Komla Dumor

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Komla Dumor
Tavalludi 3-oktyabr 1972-yil
Akkra, Gana
Vafoti 18-yanvar 2014-yil
Hertfordshire, Birlashgan Qirollik
Fuqaroligi Gana
Kasbi jurnalist, boshlovchi
Millati ganalik
Turmush oʻrtogʻi Kwansema Dumor(2001-yilda turmush qurgan)

Komla Afeke Dumor (1972-yil 3-oktyabr — 2014-yil 18-yanvar) ganalik jurnalist boʻlib, BBC World News telekanalida ishlagan va uning "Focus on Africa" dasturining asosiy boshlovchisi boʻlgan.[1][2]

Oilasi va taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dumor Gananing Akkra shahrida tugʻilgan. Uning otasi Ernest Dumor sotsiologiya professori, onasi Seseliya Dumor esa ommaviy kommunikatsiyalar bo‘yicha magistr darajasiga ega edi.[3] Uning bobosi Filipp Gbexo, Gana milliy madhiyasining bastakori[4] va uning amakisi Jeyms Viktor Gbexo ganalik yetakchi diplomat hisoblanadi. Dumor dastlab Nigeriyaning Jos universitetida tibbiyot bo‘yicha tahsil oldi. Keyinchalik vataniga qaytib Gana universitetida tibbiyot talabasi sifatida ish boshladi[5], lekin keyinchalik Sotsiologiya va psixologiya bo'yicha bakalavr darajasini oldi. Garvard universitetining Jon F. Kennedi nomidagi hukumat maktabida davlat boshqaruvi yo'nalishida magistraturani tamomladi.[2]

Uning singlisi Mawuena Trebarh, Gana investitsiyalarni ilgari surish markazining (GIPC) sobiq ijrochi direktori va uning akasi doktor Korshi Dumor, Qoʻshma Shtatlarda shifokor boʻlib ishlaydi.[6]

Kariyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dumor oʻz faoliyatini Gananing Akkra shahridagi Joy FM[7] radiosida ertalabki shou boshlovchisi sifatida boshladi. 2003-yilda Gana Jurnalistlar Uyushmasi tomonidan „Yil jurnalisti“ unvoniga sazovor boʻldi.[2]

2006-yilda Dumor Londondagi BBC Afrika Service[8] teleradio kanalining Network Africa radio dasturiga boshlovchisi sifatida ishga keldi. 2008-yildan 2012-yilgacha u BBC World Serviceda The World Today dasturini olib bordi. 2011-yilda Dumor BBC World News telekanalida World News va Africa Business Report dasturlarini, shuningdek, BBC One va BBC News kanallarida ertalabki dasturlarni taqdim eta boshladi.[6]

2013-yil dekabr oyida u "New African" jurnali tomonidan 2013-yilning eng nufuzli 100 ta afrikaliklaridan biri sifatida eʼtirof etildi. Jurnalda quyidagicha yozilgan edi: "Bu yil Komla Dumor uchun muvaffaqiyatli yil bo'ldi. BBC World News telekanalida efirga uzatiladigan BBCning afrikalik tomoshabinlar uchun ingliz tilidagi eng muhim kunlik telekoʻrsatuvi boʻlgan Focus on Africa teleboshlovchisi oʻzini global eshittirishning rivojlanayotgan afrikalik yuzlaridan biri sifatida koʻrsatdi. BBC World telekanalining bosh boshlovchisi sifatida Dumor qitʼaning qoplanishiga katta taʼsir koʻrsatadi.“[9]

Oʻlimidan oldin Dumor BBC World News telekanalining Gʻarbiy Afrikadagi yagona muxbiri edi. BBC Radio 4 Today va BBC News boshlovchisi Mishal Husainning soʻzlariga koʻra, „Komla oʻziga xos efir uslubini yaratdi, televideniya va radio oʻrtasida muammosiz harakat qildi va Afrikani BBC orqali yoritishga taʼsir qildi“.[10] U, shuningdek, BBCning global yangiliklar direktori Piter Xorroks tomonidan „Afrika jurnalistikasining yetakchi nuri — Afrika tarixini qanday boʻlsa, shunday qilib aytib berishga sodiq“ deb taʼriflagan.[10]

U Kofi Annan, Bill Geyts[8] va Chimamanda Ngozi Adichie[11] kabi koʻplab taniqli shaxslar bilan intervyular oʻtkazdi va u boshlovchilik qilgan koʻplab muhim yangiliklarga 2010-yilgi Janubiy Afrikada boʻlib oʻtgan Jahon chempionati, Prezident Barak Obamaning Afrikaga safari va Nelson Mandelaning dafn marosimi kiradi.[8]

Shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001 yilda Dumor Kvansema Kvansaga uylandi, u bilan uch farzand koʻrdi.[2][8]

Oʻlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dumor 2014-yil 18-yanvar kuni Londondagi uyida yurak hurujidan vafot etdi.[2][12] Gana Prezidenti Jon Mahama Twitter’dagi xabarida Dumor Gananing „eng yaxshi elchilaridan“ biri ekanligini va „alohida sifatlarga ega teleradio xodimi va Gananing dunyoga sovg‘asi“ ekanligini aytdi.[13]

