Oswaldo Aranha
![]() | Bu maqola ayni damda Tewayev (munozara) tomonidan faol tahrirlanyapti. Iltimos, mazkur ogohlantirish xabari sahifadan olib tashlanmagunga qadar sahifaga oʻzgartirishlar kiritmay turing. Aks holda, tahrirlar toʻqnashuvi yuz berishi mumkin. Bu sahifa oxirgi marta 17:38, 21-iyul 2024 (UTC) (102 daqiqa avval) da tahrir qilingan. |
Oswaldo Aranha | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Oswaldo Aranha (1940-yil) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi prezidenti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mansab davri 5-may, 1947-yil – 20-sentyabr, 1948-yil | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yordamchisi | Trygve Lie | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Avvalgisi | Paul-Henri Spaak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Keyingisi | José Arce | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tashqi ishlar vaziri | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mansab davri 15-mart, 1938-yil – 23-avgust, 1944-yil | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Prezident | Getúlio Vargas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Avvalgisi | Pimentel Brandão | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Keyingisi | Pedro Leão Veloso | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Shaxsiy maʼlumotlari | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tavalludi |
15-fevral 1894-yil Alegrete, Braziliya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vafoti |
27-yanvar 1960-yil (65 yoshda) Rio de Janeiro, Braziliya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fuqaroligi | Braziliya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Siyosiy partiyasi | Braziliya Respublikachilar partiyasi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Turmush oʻrtogʻi | Delminda Gudolle (12-iyun, 1917-yil) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bolalari | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alma mater | Federal University of Rio de Janeiro Faculty of Law | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Imzosi |
![]() |
Oswaldo Euclides de Souza Aranha – (15-fevral, 1894-yil – 27-yanvar, 1960-yil) braziliyalik siyosatchi, diplomat va davlat arbobi boʻlib, 1930-yilda Getúlio Vargas davrida mashhurlikka erishgan[1][2].
U xalqaro siyosatda 1947-yilda BMTdagi Braziliya delegatsiyasi rahbari va BMT Bosh Assambleyasi prezidenti sifatida Isroil davlatini tashkil etish uchun vestibyul tayyorlagani bilan tanilgan[3]. Braziliya delegatsiyasi rahbari sifatida u 1947-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Falastinni boʻlish rejasi boʻyicha ovoz berish jarayonida qatnashgan[4][5]. Falastindagi saʼy-harakatlari uchun Aranha 1948-yilda Tinchlik boʻyicha Nobel mukofotiga nomzod boʻlgan[6].
Bolaligi va karyerasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oswaldo Aranha Rio Grande do Sul shtatining Alegrete shahrida tugʻilgan. Aranha 1916-yilda Rio-de-Janeyro Federal universitetining huquq fakultetida huquq va ijtimoiy fanlar boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Oʻqishni tugatgandan soʻng, Aranha Rio Grande do Sulga qaytib keldi va sakkiz yil davomida advokatlik bilan shugʻullanib, Getúlio Vargas bilan shaxsiy aloqalarni oʻrnatdi. Uning birinchi davlat ishidagi lavozimi oʻz shtatidagi politsiya komissarining yordamchisi edi. Aranha 1923-yilgi qoʻzgʻolonga qarshi kurashdi, bu Borges de Medeirosning Rio Grande do Sul gubernatori lavozimiga ketma-ket beshinchi marta qayta saylanishiga qarshi boʻlgan sektorlar tomonidan alanga oldi. Tinch aholidan iborat qurolli kuchlarga shaxsan qoʻmondonlik qilish orqali Aranha 1930-yil inqilobiga olib kelgan yangi qoʻzgʻolonlarga qarshi kurashdi, xatarlisi ushbu qoʻzgʻalonlar muxolifat tomonidan qoʻllab-quvvatlangan edi. Keskin va tez kechgan siyosiy karyerasida Osvaldo Aranha 1926-yilda oʻzining birinchi marotaba saylanadigan lavozimiga nomzodini qoʻydi va Alegrete meri etib saylandi, ammo tez orada shtat qonun chiqaruvchi organi aʼzosi boʻldi va keyinchalik 1928-yilda Braziliya Milliy Kongresiga saylandi. Vargas 1930-yilda Braziliya prezidentligiga muxolifat nomzodi sifatida qatnashib, magʻlub boʻlganida, Aranha Vargasni qoʻzgʻolon uyushtirishga ishontirish uchun tenentelarga qoʻshildi[2]. Qoʻzgʻolonchilar muvaffaqiyat qozonganidan soʻng, Aranha hozirgi prezident Vargas davrida Braziliya Vazirlar Mahkamasida bir nechta lavozimlarning yuqori oʻrindiqlarini egalladi. Jumladan, Moliya vazirligi, Adliya vazirligi va Tashqi ishlar vazirligini boshqardi[7]. Aranha, shuningdek, 1934-yilda Braziliyaning Qoʻshma Shtatlardagi elchisi boʻlib ishlagan va u yerda Pan-Amerikanizmning kuchli tarafdori sifatida tan olingan. 1937-yilda Braziliyaga qaytib, Tashqi ishlar vazirligini boshqargan. Aranha 1942-yilgi Rio-de-Janeyro konferensiyasida katta rol oʻynadi.
