Yevropa Ittifoqi bozorlariga yoʻl oldi. Ular odatdagi Volkswagen Group firmalarida qurilgan. 1999-yil oxirida ishga tushirilgan Fabia, Volkswagen Polo va SEAT Ibizaning keyingi avlodi uchun zamin yaratdi, 1996-yilda ishlab chiqarilgan Oktavia esa oʻzining playformasini Volkswagen eng mashhur modellari bilan boʻlishdi, ulardan eng asosiysi bu Golf Mk4.

Skoda Volkswagentomonidan butunlay sotib olgandan soʻng, Gʻarbiy Yevropada bu avtomobillarga nisbatan boʻlgan tasurot butunlay oʻzgardi, 1980-yillardagi ularga „Kulgili“ deb qaralgan boʻlsa, bu fikir butunlay oʻzgargan edi. Texnik rivojlanish va jozibador yangi modellar sotilishi bilanoq, Skodaning obroʻsi sekin yaxshilana boshladi. 2000-yilda Buyuk Britaniyada Fabia ishlab chiqilishi boshlanganida, „Bu Škoda, halol“ kampaniyasi ilgari surildi. 2003-yilda Britaniya televideniyesidi chiqqan reklama roʻligida, ishlab chiqarish liniyasida yangi xodim yangi avtomobil kapotiga Skoda birkasini oʻrnatdi. Bir qncha vaqt oʻtmay, bir nechta jozibali koʻrinishdagi mashinalar kelganda, u birkalarni olmasdan, bu avtomobillar juda yaxshi boʻlgani sabablik „Skoda“ boʻlolmaydi deydi.[22] Ushbu reklama kampaniyasi, Skoda imidji bilan boʻlgan muammosiga qarshi kurashish qaratilgan boʻladi — bu kompaniyani marketing mutaxassilari juda tavakkal deb taktika deb xisoblashgan edi. 2005-yilda Skoda Buyuk Britaniyada-yiliga 30 mingdan ortiq avtomobil sotgan, bozor ulushi 1 % dan ortiqni tashkil qilgan. Buyuk Britaniya tarixida birinchi marta Skoda yetkazib berish uchun kutish roʻyxati tuzildi. 1990-yillarning oxiridan beri Skoda avtomobillarini doimiy ravishda mijozlar ehtiyojlarini qondirish boʻyicha oʻtkazilgan soʻrovlarda Buyuk Britaniyadagi haydovchila eng yuqori oʻrinlarga baholashgan.

Oʻsish strategiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mladá Boleslav shahridagi Skoda Auto zavodi

2010-yil Skoda Auto uchun ishlabchiqarish va boshqaruv nuqtai nazaridan eng muhim-yillardan biri boʻldi. 2010-yil 1-sentyabrda prof. Doktor HC Winfried Vahland Škoda Auto bosh direktori boʻlib kompaniyani boshqarish uchun javobgarlikni oʻz zimmasiga oldi. Xuddi shu-yili, 2018-yilga kelib kompaniyaning yillik sotilishini kamida 1,5 millionga oshirishni rejalashtirgan (keyinchalik „Oʻsish strategiyasi“ deb nomlanadi, chex. Růstová strategie).[23]

2010-yil sentyabr oyida Parij avtosalonida kompaniya Octavia Green E Line liniyasini namoyish qildi. Ushbu elektr avtomobil kontseptsiyasi Skodaning 2012-yilda chiqarilgan elektr mashinalarning asoschisi boʻlgan. Oxirgi avlod Octavia (Tour) 2010-yil noyabr oyida Mlada Boleslav zavodida ishlab chiqarilgan. Ushbu modelning butun dunyo boʻylab ishlab chiqarilishi 1996-yilda chiqarilganidan beri 1,4 million donadan oshdi. 2010-yilda Xitoy tarixda birinchi marta Germaniyadan oʻzib Skoda uchun eng yirik yakka bozoriga aylandi.[24]

2011-yilda Skoda Auto oʻzining Volkswagen guruhi bilan 20 yillik hamkorlikni nishonladi. Aprel oyida Mlada Boleslavda oʻtkazilgan tadbirida 75000 dan ortiq mehmon tashrif buyurdi. Oʻsha-yilning boshida kompaniya 2018-yilgi oʻsish strategiyasi haqida tafsilotlarni taqdim etdi: har olti oyda kamida bitta yangi model yoki qayta oʻzgartirilgan model ishlab chiqilishi koʻzda tutilgan.[25][26] Shuni hisobga olib, kompaniya 2011-yilda Jeneva avtosalonida namoyish etilgan logotip va CI-ni qayta ishlab chiqdi. Tadbirning asosiy diqqatga sazovor joyi Skodaning Vision D dizayn konsepsiyasi boʻldi; kelajakdagi 3-avlod Oktaviya uchun peshqadam edi. Skoda sentabr oyida Frankfurt-Maynda IAAda Mission L dizayn tadqiqotini taqdim etdi, bu kompaniyaning boʻlajak Rapid modelining asosi koʻrinishi edi.

