Kirsten Banks

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kirsten Banks

Banks UNSW Sidneyda
Tavalludi 1997
Sidney, Yangi Janubiy Uels, Avstraliya
Fuqaroligi Avstraliya
Taʼlimi Davidson maktabi
Mukofotlari CSIRO Mahalliy STEM mukofoti (2018)

Kirsten Alexandra Banks – avstraliyalik astrofizik va Wiradjuri xalqining ilmiy aloqachisi boʻlib, u asosiy va aborigen astronomiyasini targʻib qilishdagi faoliyati orqali tanilgan. U 2018-yilda Yangi Janubiy Uels universitetida fizika boʻyicha bakalavr darajasini olgan va Sidney rasadxonasida ishlagan.

Karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Benks Sidneyning shimoliy plyajlaridagi Ku-ring-gai mamlakatida oʻsgan va 2014-yilda Devidson oʻrta maktabini tamomlagan Wiradjuri ayol. Boshlangʻich maktabda Benks meteorologiyaga qiziqqan, lekin har doim yulduzlar va sayyoralarni yaxshi koʻrgan[1].U 2018-yilda Yangi Janubiy Uels universitetida fizika fanlari boʻyicha bakalavr darajasini oldi hamda Sidney rasadxonasida astronomiya boʻyicha qoʻllanmachi sifatida ishlay boshlagan va yana keyinchalik u yerda aborigen astronomiyasi boʻyicha seminarlar oʻtkazgan[2][3].

Sidney rasadxonasida oʻqiyotganda, Banks Kamilaroi va Boorong astronomiyasi haqida eshita boshlagan, bu esa uni mahalliy Avstraliya merosi haqida koʻproq bilishga undagan. Bu orqali u oʻzining ajdodlari, Wiradjuri xalqini kashf etgan[4][5]. Keyinchalik yana banklar mahalliy astronomiya haqida koʻproq tadqiqot qilishni boshladilar, tuxum qachon mavjudligini koʻrsatadigan samoviy emus haqida tadqiqot olib borishgan[4][6].Osmondagi Emu yulduz turkumi haqida bilish Banklarni aborigen astronomiyasini boshqalar bilan baham koʻrishga ilhomlantirgan[5]. Boʻsh yerlarni oʻrganish chogʻida Banks qoyatosh oʻymakorliklariga duch kelgan, uning soʻzlariga koʻra, „yetti sayyora va oyni bir qatorda koʻrsatgan“. Banksning yozishicha, oymalar yaratilgan vaqtda yorugʻlik ifloslanishi boʻlmagani uchun tungi osmonda oltita sayyorani – Merkuriy, Venera, Mars, Yupiter, Saturn va oddiy koʻz bilan koʻrish imkoniyati mavjud boʻlgan. Banks shunday deb yozgan edi: „Men izlashda va oʻylashda davom etdim va men bitta sayyora yetishmayotganini angladim“. Neptun inson koʻziga jismonan koʻrinmas ekan, Banks sakkizinchi doira Yer boʻlishi mumkinligini tushungan[4].

UNSWda Banksning Honors loyihasi sababli u galaktikalar evolyutsiyasini oʻrgangan hamda doktorlik dissertatsiyasini davom ettirishni rejalashtirgan[7].

2021-yilda uning ismi Snowy Hydro va yana elektrotexnika muhandisi Florens Violet MakKenzi (1890–1982) tomonidan ishlatiladigan ikkita tunnel qazish mashinasidan biri uchun tanlangan. U Brungle davlat maktabi talabasi Kobe Berns tomonidan nomzod boʻlgan[8].

Ilmiy aloqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Banks ilm-fan kommunikatori boʻlib ishlagan va yana shuningdek, Triple M ning Night Shiftda rezidentsiyasida astronomdir[9]. 2019-yil 17-iyun kuni Banks ABC Astraliya televizion dasturining Q&A „Ilm-fan boʻyicha maxsus“ koʻrsatuvida panelist sifatida qatnashgan[10].

Banks ommaviy axborot vositalarida astrofizika va mahalliy ilm-fanni targʻib qildi. 2019-yilda u <i id="mwZA">"Baraban"</i> filmida mahalliy xalqlar tarixining muhokamasi epizodida paydo boʻlgan[11]. U, shuningdek, 2019-yil iyul oyida ABC yangiiklar telekanalida astronomiya hamda sayyoralar harakatining rolini muhokama qilgan[12]. Banks ayollar va qizlarning ilm-fandagi faoliyatini oshirishni istagan[13].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Kirsten Banks, UNSW Astrophysicist & Science Communicator“ (en-AU). Careers with STEM. Qaraldi: 2019-yil 25-iyul.
  2. ↑ „Kirsten Banks“ (en). Q&A (2019-yil 10-iyun). Qaraldi: 2019-yil 25-iyul.
  3. ↑ „Kirsten Banks“ (en-US). Australian Indigenous Astronomy. Qaraldi: 2019-yil 25-iyul.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Banks, Kirsten. „I'm following the footsteps of my Aboriginal ancestors, the first astronomers | IndigenousX“ (en-GB). The Guardian (2018-yil 21-mart). Qaraldi: 2019-yil 25-iyul.
  5. ↑ 5,0 5,1 Hamacher. „How a celestial emu inspired Kirsten Banks“. Cosmos Magazine. 2021-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  6. ↑ Hamacher. „The Planets in Indigenous Australian Traditions“. Oxford Research Encyclopedia of Planetary Science. Qaraldi: 2019-yil 28-iyul.
  7. ↑ „Kirsten Banks, UNSW Astrophysicist & Science Communicator“ (en-AU). Careers with STEM. Qaraldi: 2019-yil 25-iyul. „Kirsten Banks, UNSW Astrophysicist & Science Communicator“. Careers with STEM. Retrieved 25 July 2019.
  8. ↑ „Snowy Hydro borers named in honour of Kirsten and Florence“ (en-AU). Bega District News (2021-yil 12-iyul). Qaraldi: 2021-yil 13-iyul.
  9. ↑ „Kirsten Banks“ (en). Q&A (2019-yil 10-iyun). Qaraldi: 2019-yil 25-iyul. „Kirsten Banks“. Q&A. 10 June 2019. Retrieved 25 July 2019.
  10. ↑ „Q&A Science Special“ ABC Australia. Broadcast 17 June 2019. Accessed 27 July 2019.
  11. ↑ The Drum Friday July 5 (ingliz (Avstraliya)), 8 July 2019, qaraldi: 1 August 2019
  12. ↑ Hartley. „If your life is a mess can you blame it on Mercury retrograde?“ (en-AU). ABC News (2019-yil 11-iyul). Qaraldi: 2019-yil 1-avgust.
  13. ↑ „more-u.s.-students-studying-stem-subjects-abroad“, SAGE Business Researcher, SAGE Publishing, 2016, doi:10.1177/237455680212.n8 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kirsten_Banks&oldid=3923482" dan olindi