Ikkinchi jahon urushida ittifoqchilarni qoʻllab-quvvatlash
[tahrir | manbasini tahrirlash]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Osvaldo_Aranha_chega_dos_Estados_Unidos%2C_Rio_de_Janeiro%2C_1947.tif/lossy-page1-220px-Osvaldo_Aranha_chega_dos_Estados_Unidos%2C_Rio_de_Janeiro%2C_1947.tif.jpg)
Braziliya Tashqi ishlar vaziri lavozimida ishlab turganida, Amerika qitʼasida joylashgan mamlakatlarning Tashqi ishlar vazirlarining birinchi uchta maslahat yigʻilishida ishtirok etdi, ular Ikkinchi Jahon urushining dastlabki bosqichlarida Panamerika siyosatini belgilab berdi. Soʻngra qurolli kuchlar bilan diplomatik munosabatlarni mintaqaviy ravishda uzish boʻyicha tavsiyani ishlab chiqdi[8]. 1942-yilgi Rio konferensiyasida Braziliya, fashistlar Germaniyasi bilan barcha diplomatik aloqalarni uzganini eʼlon qildi va shu bilan AQSh va ittifoqchilari tarafini oldi. Oxir-oqibat, Argentina va Chilidan tashqari, Markaziy va Janubiy Amerikaning aksariyat davlatlari ham xuddi shunday qilishdi.
1947-yilda boʻlib oʻtgan Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining birinchi maxsus sessiyasida Braziliya delegatsiyasi rahbari Oswaldo Aranha yirik xalqaro forumda, birinchi maʼruzachi doimo braziliyalik boʻlgan anʼanani boshlab berdi[9].
Honour in Israel
[tahrir | manbasini tahrirlash]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Aranyajerusalem.jpg/250px-Aranyajerusalem.jpg)
Aranha Falastinning boʻlinishini qoʻllab-quvvatladi. Isroilning Beer-Sheva va Ramat Gan kabi shaharlaridagi koʻchalar va Quddusdagi maydon Aranha sharafiga nomlangan. 2007-yilda uning qarindoshlari va Braziliyaning Isroildagi elchisi ishtirok etgan marosim uyushtirilgan Tel-Avivdagi koʻcha uning sharafiga nomlangan[10].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ In modern spelling „Osvaldo Euclides de Sousa Aranha“.
- ↑ 2,0 2,1 oswaldo Aranha,U·X·L Newsmakers, via Find articles.
- ↑ „Ministério das Relações Exteriores“[sayt ishlamaydi]
- ↑ United Nations list of GA Presidents
- ↑ Muhammad Zafarullah Khan, 1983 Servant of God: a personal narrative, Pakistanʼs representative: „At about lunch time [on 26 November] a rumour was heard that the president [of the Assembly] did not intend to proceed to the vote that day… His excuses were flimsy, but he was adamant. At the end of the afternoon sitting he adjourned the session to Friday morning. On Thursday President Truman put through personal telephone calls to certain heads of state and persuaded them to shift their position on the question of the partition of Palestine from opposition to support.“
- ↑ „Oswaldo Euclides de Sousa Aranha“. Nobel Nomination Database. Qaraldi: 2016-yil 5-noyabr.
- ↑ Strong Arm’s Strong Arm, a June 1954 article from Time magazine
- ↑ Oswaldo Aranha from the United Nations website
- ↑ Oswaldo Aranha from Brazil’s Ministry of External Relations website
- ↑ "Tel Aviv Street Named for Brazilian", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, September, 2007
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]![]() |
Vikiomborda Oswaldo Aranha haqida turkum mavjud |
- Aranha „Time“ jurnalining 1942-yil 19-yanvardagi soni