Skoda Auto — Markaziy Yevropadagi eng yirik avtomobil ishlab chiqaruvchilardan biri. 2014-yilda dunyo boʻylab 1.037.200 avtomobil sotildi, bu kompaniya uchun rekord koʻrsatkich.

Oʻsha-yili kompaniya Hindistonning Pune shahrida (2011-yil oktyabr) yangi Rapid modelini ishlab chiqarishni boshladi va Volkswagenning Bratislava zavodida (2011-yil noyabr) Škoda Citigo ni ishga tushirdi.

2012-yilda Skoda ommaviy ishlab chiqarishning ikkita yangi modelini taqdim etdi. Parij avtosalonida Rapidning Yevropa nusxasi namoyish etildi. Ushbu mashina narxlari jihatidan birinchi avlod Octavianing vorisi boʻlgan. Ikkinchi model — bu 2012-yil dekabr oyida namoyish etilgan 3-avlod Octavia. Xuddi shu oyda Nijniy Novgorod GAZ zavodida Yeti mahsulotini mahalliy ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi.[27][28]

2012-yilda Skoda Chexiya yoʻllarida tashqi sheriklar foydalanishi uchun Octavia Green E Line elektron mashinalarining chiqindilarsiz parkini taqdim etdi. 2011-yil oxirida flotda oʻtkazilgan ichki sinovlardan soʻng, E-fleet 250 ming km bosib oʻtdi. Oʻsha-yil davomida, Skoda bir necha muhim voqealarni nishonladi, shu jumladan 1905-yildan beri ishlab chiqarilgan oʻn toʻrt million dona Skoda avtomobillari,[29] uch million Fabias (May),[30] 500 ming Superbalar Kvasiny zavodida (iyun)[31] va 5 Xitoyda Skoda zavodlarida.[28]

2013-yil Škoda modellarni ommaviy ravishda yoshartirish muhimligi sababli: Chexiya avtomobil ishlab chiqaruvchisi uchinchi avlod Octavia Combi va Octavia RS, shuningdek, ajoyib Superb va Superb Combini ishga tushirdi. Ularga Rapid oilasining yangi aʼzolari — Rapid Spaceback, ixcham segmentdagi birinchi Škoda xetchbek avtomobili va Rapidning xitoycha versiyasi qoʻshildi. Yeti ham jiddiy oʻzgarishlarga duch keldi. Tashqi koʻrinishi oʻzgartirilgan holda, hozirda Skodaning ixcham SUV-larining ikkita varianti mavjud: shaharga moʻkjallangan Yeti va shahardan tashqari joylarga mslashgan Yeti Outdoor. Xitoylik xaridorlarga shuningdek uzaytirilgan gʻildirak bazali Yeti ishlab chiqariladi.

Skoda Vision X ishtirokidagi Jeneva avtosalonida direktorlar kengashining bir qismi (2018): chapdan Kristian Strube, Klaus-Diter Shurmann, Alain Favey, Bernhard Mayer, Maykl Oeljeklaus va Diet Seimann

2015-yilda Volkswagen koʻplab mashinalarida ifloslantiruvchi dasturlarni oʻrnatganini tan oldi, chunki ularning mashinalari emissiya standartlariga javob beradi, aslida ular davlat standartlariga qaraganda ancha yuqori darajalarda ifloslangan. Ushbu chiqindilarni kamaytiradigan qurilma bilan dunyo boʻylab 1,2 million dona Skoda avtomobillari mavjud edi.[32] Skoda taʼkidlashicha, Volkswagen chiqindilarini sinovdan oʻtkazish janjalidan aziyat chekkan barcha avtmobillar uchun xarajatlarni qaytarib oladi va qoplaydi.

2015-yilda Skoda Buyuk Britaniyadagi eng ishonchli avtomobil brendi deb tan olindi.[33] 2015-yilda 2019-yildan boshlab bir qator elektr mashinalarini ishlab chiqarish boʻyicha korporativ strategiya boshlandi.[34]

Škoda Auto katta, yetti oʻrinli Škoda Kodiaq rusumli avtomobilni 2016-yilda ishlab chiqarishni boshladi,[35] u 2016-yil oktyabr oyida Parij avtosalonida taqdim etilgan[36] va sotuvlar 2017-yil boshida boshlangan. 2017-yilning ikkinchi yarmida rasmiy ravishda Škoda Yeti oʻrnini bosadigan yangi kompakt Skoda Karoq avtomobili sotila boshlandi. Avtomobil ishlab chiqaruvchisi 2018-yil dekabr oyida yangi oilaviy avtomobil — Škoda Scala taqdim etdi. 2019-yil fevral oyida kompaniya Jenevada yangi Skoda Kamiq krossoverini taqdim etdi.