2014-yil 3-fevral kuni Komla Dumorning jasadi Ganaga qaytarildi, u yerda Kotoka xalqaro aeroportida bir guruh oila aʼzolari, doʻstlari, hukumat amaldorlari va Aflao anʼanaviy kengashi aʼzolari tomonidan kutib olinib, anʼanaviy marosimlarni bajardilar.[14] Dumorning dafn marosimlari 2014 yil 21-23 fevral kunlari Akkra shahrida boʻlib oʻtdi.[15]

Meros[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Xalqaro radioeshittirishlar assotsiatsiyasi (AIB) 2014-yil noyabr oyida Dumor oilasiga taʼsischilarning maxsus mukofotini topshirdi[16]
  • 2014-yilda Dumor Teleradiokompaniyadagi mukammallik uchun Afrika muvaffaqiyatlari mukofoti bilan taqdirlandi.[17]
  • Dumor merosini sharaflab, 2015 yilda BBC BBC World News Komla Dumor mukofotini taqdim etdi, u har yili „Afrikada yashovchi va ishlayotgan, kuchli jurnalistika mahorati, efir qobiliyati va afrikaliklar hikoyalarini aytib berishdagi ajoyib isteʼdodini, kelajak yulduzi boʻlish ambitsiyalari va salohiyatini oʻzida mujassam etgan munosib shaxslarga taqdim etiladi. Mukofot 2015 yilda ugandalik jurnalist Nensi Kakungiraga, 2016 yilda nigeriyalik jurnalist Didi Akinyelurega, 2017 yilda nigeriyalik jurnalist Amina Yugudaga, 2018 yilda keniyalik jurnalist Vahiga Mvauraga, 2019 yilda ugandalik jurnalist Solomon Servanjjaga va 2019 yilda Viktoriya Ruanjyaga topshirildi. .[18][19] Gʻolibga BBC Newsda uch oylik trening va rivojlanish shartnomasiga ega bo'lishadi.[20][21][22]
  • 2020-yil fevral oyida Komla Dumor memorial fondi tomonidan uni sharaflash uchun ikkita kitob chiqarildi:
  1. The Dreamer, Komla Dumor the Boss Player in His own words - Komla Dumorning akasi Doktor Korshie Dumor tomonidan yozilgan
  2. Komla Dumor in His Element - otasi professor Ernest Dumor tomonidan yozilgan.[23]

Manbalar:[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „BBC announces major new focus on Africa“. BBC, Media Centre (2012-yil 7-iyun). Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „BBC World TV's Komla Dumor dies at 41“. BBC News (2014-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
  3. Marcus Williamson, „Komla Dumor: Respected and admired radio and television presenter who played a leading role in transforming the coverage of Africa“ (obituary), The Independent, 22 January 2014.
  4. „Komla Dumor's Ghana“. BBC World Service (2007-yil 2-mart). Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
  5. „Komla Dumor Wanted To Become a Medical Doctor Despite His Passion for Journalism But…“. Peace FM (2014-yil 21-yanvar). 2014-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 4-fevral.
  6. 6,0 6,1 „Komla Afeke Dumor, BBC reporter, passed away, he will forever be remembered“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  7. Komla Dumor biography, BBC World Service, 11 September 2006.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Solomon Mugera, „Komla Dumor obituary — BBC broadcaster who made a substantial contribution to the coverage and greater understanding of Africa“ (obituary), The Guardian, 21 January 2014.
  9. „Hannah Tetteh, Komla Dumor, other Ghanaians among 100 most influential Africans 2013“, GBN, 28 November 2013.
  10. 10,0 10,1 Press Association, „BBC presenter Komla Dumor dies“, The Guardian, 18 January 2014.
  11. Chimamanda Adichie, „Komla Dumor: We Have Lost A Star“, Premium Times, 19 January 2014.
  12. Chris-Vincent Agyapong Febiri. „Ghanaian/BBC Broadcast Journalist-Komla Dumor Is DEAD!“. GhanaWeb (2014-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
  13. John Dramani Mahama @JDMahama. „Twitter“ (2014-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2014-yil 18-yanvar.
  14. „Body of Komla Dumor arrives in Ghana“. myjoyonline.com (2014-yil 3-fevral). Qaraldi: 2014-yil 4-fevral.
  15. „Komla Dumor: Funeral ceremonies for BBC presenter“. BBC News (2014-yil 23-fevral).
  16. Kojo Akoto Boateng. „Posthumous award for Komla Dumor Nov. 5“. citifmonline (2014-yil 24-oktyabr).
  17. „2014: African Achievers get Presidential Honours“. African Achievers Awards (2014-yil 1-mart). 2018-yil 5-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 27-iyul.
  18. „BBC World News Komla Dumor Award“. BBC News. Qaraldi: 2016-yil 29-fevral.
  19. „Kenyan Waihiga Mwaura wins Komla Dumor Award 2018“. New Vision (2018-yil 26-sentyabr). Qaraldi: 2018-yil 30-sentyabr.
  20. „Nancy Kacungira awarded the BBC World News Komla Dumor Award“. BBC World News (2015-yil 18-avgust). Qaraldi: 2016-yil 29-fevral.
  21. „Didi Akinyelure Awarded the Second BBC World News Komla Dumor Award“. BBC World News (2016-yil 25-iyul). Qaraldi: 2017-yil 14-noyabr.
  22. „Ugandan wins 2019 BBC Komla Dumor award“ (en-GB) (2019-yil 30-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 30-sentyabr.
  23. Tawiah. „Books on Komla Dumor launched“ (en-gb). Graphic Online (2020-yil 24-fevral). Qaraldi: 2021-yil 15-fevral.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]