Rub el Hizb

۞
۞
Rub al Hizb
In Unicode	U+06DE ۞ ARABIC START OF RUB EL HIZB

۞ Rub el Hizb (arabcha: رُبْع الحِزْب) bir-birining ustiga chiqadigan ikkita kvadrat shaklida ifodalangan sakkiztalik shaklidagi islomiy ramzdir. Bugungi kunda uning asosiy foydasi Qurʼonning baʼzi nusxalari ichida qiroatni osonlashtirish uchun boʻlinishni belgilash boʻlsa-da, u dastlab oʻtmishda bir qator gerb va bayroqlarda tasvirlangan va bugungi kunda ham shunday qilmoqda. U anʼanaviy ravishda „Saljuqiy yulduzi“ deb ham nomlangan.

Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Arab tilida rubʿ „toʻrtdan bir“ yoki „chorak“ maʼnosini bildirsa, ḥizb (koʻplik aḥzāb) esa „guruh“ deb tarjima qilinadi. Qur’on 60 ta ahzobga (aḥzāb taxminan teng uzunlikdagi guruhlar oʻz navbatida 30 ta ajzāʾ guruhlangan), Rub el Hizb misollari har bir ḥizb toʻrtga, jami 240 ta boʻlimga ajratgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rub al-Hizbga aylanadigan narsa dastlab Tartessos uzoq neolit davridan beri Quyoshga qurbonlik qilgan va uni sakkiz nur bilan ifodalagan ramz edi. Pireney yarim orolidagi Al-Andalus davriga kelib, u tangalarda paydo boʻlgan madaniy ramz sifatida belgilangan edi. Bundan tashqari, undan koʻp sohalarda foydalanish nomining „Abdurahmon I yulduzi“ ga oʻzgartirilishiga olib keldi. Al-Andalusdan arab dunyosining qolgan qismiga koʻchirib oʻtkazildi. Turkiy islom madaniyati va tarixida ham keng qoʻllanilgan^[1]^[2].

Sakkizta radial sektor bilan bogʻlangan, aniqlangan punktual markazga ega ikkita konsentrik doiradan iborat shunga oʻxshash belgi the two lines of the East-West orientation combined, dairesel simmetriya bilan olti burchakli natijasida^[3].

Variantlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻzaro bogʻlangan
Kontur

Zamonaviy foydalanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Belgi, Petronas Towers misolida boʻlgani kabi, binolarning rejalari uchun asos sifatida ham ishlatilgan.

Oldingi bayroqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rub al Hizbni oʻz bayrogʻida ishlatgan birinchi davlat 1258-yilda Marinid sultonligi edi.

Mariniylar sultonligibayrogʻi (1258–1659)
Misr bayrogʻi (1793-1844)
Sakkiz qirrali yulduzliUsmonli bayrog'i(1844 yildan keyin)
Afgʻoniston amirligibayrogʻi (1919–1926)

Hozirgi bayroqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ozarbayjon bayrog'i
Qozog'iston bojxona byurosining bayrog'i
Turkiy davlatlar tashkiloti bayrogʻi
Turkmaniston Prezidenti muhri
O'zbekiston Prezidentimuhri

Emblemalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sajda
Lakshmi yulduzi
Ishtar yulduzi
Shamsa
Mandala
Surya Majapahit
Oktagramma

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Eight-Pointed Star Meaning“ (en-US). Antique Rugs by Doris Leslie Blau (2019-yil 1-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-sentyabr.
↑ REKI, ARSLAN SELÇUK, Mahina, Semra (2018-05-22). „EVOLUTION OF GEOMETRIC PATTERNS IN ISLAMIC WORLD AND A CASE ON THE JALIS OF THE NAULAKHA PAVILION IN THE LAHORE FORT“. Gazi University Journal of Science. B-jild, № 6(1). 83–97-bet.
↑ Majeed Khan (13 December 2013). „Rock Art of Saudi Arabia“. Arts 2013, 2, 447-475 (Figure 28); doi:10.3390/arts2040447. Retrieved 11 May 2021.
↑ Galal Abada. „Petronas Office Towers“ (2004). 2012-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.

[1] „Eight-Pointed Star Meaning“ (en-US). Antique Rugs by Doris Leslie Blau (2019-yil 1-fevral). Qaraldi: 2023-yil 11-sentyabr.

[2] REKI, ARSLAN SELÇUK, Mahina, Semra (2018-05-22). „EVOLUTION OF GEOMETRIC PATTERNS IN ISLAMIC WORLD AND A CASE ON THE JALIS OF THE NAULAKHA PAVILION IN THE LAHORE FORT“. Gazi University Journal of Science. B-jild, № 6(1). 83–97-bet.

[3] Majeed Khan (13 December 2013). „Rock Art of Saudi Arabia“. Arts 2013, 2, 447-475 (Figure 28); doi:10.3390/arts2040447. Retrieved 11 May 2021.

[4] Galal Abada. „Petronas Office Towers“ (2004). 2012-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.

[1]

[2]

[3]

[4]