Elektrlashtirish strategiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Toʻliq elektr Škoda Enyaqni 2020-yil ikkinchi yarmidan ishlab chiqarish rejalashtirilgan va 2025-yilga kelib oltita toʻliq elektr modeli ishlab chiqarilishi rejalashtirilgan.

2015-yilda yangi Skoda raisi Bernhard Mayer „Volkswagen Group“ modulli, yangi elektr platformada ishlamoqda va biz jamoada ekanligimizni va „elektrlashtirishga alternativa yoʻqligini“ aytdi. Oldingi „Strategiya 2018“ oʻrnini bosadigan yangi Skoda korporativ „Strategiya 2025“ 2020-yilda toʻliq elektr transport vositalarini,[34] va turli segmentlar boʻyicha beshta elektr modelini 2025-yilga qadar ishlab chiqarishni boshlamoqchi.[37]

Škoda Enyaq avtomobili 2020-yilning ikkinchi yarmidan boshlab sotuvga chiqariladi. 2017-yilda Auto Shanxayda Skoda oʻzining 3-darajali avtonomiya qobiliyatiga ega boʻlgan, 500 km yoʻlni bosib oʻtadigan va 300 VHH kuchi — SUV,[38] uchun Vision E kontseptsiyasini namoyish qildi. Avtomobil VW MEB platformasiga asoslanadi va Škoda Auto shuningdek Chexiyadagi zavodida Volkswagen Group uchun elektr transport vositalari akkumulyatorlarini ishlab chiqaradi.[39] Rivojlanishning ikkinchi bosqichi, Škoda Vision iV 2019-yil mart oyida paydo boʻldi.

2020-yilning boshidan Skoda Superb IV toʻkga ulanadigan gibrid avtomobili sotuvga chiqadi va kichik SUV Skoda Kamiq tabiiy gaz-elektr motor bilan harakatlanadigan gibrid modeli va Fabianinig gibrid modeli-yil oxirida sotuvga chiqadi. 2018-yil mart oyiga qadar elektrifikatsiya rejasi 2025-yilgacha oʻnta elektrlashtirilgan modelga kengaytirildi: oltita toʻliq elektr avtomobil va toʻrtta plagin-gibrid. Ulardan beshta modeli 2020-yilga qadar sotuvga chiqariladi.[40] 2018-yilda brend oʻzining elektrifikatsiyasiga kiritilgan besh-yil ichida 2 milliard evro miqdoridagi eng yirik investitsiya rejasini amalga oshirdi.[41]

Brendning birinchi toʻliq elektr avtomobili, shahar avtomobili Skoda Citigo e iV, 2020-yil boshidan sotiladi.[42][43]

Savdo va bozorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda soʻnggi-yillarda ishonchli moliyaviy barqarorlikni saqlab kelmoqda. 2013-yilda brend 10,3 milliard yevro(2012-yilda 10,4 milliard edi) ga teng sotiuvga erishgan. Koʻplab Yevropa mamlakatlaridagi iqtisodiy ahvolning sustligi va modellar doirasining kengayishi tufayli operatsion foyda 522 million evroni tashkil etdi (2012-yil 712 million yevro). Skoda 2014-yil uchun muvaffaqiyatli boshlandi: birinchi chorakda xaridorlarga eng koʻp yetkazib berishni qayd etish bilan bir qatorda (247,200; 12,1 % gacha), sotishdan tushgan tushum sezilarli darajada (23,7 %) qariyb 3 milliard yevroni tashkil qildi. Operatsion foyda oʻtgan-yilga nisbatan 65,2 foizga oʻsib, 185 million evroga yetdi.

Savdo koʻrsatkichlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1994[44] 1995[45] 1996[46] 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012[47] 2013[48] 2014 2015[6] 2016[49] 2017 2018
172,000 210,000 261,000 288,458 261,127 241,256 148,500 44,963 − − − − − − − − − − − − − − − −
− − − 47,876 102,373 143,251 158,503 164,134 164,017 165,635 181,683 233,322 270,274 309,951 344,857 317,335 349,746 387,200 409,360 359,600 389,300 432,300 436,300 418,800 388,200
− − − − − 823 128,872 250,978 264,641 260,988 247,600 236,698 243,982 232,890 246,561 264,173 229,045 266,800 255,025 202,000 160,500 192,400 202,800 206,500 190,900
− − − − − − − 177 16,867 23,135 22,392 22,091 20,989 20,530 25,645 44,548 98,873 116,700 106,847 94,400 91,100 80,200 139,100 150,900 138,100
− − − − − − − − − − − − 14,422 66,661 57,467 47,152 32,332 36,000 39,249 33,300 29,600 16,600 − −
− − − − − − − − − − − − − − − 11,018 52,604 70,300 90,952 82,400 102,900 99,500 95,600 69,500 13,100
− − − − − − − − − − − − − − − − − 1,700 9,292 103,800 221,400 194,300 212,800 211,500 191,500
− − − − − − − − − − − − − − − − − 509 36,687 45,200 42,500 40,200 40,700 37,100 39,200
− − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − 100,000 149,200
− − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − 6,300 115,700
− − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − − −
27,900
172,000 210,000 261,000 336,334 363,500 385,330 435,403 460,252 445,525 449,758 451,675 492,111 549,667 630,032 674,530 684,226 762,600 879,200 949,412 920,800 1,037,200 1,055,500 1,127,700 1,200,500 1,253,700

Bozorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil avgust oyi holatiga koʻra Škoda 102 mamlakatda sotila boshladi.[50] 2017-yilda savdo hajmi boʻyicha Škoda uchun eng yaxshi bozorlar Xitoy, Germaniya, Chexiya, Buyuk Britaniya, Polsha, Rossiya, Fransiya, Turkiya, Italiya va Avstriya hisoblanadi.[51] Osiyo-Tinch okeani mintaqasida Skoda Avstraliya, Yangi Zelandiya, Tayvan va Hindistonda ham sotilmoqda.[52] Skoda shuningdek, Eron kabi rivojlanayotgan bozorlarga ham tarqalmoqda, bu yerda 2018-yildan boshlab import qilish va 2020-yilga qadar transport vositalari ishlab chiqarish boshlanadi.[53] Kengayish strategiyasi Singapurni ham oʻz ichiga oladi.[54]

Ishlab chiqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda rusumli avtomobillar Chexiya, Xitoy, Rossiya, Hindiston va Slovakiyadagi zavodlarda ishlab chiqarilmoqda. Bazi Skoda modellari mahalliy sheriklar asosida Oskemen, Qozogʻiston va Solomonovoda (Ukraina) qoʻshimcha ravishda ishlab chiqariladi. Quyidagi jadvalda 2015-yilda fabrikalar va ularning ishlab chiqarish modellari keltirilgan.[55]

Ishlab chiqarish zavodi Ishlab chiqarish modellari Manzil Operator[56]
Mlada Boleslav (Chexiya) Fabia, Oktaviya, Rapid, SEAT Toledo 50°25′16″N 14°55′50″E / 50.421111°N 14.930556°E / 50.421111; 14.930556 G O ŠKODA AUTO a.s.
Kvasiny (Chexiya) Superb, Yeti, Kodiaq, Karoq, SEAT Ateca 50°12′17″N 16°15′28″E / 50.204722°N 16.257778°E / 50.204722; 16.257778 G O ŠKODA AUTO a.s.
Vrxlabi (Chexiya) translyatsiyalar 50°36′39″N 15°37′28″E / 50.610972°N 15.624444°E / 50.610972; 15.624444 G O ŠKODA AUTO as
Bratislava (Slovakiya) Citigo 48°14′03″N 16°59′16″E / 48.234135°N 16.98791°E / 48.234135; 16.98791 G O VOLKSWAGEN SLOVAKIA, kabi (VW AG shoʻba korxonasi)
Pune (Hindiston) Rapid (Hindiston) 18°44′32″N 73°49′07″E / 18.74228667°N 73.81853167°E / 18.74228667; 73.81853167 G O Volkswagen India Pvt Ltd (VW AG shoʻba korxonasi)
Aurangobod (Hindiston) Oktaviya, Superb, Kodiaq 19°52′23″N 75°29′18″E / 19.873056°N 75.488333°E / 19.873056; 75.488333 G O Odakoda Auto India Pvt Ltd. („KODA AUTO“ shoʻba korxonasi sifatida)
Kaluga (Rossiya) Fabia, Rapid 54°34′28″N 36°20′40″E / 54.574444°N 36.344444°E / 54.574444; 36.344444 G O OOO Volkswagen Group Rus (VW AG sho''ba korxonasi)
Nijniy Novgorod (Rossiya) Yeti, Oktaviya 56°14′32″N 43°53′16″E / 56.242235°N 43.887655°E / 56.242235; 43.887655 G O OOO Avtomobilnyy zavod „GAZ“ (GAZ Guruhning shoʻba korxonasi)
Antting (Xitoy) Fabia, Yeti 31°17′45″N 121°10′40″E / 31.295833°N 121.177778°E / 31.295833; 121.177778 G O SAIC Volkswagen Automotive Company, Ltd. (VW AG qoʻshma korxonasi)
Yizheng (Xitoy) Rapid (Xitoy) 32°17′23″N 119°12′16″E / 32.28959667°N 119.2043183°E / 32.28959667; 119.2043183 G O SAIC Volkswagen Automotive Company, Ltd. (VW AG qoʻshma korxonasi)
Ningbo (Xitoy) Oktaviya, Karoq 30°20′29″N 121°19′26″E / 30.3412579°N 121.3237526°E / 30.3412579; 121.3237526 G O SAIC Volkswagen Automotive Company, Ltd. (VW AG qoʻshma korxonasi)
Nanjing (Xitoy) Ajoyib 31°56′48″N 118°47′47″E / 31.9465982°N 118.7962963°E / 31.9465982; 118.7962963 G O SAIC Volkswagen Automotive Company, Ltd. (VW AG qoʻshma korxonasi)
Changsha (Xitoy) Kodiaq 28°10′15″N 113°10′35″E / 28.170958°N 113.176422°E / 28.170958; 113.176422 G O SAIC Volkswagen Automotive Company, Ltd. (VW AG qoʻshma korxonasi)

