Wafaa El Saddik
| Wafaa El Saddik | |
|---|---|
| Tavalludi |
1950 (yoshi 73–74) Nil deltasi, Misr |
| Fuqaroligi | Misr |
| Kasbi | misrshunoslik |
| Faoliyat yillari | 1977-2010-yillar |
Wafaa El Saddik (shuningdek, El-Saddik, arabcha: وفاء الصديق)[1] misrlik misrshunos olim, 2004-yildan 2010-yilgacha Qohiradagi Misr muzeyi bosh direktori lavozimida ishlagan. U muzeyning birinchi ayol direktori edi.
Shaxsiy hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]El-Saddik 1950-yilda Misrning Nil deltasi hududida tugʻilgan[2]. Suvaysh inqirozi paytida uning oilasi Qohiraga koʻchib oʻtgan[2]. U Qohira universitetida arxeologiya yoʻnalishida tahsil olgan[2] va keyinchalik Vena universitetida PhD darajasiga erishgan[1][2].
El Saddik Germaniyaning Kyoln shahrida 15 yil yashab ishladi[3], shu vaqt ichida u farmatsevt bo‘lib ishlaydigan misrlik yigit bilan tanishib qoldi[1][2]. Ular 1989-yilda turmush qurishgan va ikki nafar farzandi bor[2]. El-Saddikning singlisi Suv vazirligi shtat kotibi lavozimida ishlagan[1].
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Olti kunlik urush va Yom Kippur urushiga qiziqishi tufayli Al-Saddik dastlab jurnalist boʻlishni xohladi[4][2]. U Fiva va Asvan toʻgʻoniga qilgan sayohatidan keyin arxeologiyaga qiziqa boshladi[4].
El-Saddik dunyo yetakchilari, jumladan Margaret Thatcher, Jimmy Carter va Helmut Schmidt, shuningdek, Misrning sobiq prezidenti Anvar as-Sodot bilan tarixiy sayohatlar uyushtirgan[1]. 27 yoshida El-Saddik AQShning Yangi Orlean shahridagi Tutanxamon koʻrgazmasida ham ishtirok etgan[1].
2004-yildan 2010-yilgacha El-Saddik Qohiradagi Misr muzeyi bosh direktori lavozimida ishlagan[2][4]. U muzey tarixidagi birinchi ayol direktor edi[1][2][4]. Direktor sifatida El-Saddikning aytishicha, u muzeyni moliyalashtirish uchun siyosiy sabablarga koʻra koʻplab takliflar olgan[1]. El-Saddikning taʼkidlashicha, muzeyning kunlik daromadi bir million Misr funt sterlingini tashkil qilgan, ammo bu pulning katta qismi u yerda sarflanmasdan, markaziy hukumatga oʻtkazilgan[3]. El-Saddik oʻzining „Protecting Pharaohʼs Treasures (Firʼavn xazinalarini himoya qilish)“ kitobida 2011-yilgi Misr inqilobini bashorat qilganini va bu Tunis inqilobiga oʻxshash boʻlishiga ishonganini yozgan[4]. 2010-yil oktyabr oyida u Misrning o‘sha paytdagi prezidenti Husniy Muborak tomonidan Rimda bo‘lib o‘tadigan ko‘rgazma uchun artefaktlarni tanlash jamoasiga aʼzo sifatida saylangan. Keyinchalik uning tanlovi rad etildi[4]. U 2010-yil dekabr oyida pensiya yoshiga yetganligi sababli muzeydagi lavozimini tark etishga majbur boʻldi[1].
2011-yilgi Misr inqilobi paytida El-Saddik Misr muzeyi va Memfis muzeyining talon-toroj qilinishiga guvoh bo‘lgan. U hodisada politsiya xodimlari va muzey qo‘riqchilarini aybdor deb hisoblagan[5][6]. Inqilobdan keyin El-Saddik Misr tarixiy osori-atiqalarining saqlanishida xavfsizlikka eʼtibor qaratish muhimligini taʼkidlagan[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Düker, Ronald. „Weltkultur in Gefahr“ (de). Die Zeit (2013-yil 11-iyul). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 „Ägyptens Schatzhüterin“ (de). Das Erste (2013-yil 29-may). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.
- ↑ 3,0 3,1 Koldehoff, Stefan. „Mubarak bekam auch Zinsen von Tutanchamun“ (de). Die Welt (2011-yil 8-fevral). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Kaaki, Lisa. „Book Review: Dive into Egypt's glorious past“. Arab News (2017-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.
- ↑ „Plünderer zerstören Tutanchamun-Schätze“ (de). Der Spiegel (2011-yil 20-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.
- ↑ Vartanian. „Former Egyptian Museum Dir Says Looting Inside Job, Memphis Mus Looted [UPDATE 40 Damaged Mummy ID'd, Sinai Antiquities Robbed“]. Hyperallergic (2011-yil 30-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 15-fevral.