Jeneva

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jeneva

fransuzcha: Genève
Shahar
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
46°12′0″N 6°9′0″E / 46.20000°N 6.15000°E / 46.20000; 6.15000 G OKoordinatalari: 46°12′0″N 6°9′0″E / 46.20000°N 6.15000°E / 46.20000; 6.15000 G O
Mamlakat Shveysariya
Kanton Jeneva
Hukumat
Pyer Mode
Ilk eslatilishi m.av 58 yil
Maydon 1,586 km2 (612 mi²)
Markazi balandligi 375 m
Aholisi
 (2013)
194 458
Zichligi 12 040 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+1, yozda UTC+2
Pochta indeks(lar)i 1200
Avtomobil kodi GE
Jeneva xaritada
Jeneva
Jeneva

Jeneva — Shveysariyaning jan.gʻarbidagi shahar. Jeneva kantonining maʼmuriy markazi. Jeneva koʻlining jan.-gʻarbiy sohilida, 372 m balandlikdagi xushmanzara yerda joylashgan. Koʻldan oqib chiqadigan Rona daryosi shahar oʻrtasidan oʻtgan. Iqlimi yumshoq, yillik yogʻin 1000 mm chamasida. Aholisi 172 ming kishi, shahar atrofi bilan 390 ming (1998).

J. (lot. Genava) dastlab Yuliy Sezar tomonidan mil. av. 1-asrda tilga olingan. Savdo yoʻllari chorrahasida joylashganidan shaharning iqtisodiy mavqei kuchayib bordi. 14—15-asrlarda oʻzining yarmarkalari bilan mashhur edi. 16-asrdan Shveysariya tarkibidagi ittifoqdosh yer; Kalvin davrida (16-asr) reformatsiya markazi boʻlgan. 16— 17-asrlarda J.da sanoat, jumladan soatsozlik rivojlandi. 1798—1814-yillarda Fransiya tarkibida boʻldi. 1815-yildan Shveysariyaning 22-kantoni. J.— bir qancha xalqaro tashkilotlar, jumladan, Millatlar Ligasi (1919—39), Qizil Krest organlari, BMT turli boʻlimlarining doimiy qarorgohi. J.da xalqaro kongresslar, konferensiyalar, koʻrgazmalar va festivallar oʻtkazilib turiladi. Kurort shahar, chet el turizmining markazlaridan.

J.— transport yoʻllari tuguni, koʻl porti. Yirik aeroport bor. Mamlakatning muhim siyosiy, sanoat va savdo moliya markazlaridan. Zargarlik butomlari, aniq mexanika (soatlar, geodeziya asboblari, aniq apparatura va b.), stanok sozlik, elektron texnika, mashina sozligi, dvigatellar i.ch., farmatsevtika, parfyumeriya, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoati korxonalari mavjud. Universitet va b. oliy oʻquv yurtlari, teatrlar, muzeylar bor. J.ning kad. qismi Ronaning soʻl sohilida joylashgan. Meʼmoriy yodgorliklardan Sen-Pyer sobori (12— 18-asrlar), Sent-Mari-Madlen va Sen-Jermen (14-asr) cherkovlari (14—15-asrlar), ratusha (15-asr), Enar saroyi (1817—21), Uygʻonish davri va mumtoz qoʻshqlar (17—19-asrlar) saqlangan. Yangi shahar qismida Millatlar saroyi, Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti, Atom energiyasi boʻyicha xalqaro agentlik (MAGATE) binosi va b. zamonaviy inshootlar joylashgan.[1]

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hududi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jenevaning hududi 15,92[2] km2ni tashkil etadi. Dengiz sathidan oʻrtacha 373,6 m balandlikda joylashgan.

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Soni
1981 157 322
1982 158 426
1983 158 806
1984 159 527
1985 159 895
1986 160 645
1987 161 473
1988 163 998
1989 165 404
1990 167 167
1991 169 025
Yil Soni
1992 170 189
1993 171 744
1994 172 737
1995 173 549
1996 172 425
1997 172 586
1998 172 809
1999 173 519
2000 174 999
2001 175 697
2002 177 306
Yil Soni
2003 178 500
2004 178 487
2005 178 722
2006 178 603
2007 179 971
2008 183 287
2009 185 958
2010 187 295
2011 188 234
2012 189 033
2013 191 557
Yil Soni
2014 195 393
2015 198 072
2016 198 979
2017 200 548
2018 201 818
2019 203 951
2020 203 856
2021 203 401
2022 203 840

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  2. (unspecified title)Federal Statistical Office.