16-G7 sammiti

16-G7 sammiti
	; Xyustondagi Rays universitetidagi Lovett Xoll
Mezbon davlat	AQSh
Sana	1990-yil 9-11-iyul
Oʻtkaziladigan joy(lar)	Grande Arche
Shaharlar	Parij
Keyingi	17-G7 sammiti
Avvalgi	15-G7 sammiti

16-G7 sammiti — 1990-yil 9-11-iyul kunlari Xyustonda boʻlib oʻtdi. Sammit uchrashuvlari oʻtkaziladigan joy Rays universiteti kampusi va Xyuston muzeylar okrugidagi boshqa bir qancha joylar boʻldi^[1].

Avval Katta oltilik sanoati rivojlangan eng boy mamlakatlar: Fransiya, Gʻarbiy Germaniya, Italiya, Yaponiya, Buyuk Britaniya va Qoʻshma Shtatlar, Kanada (1976-yildan beri^[2]), Yevropa Komissiyasi (rasman 1981-yildan beri^[3]) rahbarlarining norasmiy forumi edi^[2]. Ushbu sammit va undan keyin boʻladigan boshqa sammitlar kengroq xalqaro institutlar bilan rasmiy ravishda bogʻlanishi kerak emas edi. Va aslida, boshqa xalqaro uchrashuvlarning qatʼiy qarorlari sababli oʻziga xos umidsizlikka uchragan Fransiya prezidenti va Gʻarbiy Germaniya kansleri oʻrtasidagi hamkorlikning natijasi oʻlaroq tashkil etilgan edi^[4].

Sammitda ishtirok etgan rahbarlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

G7 Kanada, Yevropa Komissiyasi, Fransiya, Gʻarbiy Germaniya, Italiya, Yaponiya, Buyuk Britaniya va AQSh rahbarlari uchun norasmiy yillik forumdir^[3].

Bu yilgi sammit Yaponiya Bosh vaziri Toshiki Kaifu uchun birinchisi boʻldi. Va Britaniya Bosh vaziri Margaret Thatcher uchun esa soʻnggi sammit boʻldi^[5].

Ishtirokchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu sammit ishtirokchilari xalqaro forumning hozirgi „asosiy aʼzolari“ hisoblanadi^[6]^[1]^[7]:

Aʼzolar		Vakillar	Lavozimi
G7 sammiti ishtirokchilari Mezbon davlat va yetakchisi qalin matn bilan koʻrsatilgan.
	Kanada	Brian Mulroney	Bosh vazir
	Fransiya	François Mitterrand	Prezident
	Gʻarbiy Germaniya	Helmut Kohl	Kansler
	Italiya	Giulio Andreotti	Bosh vazir
	Yaponiya	Toshiki Kaifu	Tashqi ishlar vaziri
	Birlashgan Qirollik	Margaret Thatcher	Bosh vazir
	Qoʻshma Shtatlar	George H. W. Bush	Prezident
	Yevropa iqtisodiy hamjamiyati	Jacques Delors	Komissiya prezidenti
	Yevropa iqtisodiy hamjamiyati	Giulio Andreotti	Kengash raisi

Koʻrib chiqilgan masalalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sammit uning aʼzolari oʻrtasidagi kelishmovchiliklarni hal qilish imkoniyat sifatida koʻrilgan. Amalda, sammit, shuningdek, uning a'zolari uchun qiyin iqtisodiy qarorlar oldida bir-birlariga oʻzaro dalda berish imkoniyati sifatida oʻylab topilgan^[4]. Ushbu sammitda quyidagi masalalar muhokama qilindi:

Xalqaro iqtisodiy vaziyat
Xalqaro valyuta taraqqiyoti va siyosati
Xalqaro savdo tizimi
Toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalar
Eksport kreditlari
Markaziy va Sharqiy Yevropadagi islohotlar
Sovet Ittifoqi
Rivojlanayotgan davlatlar
Giyohvand moddalar

Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yilda boʻlgani kabi 1990-yilda ham sammit rahbarlari iqlim oʻzgarishiga qarshi kurashish, ozon qatlamini tiklash, bioxilma-xillikni muhofaza qilish va oʻrmonlarni tiklash haqida muzokaralar olib bordilar.

Byudjet[tahrir | manbasini tahrirlash]

Houston sammit oldidan fuqarolarni obodonlashtirish loyihalariga qariyb 20 million dollar sarfladi^[8].

Mahalliy hamjamiyatni jalb qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Haykal hozirda Jorj Bush qitʼalararo aeroportiga kiraverishda joylashgan.

Enron kompaniyasi ijrochi direktori va boshqaruv kengashi raisi Kennet Ley G-7 davlatlari iqtisodiy sammiti tashkiliy qoʻmitasining hamraisi edi^[9].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