Motorsport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda muzeyida Skoda 966 Supersport (1950-yil)
Skoda Fabia R5 yordamida odakoda Motorsport jamoasi 2015, 2016 va 2017 FIA Jahon Ralli chempionatida gʻolib chiqdi, bu ishlab chiqarishga asoslangan avtomobillarga qaratilgan.

Skoda brendi 1901-yildan beri avtomobillar sporti bilan shugʻullanadi va butun dunyo boʻylab turli xil transport vositalarida bir qator unvonlarni qoʻlga kiritdi. Jamoa Intercontinental Rally Challenge (u 2013-yilda ERC bilan birlashmasidan oldin) va 1999 va 2005-yillar oʻrtasidagi Jahon Ralli chempionatida ishlab chiqaruvchi sifatida raqobatlashdi. Endi u Yevropa Ralli chempionati va WRC-2 musobaqalarida qatnashadi.

2012-yildagi ARMning yakuniy mavsumiga qadar, Skoda Motorsport 2010—2012-yillarda avtoulovlarni yutishda 27 ochko toʻplagan eng muvaffaqiyatli ishlab chiqaruvchi boʻlgan. 2013-yildan beri, ikki raqobatdosh seriya birlashtirilganda, Yevropa Ralli chempionatida raqobatni davom ettirdi.

Skoda Motorsport haydovchilari — Skoda Fabia S2000 bilan 2012—2014-yillarda boʻlib oʻtgan Yevropa Ralli chempionatida gʻolib chiqqan.

Modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Odakoda Kodiaq — SUV (2016-yildan — hozirgi kungacha)
  • Odakoda Karoq — ixcham SUV (2017-yildan — hozirgi kungacha)
  • Odakoda Kamiq — krossover SUV (2018-yildan — hozirgi kungacha)
  • Odakoda Superb III — ixcham boshqaruv avtomobili (2015-yildan -hozirgi kungacha)
  • Odakoda Octavia IV — kichik oilaviy avtoulov (2019-yildan — hozirgi kungacha)
  • Odakoda Scala — Kichik oilaviy avtomobil (2018-yilgacha)
  • Odakoda Fabia III — Supermini (2014-yildan -hozirgi kungacha)
  • Odakoda Citigo — Shahar avtomobili (2011-yildan hozirgi kungacha)

Konsepsiya avtomobillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda Vision X (2018-yil)
Skoda Joyster (2006-yil)
  • Vision X (2018), 2019-yilda ishlab chiqarish versiyasi[57]
  • Vision E (2017), ishlab chiqarish versiyasi 2020-yilda
  • Vision C (2013)
  • MissionL (2011)
  • Vizyon D (2011)
  • Fabia Super (2007)
  • Joyster (2006)
  • Yeti II (2006)
  • Roomster (2003)
  • Tudor (2002)
  • Fabia Paris nashri (2002)
  • Ahoj (2002)
  • Felisiya Oltin Praga (1998)
  • 783 „Sevimli kupe“ (1987)
  • Skoda 110 Super Sport Ferat (1971)
  • Skoda 1100 GT (1968)
  • Skoda 720 (1967-1972)
  • Skoda F3 (1964)
  • Skoda 1100 968 turi (1958)
  • Skoda 973 Babeta (1949)

Tarixiy modellar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1900-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"SKODA AVTO" 1895-yilda Chexiyaning Mlada-Boleslav shahrida tashkil etilgan.

