Makka viloyati

Makka viloyati
مِنْطَقَة مَكَّة
; Muqaddas Masjid ul-Haram ;
Mintaqa
Tarkibida	Saudiya Arabistoni
Maʼmuriy markazi	Makka
Yirik shahari	Jidda
Amin	Xalid bin Faysal Al Saud
Amin oʻrinbosari	Badr bin Sultan bin Abdulaziz
Rasmiy tili	arab
Aholi (2017)	8 557 766 kishi
Dinlar tarkibi	islom
Maydoni	153 148 km²
Kod ISO 3166-2	SA-02
Rasmiy sayti	makkah.gov.sa
Xaritada
21°30′0″N 41°0′0″E / 21.50000°N 41.00000°E

Makka viloyati (arabcha: مِنْطَقَة مَكَّة‎‎ Minṭaqat Makkah), Makka mintaqasi sifatida ham tanilgan, Saudiya Arabistonining 13 viloyatidan biridir. Maydoni (153,128 km² (59,123 kv mi)) boʻyicha uchinchi yirik viloyat. 2017-yil holatiga koʻra 8,557,766 aholi yashaydi, ulardan 4,041,189 nafari chet el fuqarolari va 4,516,577 nafari saudiyaliklardir^[1]. Tarixiy Hijoz mintaqasida joylashgan boʻlib, Qizil dengiz bilan tutash. Markazi – Makka islomdagi eng muqaddas shahar va eng katta shahri Jidda boʻlib, Saudiya Arabistonining asosiy port shahri hisoblanadi. Viloyat Saudiya Arabistoni aholisining 26,29 foizini tashkil qiladi^[1] va muqaddas Makka shahri bilan bogʻliq.

Tarixan ushbu hududda Quraysh, Banu Kinana, Saqif va boshqa qabilalar yashagan. Hijoz mintaqasining bir qismi boʻlgan viloyat qisqa vaqt ichida koʻplab islomiy olamlar oʻrtasida bir necha kuch almashinuvini koʻrgan. Viloyat kuchli ahamiyatga ega boʻlib, chunki unda Muhammad tugʻilgan Makka shahri va boshqa bir qancha tarixiy islom obyektlar, masalan, Hudaybiya shartnomasi kelishib olingan Hudaybiya qishlogʻi mavjud. Viloyat neft narxining keskin oshishi tufayli Usmonli imperiyasi va Saudiya Arabistoni podsholigi ostida modernizatsiya qilingan. Aholining aksariyati uchta: Jidda, Makka va Toif shaharlarida toʻplangan. Jidda viloyatdagi eng yirik shahar va Saudiya Arabistonidagi ikkinchi yirik shahar boʻlib, 2020-yil holatiga koʻra aholi soni 2 867 446 kishini tashkil qiladi^[2]. Makka 1 323 624 aholi soni boʻyicha viloyatdagi ikkinchi va qirollikning uchinchi yirik shahri^[2].Toif shahridan keyin uchinchi oʻrinda Rabigʻ, Shafo, Turba va Jumum boshqa aholi gavjum shahar va qishloqlardir^[2]. Mintaqa yil davomida umra va haj ziyoratiga boradigan musulmonlarni qabul qiladi va Haj vaqtida aholisi 2 millionga koʻpayadi. Uzunligi taxminan 700 kilometr (430 mi) Qizil dengiz qirgʻogʻida joylashgan va Rabigʻda neftni qayta ishlash zavodlari, Jiddadagi port va neft eksporti obyektlari, Qirol Abdulloh fan va texnologiya universiteti va King Abdullah Economic City joylashgan. Haramayn tezyurar temir yoʻl liniyasining bir qismi viloyat hududidan oʻtgan^[3].

Viloyat 11 ta amirlikka boʻlingan, ulardan 5 tasi A toifasiga, qolganlari esa B toifasiga kiritilgan boʻlib, Makka viloyatning maʼmuriy shtab-kvartirasi va markazi vazifasini oʻtaydi. Bu viloyat amir tomonidan boshqariladi, arabchadan amir deb tarjima qilinadi va unga Saudiya Arabistoni qiroli tomonidan tayinlangan amir oʻrinbosari yordam beradi. Hozirgi amir Xolid bin Faysal Al-Saud boʻlib, 2015-yildan buyon ikkinchi muddatga ushbu lavozimni egallab kelmoqda^[4].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 „Population Characteristics surveys“. General Authority for Statistics (Saudi Arabia) (2017). 2020-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-yanvar 2019-yil.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 „Population of Cities in Saudi Arabia (2022)“. worldpopulationreview.com. 2020-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.
↑ 2011-10-26T13:19:00+01:00. „Spanish consortium wins Haramain High Speed Rail contract“ (inglizcha). Railway Gazette International. Qaraldi: 1-avgust 2020-yil.
↑ „Emirate of Makkah Province“. Ministry of Interior. 2021-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.

Havolalar

Makka viloyati muhofazasi (Wayback Machine saytida 2010-01-31 sanasida arxivlangan) rasmiy sayti
Makka viloyati boʻylab sayohat, Ajoyib Arabiston: Fotosuratlar va marshrutlar bilan sayohat sayti
Makkadagi Umm Al Qura universiteti
Statistika boʻyicha bosh organ – Saudiya Arabistoni Qirolligi (Wayback Machine saytida 2020-07-05 sanasida arxivlangan)

Saudiya Arabistoni geografiyasi oid ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[GAFS2017-1] 1,0 ^1,1 „Population Characteristics surveys“. General Authority for Statistics (Saudi Arabia) (2017). 2020-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-yanvar 2019-yil.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 „Population of Cities in Saudi Arabia (2022)“. worldpopulationreview.com. 2020-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.

[3] 2011-10-26T13:19:00+01:00. „Spanish consortium wins Haramain High Speed Rail contract“ (inglizcha). Railway Gazette International. Qaraldi: 1-avgust 2020-yil.

[4] „Emirate of Makkah Province“. Ministry of Interior. 2021-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.

[1]

[2]

[3]

[4]