Mashhad Shahid Hoshiminajod xalqaro aeroporti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mashhad Shahid Hoshiminajod xalqaro aeroporti
فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی نژاد مشهد
IATA kodi: MHDICAO kodi: OIMM
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik/harbiy
Egasi Eron hukumati
Operator Eron aeroportlari kompaniyasi
Eron havo kuchlari
Eron Islom Respublikasi armiya aviatsiyasi
Islom inqilobi gvardiyasi korpusi
Eron politsiya aviatsiyasi
Eron havo hujumiga qarshi mudofaa kuchlari
Xizmat doirasi Mashhad, Razaviy Xuroson ustoni
Joylashuvi Mashhad, Iran
Havo yoʻli tuguni * ATA Airlines
  • Caspian Airlines
  • Iran Air Tours
  • Iran Aseman Airlines
  • Kish Air
  • Meraj Airlines
  • Sepehran Airlines
  • Taban Air
  • Varesh Airlines
  • Zagros Airlines
Markazi * Iran Air
  • Mahan Air
  • Qeshm Air
Dengiz sathidan balandligi 3,263 ft / 995 m
Koordinatalari 36°14′06″N 59°38′27″E / 36.23500°N 59.64083°E / 36.23500; 59.64083 G OKoordinatalari: 36°14′06″N 59°38′27″E / 36.23500°N 59.64083°E / 36.23500; 59.64083 G O
Vebsayti mashhad.airport.ir
Xarita
MHD (Eron)
MHD
Aeroportning Eron xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
ft m
13R/31L 12,877 3,925 Asfalt
13L/31R 12,503 3,811 Asfalt
Maʻlumotlar (2017)
Yoʻlovchilar soni 10,459,377 4%
Parvozlar soni 73,499 5%
Yuk tashish 94,029 tonna 8%
Manba: Eron aeroportlari kompaniyasi[1]

Mashhad Shahid Hoshiminajod xalqaro aeroporti[2] (forscha: فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی نژاد مشهد) (IATA: MHDICAO: OIMM) — Eronning Razaviy Xuroson ustoni, Mashhad shahrida joylashgan xalqaro aeroport.

Umumiy maʼlumotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mashhad xalqaro aeroportining ichki parvozi va quvish platformasi, 1970-yillarda

Mashhad xalqaro aeroporti Tehron Mehrobod aeroportidan keyin Eronning ikkinchi eng gavjum aeroportidir. 2016-yilda Mashhad aeroporti rekord darajadagi 10 milliondan ortiq yoʻlovchiga xizmat koʻrsatdi, bu 2015-yilga nisbatan 17 foizga koʻp hamda 86 681 tonna yuk tashildi[3]. Aeroportdan 57 ta yoʻnalishga, jumladan Eronning 30 ta shahriga tez-tez reyslar va Markaziy Osiyo, Yaqin Sharq, Sharqiy Osiyo va Yevropaning 27 ta yoʻnalishiga muntazam parvozlar amalga oshiriladi[4].

Mashhad xalqaro aeroportida uchta terminal mavjud: mahalliy reyslar terminali (Terminal 1), xalqaro reyslar terminali (Terminal 2) va Haj reyslari terminali (Terminal 3)[5].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mashhad xalqaro aeroportidan quyidagi aviakompaniyalar yoʻlovchi tashish reyslarini amalga oshiradi:  