G8

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 Japan, Ministry of Foreign Affairs (MOFA): Summit Meetings in the Past.. Accessed 2009-03-11. (Wayback Machine saytida July 24, 2013, sanasida arxivlangan) 2009-04-30.
↑ ^2,0 ^2,1 Saunders, Doug. "Weight of the world too heavy for G8 shoulders," (Wayback Machine saytida 2008-10-11 sanasida arxivlangan) Globe and Mail (Toronto). July 5, 2008 -- n.b., the G7 becomes the Group of Eight (G7) with the inclusion of Russia starting in 1997.
↑ ^3,0 ^3,1 Reuters: "Factbox: The Group of Eight: what is it?", July 3, 2008.
↑ ^4,0 ^4,1 Reinalda, Bob and Bertjan Verbeek. (1998). Autonomous Policy Making by International Organizations, p. 205.
↑ Apple, R.W. "Thatcher's Failing: Inadaptability," New York Times. November 24, 1990.
↑ Rieffel, Lex. "Regional Voices in Global Governance: Looking to 2010 (Part IV)," (Wayback Machine saytida June 3, 2010, sanasida arxivlangan) Brookings. March 27, 2009; "core" members (Muskoka 2010 G-8, official site). (Wayback Machine saytida June 2, 2010, sanasida arxivlangan)
↑ MOFA: Summit (15); European Union: "EU and the G8" (Wayback Machine saytida 2007-02-26 sanasida arxivlangan)
↑ Apple, R. W. "Reporter's Notebook; British Hosts, Being British, Plan an Understated Splendor," New York Times. July 15, 1991.
↑ New York Times: Ken Lay, career timeline.

[j-mofa1-1] 1,0 ^1,1 Japan, Ministry of Foreign Affairs (MOFA): Summit Meetings in the Past.. Accessed 2009-03-11. (Wayback Machine saytida July 24, 2013, sanasida arxivlangan) 2009-04-30.

[saunders1-2] 2,0 ^2,1 Saunders, Doug. "Weight of the world too heavy for G8 shoulders," (Wayback Machine saytida 2008-10-11 sanasida arxivlangan) Globe and Mail (Toronto). July 5, 2008 -- n.b., the G7 becomes the Group of Eight (G7) with the inclusion of Russia starting in 1997.

[reuters_what-3] 3,0 ^3,1 Reuters: "Factbox: The Group of Eight: what is it?", July 3, 2008.

[reinalda205-4] 4,0 ^4,1 Reinalda, Bob and Bertjan Verbeek. (1998). Autonomous Policy Making by International Organizations, p. 205.

[nyt_apple1-5] Apple, R.W. "Thatcher's Failing: Inadaptability," New York Times. November 24, 1990.

[6] Rieffel, Lex. "Regional Voices in Global Governance: Looking to 2010 (Part IV)," (Wayback Machine saytida June 3, 2010, sanasida arxivlangan) Brookings. March 27, 2009; "core" members (Muskoka 2010 G-8, official site). (Wayback Machine saytida June 2, 2010, sanasida arxivlangan)

[7] MOFA: Summit (15); European Union: "EU and the G8" (Wayback Machine saytida 2007-02-26 sanasida arxivlangan)

[nyt_apple3-8] Apple, R. W. "Reporter's Notebook; British Hosts, Being British, Plan an Understated Splendor," New York Times. July 15, 1991.

[9] New York Times: Ken Lay, career timeline.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

k m t G6 / G7 / G8 sammitlari
G6 (1975)	1-G6 sammiti (Rambouillet 1975)
G7 (1976–1996)	2-G7 sammiti (Dorado 1976) 3-G7 sammiti (London 1977) 4-G7 sammiti (Bonn 1978) 5-G7 sammiti (Tokio 1979) 6-G7 sammiti (Venetsiya 1980) 7-G7 sammiti (Montebello 1981) 8-G7 sammiti (Versal 1982) 9-G7 sammiti (Williamsburg 1983) 10-G7 sammiti (London 1984) 11-G7 sammiti (Bonn 1985) 12-G7 sammiti (Tokio 1986) 13-G7 sammiti (Venetsiya 1987) 14-G7 sammiti (Toronto 1988) 15-G7 sammiti (Grande Arche 1989) 16-G7 sammiti (Houston 1990) 17-G7 sammiti (London 1991) 18-G7 sammiti (Munich 1992) 19-G7 sammiti (Tokio 1993) 20-G7 sammiti (Neapol 1994) 21-G7 sammiti (Galifaks 1995) 22-G7 sammiti (Lion 1996)
G8 (1997–2013)	23-G8 sammiti (Denver 1997) 24-G8 sammiti (Birmingem 1998) 25-G8 sammiti (Cologne 1999) 26-G8 sammiti 22-G8 sammiti (Kyusyu-Okinawa 2000) 27-G8 sammiti (Genuya 2001) 28-G8 sammiti (Kananaskis 2002) 29-G8 sammiti (Évian-les-Bains 2003) 30-G8 sammiti (Sea Island 2004) 31-G8 sammiti (Gleneagles 2005) 32-G8 sammiti (Saint Petersburg 2006) 33-G8 sammiti (Heiligendamm 2007) 34-G8 sammiti (Hokkaido-Toyako 2008) 35-G8 sammiti (L'Aquila 2009) 36-G8 sammiti (Huntsville 2010) 37-G8 sammiti (Deauville 2011) 38-G8 sammiti (Camp David 2012) 39-G8 sammiti (Lough Erne 2013)
G7 (2014–hozirgacha)	40-G7 sammiti (Brussel 2014) 41-G7 sammiti (Schloss Elmau 2015) 42-G7 sammiti (Ise-Shima 2016) 43-G7 sammiti (Taormina 2017) 44-G7 sammiti (La Malbaie 2018) 45-G7 sammiti (Biarritz 2019) ~~46-G7 sammiti (Camp David 2020)~~ 47-G7 sammiti (Carbis Bay 2021) 48-G7 sammiti (Schloss Elmau 2022) 49-G7 sammiti (Xirosima 2023)