Laurin va Klement G
  • Laurin va Klement A (1905-07)
  • Laurin va Klement B (1906-08)
  • Laurin va Klement S (1906-08)
  • Laurin va Klement D (1906-07)
  • Laurin va Klement E (1906-09)
  • Laurin va Klement B2 (1907-08)
  • Laurin va Klement C2 (1907-08)
  • Laurin va Klement F (1907-09)
  • Laurin va Klement FF (1907)
  • Laurin va Klement (1907-09)
  • Laurin va Klement HO / HL / HLb (1907-13)
  • Laurin va Klement B.S (1908-09)
  • Laurin va Klement FCS (1908-09)
  • Laurin va Klement G (1908-11)
  • Laurin va Klement DO / DL (1909-12)
  • Laurin va Klement FDO / FDL (1909-15)
  • Laurin va Klement EN (1909-10)
  • Laurin va Klement FN / GDV / RC (1909-13)
  • Laurin va Klement FCR (1909)
  • Laurin va Klement L / LO (1909-11)

1910-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Laurin va Klement 300
Laurin va Klement S
  • Laurin va Klement ENS (1910-11)
  • Laurin va Klement K / Kb / LOKb (1911-15)
  • Laurin va Klement LK (1911-12)
  • Laurin va Klement S / Sa (1911-16)
  • Laurin va Klement D.N (1912-15)
  • Laurin va Klement RK (1912-16)
  • Laurin va Klement Sb / Sc (1912-15)
  • Laurin va Klement M / Mb / MO (1913-15)
  • Laurin va Klement MK / 400 (1913-24)
  • Laurin va Klement O / OK (1913-16)
  • Laurin va Klement Sd / Se / Sg / Sk (1913-17)
  • Laurin va Klement xonim (1914-20)
  • Laurin va Klement Sh / Sk (1914-17)
  • Laurin va Klement T / Ta (1914-21)
  • Laurin va Klement Si / Sl / Sm / So / 200/205 (1916-24)
  • Laurin va Klement Md / Me / Mf / Mg / Mh / Mi / Ml / 300/305 (1917-23)

1920-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Laurin va Klement — Skoda 110 (1925)
  • Laurin va Klement MS / 540/545 (1920-23)
  • Laurin va Klement Shkoda 545 (1924-27)
  • Skoda 422 (1929-32)
  • Skoda 430 (1929-36)
  • Skoda 645 (1929-34)
  • Skoda 860 (1929-32)

1930-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda 633 (1933)
Skoda Popular (1934-44)
  • Skoda 650 (1930-34)
  • Skoda 633 (1931-34)
  • Skoda 637 (1932-35)
  • Skoda 420 Standard / Rapid / Popular (1933-38)
  • Skoda Rapid (1935-47)
  • Skoda Favorit (1936-41)
  • Skoda Superb (1934-43)

1940-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda Superb (1940)
Skoda Rapid (1940)
  • Skoda Superb OHV (1946-49)
  • Skoda 1101 Tudor (1946-49)
  • Skoda 1102 (1948-52)
  • Skoda VOS (1949-52)

1950-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Skoda 1201 Sedan (1957)
Skoda 450 (1957)
  • Skoda 1200 (1952-55)
  • Skoda 440/445/450 (1955-59)
  • Skoda 1201 (1955-62)
  • Skoda Felicia (1959-64)
  • Skoda Oktaviya (1959-64)

1960-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda 1202 (1961-73)
  • Skoda Oktavia Kombi (1964-71)
  • Skoda 1000 MB (1964-69)
  • Skoda 1203 (1968-99)
  • Skoda 100/110 (1969-77)

1970-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda 110 R (1970-80)
  • Skoda 105/120/125 (1976-90)

1980-yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda Garde (1981-84)
  • Skoda 130/135/136 (1984-90)
  • Skoda Rapid (1984) (1984-90)
  • Skoda Favorit / Forman / Pick-up (1987-95)

1990-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda Felicia (1994-2001)
  • Skoda Octavia birinchi avlodi (1996-2004, 2004-10-yillarda)
  • Skoda Fabia birinchi avlodi (1999-2007)

2000-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda Superb birinchi avlodi (2001-2008)
  • Ikkinchi avlod Skoda Octavia (2004-2013)
  • Skoda Roomster / Praktik — LAV (2006-2015)
  • Skoda Superb ikkinchi avlod (2008-2015)
  • Skoda Yeti — Mini SUV (2009-2017)

2010-yil[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Skoda Rapid — Kichik oilaviy avtoulov (2012-yildan hozirgi kungacha)

Logotip[tahrir | manbasini tahrirlash]

1923-yilda ikkita turli xil savdo belgilari Plzening Innovatsiya va modellarni roʻyxatdan oʻtkazish idorasida roʻyxatdan oʻtkazildi. Birinchisida aylanada besh tuklar bilan oʻng tomonga ishora qiluvchi qanotli oʻq, ikkinchisida uch patli qanotli oʻq tasvirlangan. Uch tukli mashhur qanotli oʻq bugungi kunda ham Shkoda logotipini shakllantirmoqda. „SKODA“ matni 1936-yilda logotipga qoʻshilgan. Oʻq tezlikni, qanotlarning rivojlanishi va erkinligini, koʻzning aniqligi va doiraning birligini, toʻliqligini, dunyoni va uygʻunlikni anglatadi.[58][59] Hikoya shuni anglatadiki, AQShni aylanib chiqayotganda Emil Skoda asli tubjoy amerikalikning patli bosh kiyimi bilan olib ketilgan va u logotipni ilhomlantirgan yengil tasvir bilan Pilsenga qaytib kelgan.[60]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ More information about the Werner motor bicycles: Twycross. „Auto Cycling, 1890s Style“. The Moped Archive (2005-yil aprel).