Aviakompaniya Manzillar
Air1, Eron bayrogʻi Eron [6] Tehron-Mehrobod
Air Arabia Sharja
Ariana Afghan Airlines, Afgʻoniston bayrogʻi Afgʻoniston Kobul, Mozori-Sharif, Qandahor
Asa Jet, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Isfahon, Tabriz, Tehron–Mehrobod
ATA Airlines, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz, Ardabil (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Bushehr, Isfahon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Kuvayt, Najaf, Rasht, Sari, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Urmiya, Yazd, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Caspian Airlines, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz, Asaluya (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Bushehr, Isfahon, Kirmon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Najaf, Rasht, Sari, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Yazd, Zohidon, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Chabahar Airlines, Eron bayrogʻi Eron Tehron-Mehrobod (Eron bayrogʻi Eron )
Fly Baghdad, Iroq bayrogʻi Iroq Bagʻdod, Najaf
flydubai Dubay-Xalqaro
FlyPersia, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Isfahon, Tehron-Mehrobod, Yazd, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Iran Air Ahvoz (Eron bayrogʻi Eron ), Bayrut (Livan bayrogʻi Livan ), Birjand, Isfahon (ikkalasi ham Eron bayrogʻi Eron ), Kuvayt (Quvayt bayrogʻi Quvayt ), Tehron-Mehrobod, Urmiya, Zohidon, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Mavsumiy: Jidda, Madina (ikkalasi ham Saudiya Arabistoni bayrogʻi Saudiya Arabistoni )
Iran Air Tours Abadan, Ahvoz, Bandar-Abbos, Bushehr (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Dubay-Xalqaro, Isfahon (Eron bayrogʻi Eron ), Istanbul, Kish (Eron bayrogʻi Eron ), Najaf, Qeshm, Rasht, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Yazd, Zohidon, Sheroz, Chobahor/Konarak (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Iran Aseman Airlines Abadan, Ahvoz, Ardabil, Bandar-Abbos, Bushehr, Elam, Goʻrgon, Isfahon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Najaf, Noshahr, Ramsar, Rasht, Sari, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Urmiya, Yazd, Zohidon, Sheroz, Chobahor/Konarak (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Iraqi Airways Bagʻdod, Najaf
Jazeera Airways, Quvayt bayrogʻi Quvayt Kuvayt
Karun Airlines, Eron bayrogʻi Eron Ahvoz, Dizpul, Mahshahr, Tehron-Mehrobod (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Kish Air, Eron bayrogʻi Eron Ahvoz, Bandar-Abbos, Isfahon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Kobul, Lohur, Lomird (Eron bayrogʻi Eron ), Qandahor (Afgʻoniston bayrogʻi Afgʻoniston), Qeshm, Rasht, Tehron-Mehrobod, Yazd, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Kuwait Airways Kuvayt
Mahan Air, Eron bayrogʻi Eron Asaluya (Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Bayrut (Livan bayrogʻi Livan ), Isfahon, Kirmon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Kobul, Lohur, Mozori-Sharif, Tehron-Mehrobod (Eron bayrogʻi Eron ), Qandahor (Afgʻoniston bayrogʻi Afgʻoniston), Zanjon (Eron bayrogʻi Eron )
Meraj Airlines, Eron bayrogʻi Eron Asaluya (Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Bayrut (Livan bayrogʻi Livan ), Isfahon, Kish (ikkalasi ham Eron bayrogʻi Eron ), Najaf, Tabriz, Tehron-Mehrobod (ikkalasi ham Eron bayrogʻi Eron )
Oman Air Maskat (Oman bayrogʻi Ummon )
Pars Air, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Tehron-Mehrobod, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Pouya Air, Eron bayrogʻi Eron Goʻrgon, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Yazd, Chobahor/Konarak (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Qatar Airways Doha (Qatar bayrogʻi Qatar )
Qeshm Air, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz, Isfahon (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Maskat (Oman bayrogʻi Ummon ), Najaf, Qeshm, Sari, Tehron-Mehrobod, Zobul, Zohidon, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Saha Airlines, Eron bayrogʻi Eron Asaluya, Isfahon, Tehron-Mehrobod, Yazd, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
SalamAir, Oman bayrogʻi Ummon Maskat (Oman bayrogʻi Ummon )[7]
Sepehran Airlines, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz, Asaluya (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Bandar-Abbos, Bushehr, Kirmonshoh, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Kuvayt, Najaf, Rasht, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Yazd, Zohidon, Sheroz, Chobahor/Konarak (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Taban Air, Eron bayrogʻi Eron Ahvoz (Eron bayrogʻi Eron ), Bagʻdod (Iroq bayrogʻi Iroq ), Isfahon, Kish (ikkalasi ham Eron bayrogʻi Eron ), Lohur, Maskat (Oman bayrogʻi Ummon ), Najaf, Rasht, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Zohidon, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Turkish Airlines Istanbul
Varesh Airlines, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz (ikkalasi ham Eron bayrogʻi Eron ), Dushanbe, Isfahon, Kirmonshoh, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Kuvayt (Quvayt bayrogʻi Quvayt ), Sari, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Urmiya, Sheroz (hammasi Eron bayrogʻi Eron )
Zagros Airlines, Eron bayrogʻi Eron Abadan, Ahvoz, Bushehr, Isfahon, Kish (hammasi Eron bayrogʻi Eron ), Najaf, Tabriz, Tehron-Mehrobod, Sheroz, Chobahor/Konarak (hammasi Eron bayrogʻi Eron )

Statistika[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillik yoʻlovchilar oqimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillik yoʻlovchi tashish[8]
Yil Yoʻlovchilar oʻzgarishi, %da
2010 5 983 227
2011 6 039 787 1%
2012 6 833 537 13%
2013 6 985 882 2%
2014 8 068 767 16%
2015 8 545 598 6%
2016 10 030 230 17%
2017 10 459 377 4%