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 ŠKODA Financial Results 2017 (Report) Mladá Boleslav, Czech Republic: ŠKODA AUTO a.s. 2018 archived from the original on 2020-01-11 https://web.archive.org/web/20200111121002/https://www.skoda-auto.com/news/news-detail/annual-press-conference-2018. Qaraldi: 13-may 2018-yil. 
  2. ↑ ŠKODA Annual Report 2016 (Report) Mladá Boleslav, Czech Republic: ŠKODA AUTO a.s. 2017 archived from the original on 2017-03-25 https://web.archive.org/web/20170325024233/http://www.skoda-auto.com/SiteCollectionDocuments/company/investors/annual-reports/en/skoda-annual-report-2016.pdf. Qaraldi: 17-aprel 2017-yil. 
  3. ↑ (unspecified title)
  4. ↑ Škoda history Official website
  5. ↑ „Alle VW-Konzernmodelle Teil 3: Seat und Skoda“ (German). Autozeitung.de. 2010-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-avgust 2011-yil.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Record-breaking 2015: ŠKODA Delivers 1.06 Million Cars to Customers“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-yanvar 2016-yil. (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)
  7. ↑ „-“. www.ceskenoviny.cz.
  8. ↑ Žádné změny ve Škodě Auto nechystáme, vzkazuje Volkswagen do Čech. Mladá fronta DNES. 6-sentabr 2017-yil.
  9. ↑ „Digitální továrna společnosti Škoda Auto“ (cs). Automa (2012-yil dekabr). 2013-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2013-05-26 sanasida arxivlangan)
  10. ↑ Piotr S. Wandycz, 'The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to The Presentʼ, (London, 1992), p. 171
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Český průmyslový svět – 1905“. Digital library of the National Library ČR.
  12. ↑ Jetschgo, Johannes. Škoda. A Car That Made History. Prague: Vitalis, 2019 — 8–9 bet. ISBN 978-3-89919-652-8. 
  13. ↑ Jetschgo, Johannes. Škoda. A Car That Made History. Prague: Vitalis, 2019 — 9 bet. ISBN 9783899196528. 
  14. ↑ „Skoda Works“. classiccar4you. 2019-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2019-12-20 sanasida arxivlangan)
  15. ↑ „Skoda Company History“. CarAutoPortal.com. 2010-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-avgust 2009-yil.
  16. ↑ 16,0 16,1 Králík, Jan. V soukolí okřídleného šípu. Prague: Grada Publishing, 2008 — 19–22 bet. 
  17. ↑ Pavlínek, Petr. A Successful Transformation? Restructuring of the Czech Automobile Industry. Physica-Verlag, 2008. DOI:10.1007/978-3-7908-2040-9. ISBN 978-3-7908-2039-3. 
  18. ↑ HELL FROM HEAVEN — Chapter 35 — Mission 31 — Pilsen, Czechoslovakia — Our Last Combat Mission — 25-aprel 1945-yil — By Leonard Streitfeld, Bombardier, 600th Squadron. 398th.org (25-aprel 1945-yil). Retrieved on 16-iyul 2013-yil.
  19. ↑ Paul Burrows. „Czech-in time for Skoda“. AVHub (13-mart 2008-yil).
  20. ↑ „Skoda has last laugh“ (24-fevral 2000-yil).
  21. ↑ Mladá Boleslav. „ŠKODA AUTO a.s.“. Volkswagen Group (6-oktabr 2004-yil). 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  22. ↑ „4. Brand Strategy“ 22–23. The Chartered Institute of Marketing (7-aprel 2003-yil). 29-oktabr 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. (Wayback Machine saytida 2008-10-29 sanasida arxivlangan)
  23. ↑ McVeigh. „Automotive News Europe“. Automotive News Europe (2-noyabr 2010-yil).
  24. ↑ „Automotive News Europe“. Automotive News Europe (12-fevral 2012-yil).
  25. ↑ „The Prague Post“. The Prague Post (2-mart 2011-yil). 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan)
  26. ↑ Matt Prior. „Autocar“. Autocar.
  27. ↑ „RT“. RT (14-iyun 2011-yil).
  28. ↑ 28,0 28,1 Alexander Rogan. „Russia Suppy Chain“. Russia Suppy Chain (6-dekabr 2012-yil). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)
  29. ↑ „Volkswagen“. Volkswagen (21-noyabr 2013-yil). 2013-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Archive.is saytida 2013-02-05 sanasida arxivlangan)
  30. ↑ Tim Harrup. „FleetEurope“. FleetEurope (11-may 2012-yil). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)
  31. ↑ Karthik H. „Indian Autos Blog“ (30-dekabr 2013-yil).
  32. ↑ „VW scandal: German prosecutors probe Winterkorn as Volkswagen emissions-rigging crisis spreads to 2.1 million Audi cars and Skoda models“. Qaraldi: 28-sentabr 2015-yil.
  33. ↑ „Skoda wins top JD Power honours for dependability“. www.motortrader.com.
  34. ↑ 34,0 34,1 Julian Rendell. Skoda electric vehicle under development. Autocar. Published on 16-mart 2016-yil.
  35. ↑ „New Skoda Kodiaq SUV: prices, specs and everything you need to know“.
  36. ↑ „Kodiaq moment: snapshots of Skodaʻs 7-seat SUV“. CAR magazine (29-iyul 2016-yil).
  37. ↑ Christiaan Hetzner. VWʻs EV platform ready for Skoda, Seat brands. europe.autonews.com. Crain Communications. 10-yanvar 2017-yil.
  38. ↑ Jimi Beckwith. First drive: Škoda Vision E concept review. Autocar. Published on 31-avgust 2017-yil.
  39. ↑ Pavel Svačina. Škoda bude vyrábět baterie pro elektroauta. Pojede na ně i Vision E. (Czech). Mladá fronta DNES. Published on 10-sentabr 2017-yil.
  40. ↑ Rachel Burgess. Skoda confirms five electrified models in next two years. Autocar. Published on 21-mart 2018-yil.
  41. ↑ Škoda zvýšila zisk na 31,8 miliardy Kč; chce investovat do Boleslavi. Czech News Agency. 21-mart 2018-yil.
  42. ↑ „Electric Skoda Citigo e will go on sale next year“ (en). Qaraldi: 3-iyun 2019-yil.
  43. ↑ Luke Wilkinson. All-electric Skoda Citigo e iV revealed for 2019 with 165-mile range. Auto Express. 23-may 2019-yil
  44. ↑ „Case study: Skoda“. Tcworld.info (2008-yil dekabr). 10-fevral 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  45. ↑ „GENERAL PRESENTATION ŠKODA 2008“. Institute for Industrial and Financial Management. 2011-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-avgust 2011-yil.
  46. ↑ „ŠKODA AUTO a.s.“. Volkswagen Group (21-iyun 2004-yil). 2012-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  47. ↑ vwagfy2012, 15-mart 2013-yil. 15-mart 2013-yilda qaraldi.  (Wayback Machine saytida 2015-09-24 sanasida arxivlangan)
  48. ↑ „ŠKODA 2013: Success with new models“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-yanvar 2014-yil.
  49. ↑ „ŠKODA delivered 1 127 700 vehicles last year“. 2017-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-yanvar 2017-yil.
  50. ↑ Václav Lavička. Nenápadná Škoda je ziskovější než hrdá Audi. Ostatním v koncernu může sloužit za vzor, tvrdí německý tisk. Hospodářské noviny. Published on 1-avgust 2016-yil.
  51. ↑ „More than 1.2 million vehicles delivered in 2017“. www.skoda-auto.com. 2020-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2020-01-18 sanasida arxivlangan)
  52. ↑ „arxiv nusxasi“. 2020-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  53. ↑ Skoda to Make Low-Cost Cars for Iran. Financial Tribune. Published on 27-avgust 2017-yil.
  54. ↑ VW Singapore plots Skoda comeback. The Straits Times. Published on 11-noyabr 2017-yil.
  55. ↑ „Škoda Annual Report 2015“. Škoda. 2016-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel. (Wayback Machine saytida 2016-03-25 sanasida arxivlangan)
  56. ↑ „Portrait & Production Plants“. Volkswagen Group. 2022-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-yanvar 2017-yil.
  57. ↑ „Skoda Vision X concept previews 2019 crossover – Autocar“. www.autocar.co.uk.
  58. ↑ „Plzeňská Škodovka změnila logo“. 2015-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 10-aprel.
  59. ↑ s.r.o. „Na šumperském Parsu se skví legendární logo s okřídleným šípem a nápis Škoda - Šumpersko.NET“. zpravodajstvi.sumpersko.net.
  60. ↑ Jetschgo, Johannes. Škoda. A Car That Made History. Prague: Vitalis, 2019 — 40 bet. ISBN 9783899196528. 
Manba xatosi: <ref> tag with name "ŠKODA Sales 2018" defined in <references> is not used in prior text.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Škoda_Auto&oldid=3998415" dan olindi