Baxtsiz hodisalar va falokatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1988-yilda Tailanddan Kuvaytga yoʻl olgan Kuwaiti Air samolyoti oʻgʻirlab ketildi va keyin Mashhadga yoʻnaltirildi. Qaroqchilar baʼzi talablar qoʻyib, soʻng samolyotga Kipr va Jazoirga uchishni buyurdilar.
  • 2006-yil 1-sentabrda Iran Air Tours aviakompaniyasining 945-reysi, Bandar-Abbosdan uchayotgan Tupolev Tu-154 samolyoti qoʻnish chogʻida shinasi uchib ketganidan soʻng Mashhad uchish-qoʻnish yoʻlagidan chiqib ketdi. Samolyot yonib ketdi va bortdagi 147 kishidan 29 nafari halokatga uchradi[9].
  • 2009-yil 24-iyulda Aria Air 1525-reysi, THR-MHD (Tehron Mehrobod-Mashad) yoʻnalishi boʻyicha uchayotgan Il-62 samolyoti bortda 173 kishi bilan halokatga uchradi va yonib ketdi; 5 yoʻlovchi va 11 ekipaj aʼzosi halok boʻldi[10].
  • 2010-yil 24-yanvarda Taban Air 6437-reysi, Tupolev Tu-154M samolyoti tibbiy favqulodda vaziyat tufayli Mashhad xalqaro aeroportiga favqulodda qoʻnayotganda halokatga uchradi; barcha 157 nafar yoʻlovchi va 13 ekipaj aʼzolari omon qoldi; 42 nafari yengil tan jarohati oldi[11]. Xabar qilinishicha, samolyoti ILSi qoʻnayotgan vaqtda tumanda dumi yerga tegib, uchish-qoʻnish yoʻlagidan chiqib ketgan. Buning ortidan burun tishli qulashi sodir boʻldi, keyin oʻng qanot yerga urilib, samolyot yonib ketdi[12] [13].
  • 2016-yil 28-yanvarda Zagros Airlines aviakompaniyasining 4010-reysi Mashhad xalqaro aeroportining 31R uchish-qoʻnish yoʻlagiga qoʻnayotganida EP-ZAB roʻyxatidan oʻtgan McDonnell Duglas MD-83 uchish-qoʻnish yoʻlagidan chiqib ketdi. Samolyot tuzatib boʻlmaydigan darajada shikastlandi va 7 kishi yengil jarohat oldi[14] [15].
  • 2018-yilning 24-may kuni eronlik „Tapandegan“ (forscha: Palpitaters) xakerlik guruhi Mashhad xalqaro aeroportidagi kelish va joʻnab ketish monitorlarini buzib, monitorlarga hukumatga qarshi xabarlar va tasvirlarni joylashtirib, aeroport maʼmurlarini monitorlarni birma-bir qoʻlda oʻchirishga majbur qildi[16].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Traffic Figures“. Qaraldi: 2018-yil 14-fevral. [sayt ishlamaydi]
  2. "Page 1 Accident Final Report State File Number: A13880431UPI6208 (Wayback Machine saytida 2017-11-14 sanasida arxivlangan)."
  3. International Traffic Report (Report). Department of Aviation and Airport Statistics and Information, Iranian Airports Holding Company. Feb 2017. Archived from the original on 19 February 2017. https://web.archive.org/web/20170219181340/http://statistics.airport.ir/26?p_p_id=110_INSTANCE_lzGjMidaZcKi&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-1&p_p_col_count=1&_110_INSTANCE_lzGjMidaZcKi_struts_action=%2Fdocument_library_display%2Fview_file_entry&_110_INSTANCE_lzGjMidaZcKi_redirect=http%3A%2F%2Fstatistics.airport.ir%2F26%3Fp_p_id%3D110_INSTANCE_lzGjMidaZcKi%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-1%26p_p_col_count%3D1&_110_INSTANCE_lzGjMidaZcKi_fileEntryId=13377222. Qaraldi: 19 February 2017. 
  4. „Photos: Airplane Overhaul Facility in Mashhad, Eastern Iran“. www.payvand.com (2012-yil 23-iyul). 2015-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  5. „Mashhad Airports Guide“. sleepinginairports.net. Qaraldi: 2019-yil 23-iyun.
  6. „The country's newest airline has been launched“ (2023-yil 3-may).
  7. „Salam Air outlines further network expansion in S19“. Routesonline.com. Qaraldi: 2022-yil 14-yanvar.
  8. „NEWS RELEASE“ (fa-IR). Mashhad.airport.ir. 2020-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-iyul.
  9. Ranter. „ASN Aircraft accident Tupolev Tu-154M EP-MCF Mashhad Airport (MHD)“. aviation-safety.net. Aviation Safety Network. 2007-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-yanvar.
  10. Ranter. „ASN Aircraft accident Ilyushin Il-62M UP-I6208 Mashhad-Shahid Hashemi Nejad Airport (MHD)“. aviation-safety.net. Aviation Safety Network. 2016-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 24-iyul.
  11. „Accident: Kolavia T154 at Mashhad on Jan 24th 2010, medical emergency, risky landing, aircraft burst into flames“. avherald.com. The Aviation Herald. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-yanvar.
  12. „Iranian plane catches fire on landing“. BBC News (2010-yil 24-yanvar). 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-yanvar.
  13. „Plane catches fire trying to land in Iran“. www.cnn.com. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-yanvar.
  14. Hradecky. „Accident: Zagros MD83 at Mashad on Jan 28th 2016, runway excursion on landing“. avherald.com. The Aviation Herald. Qaraldi: 2016-yil 25-iyun.
  15. Ranter. „ASN Aircraft accident McDonnell Douglas MD-83 EP-ZAB Mashhad Airport (MHD)“. aviation-safety.net. Aviation Safety Network. Qaraldi: 2016-yil 25-iyun.
  16. „Hackers Post Protest Messages on Mashad Airport Displays“. Radio Farda (2018-yil 25-may). Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]