Foydalanuvchi:Diwikiped/Amma Asante

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Amma Asante
Tavalludi 13-sentyabr 1969-yil (1969-09-13) (54 yosh)
Kasbi
  • Ssenariynavis
  • kinorejissyor
  • aktrisa
Faoliyat yillari 1986-yildan hozirgacha
Turmush oʻrtogʻi
Søren Pedersen (turm. 2007)
Veb-sayti ammaasante.com

Amma Asante MBE (1969-yil 13-sentabrda tugʻilgan) — britaniyalik kinorejissyor, ssenariynavis, sobiq aktrisa va Norvich sanʼat universiteti rektori[1], Londonda Ganalik ota-ona oilasida tugʻilgan. Uning kino sanoatiga bo'lgan muhabbati BBCning "Grange Hill" filmidagi birinchi rolini olgach boshlangan. Asante 1998-yilda Devid Oyelovo ishtirok etgan BBC 2 seriali "Brothers and Sisters" filmini yozgan va ishlab chiqargan. U model Naomi Kempbellning bolalikdagi do'sti bo'lib, ular yetti yoshida tanishgan[2].

Yoshlik va shaxsiy hayot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amma Asante Londonning Lambeth shahrida[3] ganalik ota-onadan tug'ilgan: onasi o'zining Afrika kosmetika va oziq-ovqat do'koniga egalik qiluvchi tadbirkor edi va uning otasi hisobchi bo‘lib ishlar edi[4]. Asante Aktondagi Barbara Speake Stage maktabida o'qigan, u yerda raqs va drama bo'yicha mashq qilgan[5]. U 1980-yillardagi giyohvandlikka qarshi "Just Say No" tashviqotida ishtirok etgan va uni Reagan Oq uyiga olib borgan to'qqizta "Grange Hill" bolalaridan biri edi[6]. U Britaniyaning boshqa teleseriallarida, jumladan, "Desmond's" (Channel 4) va "Birds of the Feather" (BBC 1) seriallarida rol oldi va bir yil davomida Children's Channel kanalida boshlovchilik qildi.

Asante ilgari prodyuser Charlie Hanson bilan turmush qurgan. Hozir u Yevropa politsiyasining Gaagadagi matbuot kotibi Søren Pedersenga turmushga chiqqan[7].

Yozuvchilik va rejissyorlik karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asantening karyerasi birinchi marta sahna san'ati maktabida o'qiganida boshlangan, bu unga o'zining birinchi sitkom ssenariysini yaratishga imkon berdi. Keyinchalik u bola aktrisa bo'ldi va birinchi marta televizorda "Grange Hill" va "Desmond's" filmlarida chiqdi[8]. O'smirlik yoshida Asante aktyorlikni tashlab, Chrysalis bilan hamkorlikda ssenariy yozishda ishladi. U "Tantrum Films" prodyuserlik kompaniyasiga asos soldi, u yerda BBCning "Brothers and Sisters" (1998) filmi ikkita seriyasini yozdi va prodyuserlik qildi.

A Way of Life[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asante "A Way of Life" (2004) badiiy filmida rejissyorlik debyutini qilish uchun "Tantrum Films"dan foydalangan. U Buyuk Britaniya Kino Kengashi orqali ishlab chiqilgan, moliyalashtirilgan hamda Piter Edvards, Patrik Kassavetti, Oltin Globus mukofoti va BAFTA mukofoti sovrindori Charli Xanson tomonidan ishlab chiqarilgan. Uning birinchi filmi "A Way of Life" Stefani Jeyms o'ynagan yolg'iz onaning hayotiga bag'ishlangan. Bu onasining o'z joniga qasd qilgan o'limi va homiylik ostidagi askarlar mavjudligi haqida hikoya qiluvchi ayolning haqiqati haqida batafsil ma'lumot beradi. U, shuningdek, Neytan Jons o'ynagan akasi Gevinni ham tanishtiradi, u ham homiylikka olingan. 17 yoshli Ley Enn (Stefani Jeyms) yoshligida, ayniqsa, qizi Eli Uilyamsning tibbiy xarajatlari tufayli o'zini moliyalashtirishga qiynalgan. Shuningdek, u Ley Anneni bolalarga beparvolik uchun ijtimoiy xizmatlarga xabar berganlikda ayblanganidan keyin kaltaklash qurboni bo'lgan qo'shnisi Hasan Usmon (Oliver Xaden o'ynagan) bilan madaniy mojaro mavzusiga ham to'xtalib o'tadi. Film kuzda bo'lib o'tgan London kinofestivalida "Buyuk Britaniyada eng iliq qabul qilingan filmlardan biri va sotsial realistik rejimdagi dahshatli drama" deb ta'riflangan. 2005-yil 17-yanvarda Times gazetasi shunday yozdi: "U so'nggi 12 oy ichida Britaniya kinosida paydo bo'lgan eng hayajonli istiqbollardan biri"[9].

2004-yil noyabr oyida London kinofestivalida Asante birinchi Alfred Dunhill UK Film Talent mukofoti bilan taqdirlandi[10]. 2005-yil fevral oyida Asante The Times gazetasining "Yilning eng yaxshi ijodkori" deb topildi va Evening Standard hamda London Film Critics mukofotlarini topshirish marosimlarida "Eng yaxshi yangi kelgan" nominatsiyasiga nomzod bo'ldi. O'sha oyda BAFTA Film mukofotlari marosimida Asante britaniyalik yozuvchi, rejissyor yoki prodyuser tomonidan o'zining birinchi badiiy filmidagi maxsus muvaffaqiyati uchun Karl Forman mukofotiga sazovor bo'ldi, bu o'shandan beri uning karyerasidagi katta tanaffus deb ta'kidlangan[11] [12]. 2005-yil Mayami xalqaro kinofestivalida “A Way of Life” filmi “Jahon kinematografiyasidagi eng yaxshi dramatik film”[13] va “Eng yaxshi badiiy film” uchun FIPRESCI mukofoti (Xalqaro kino tanqidchilari federatsiyasi mukofoti) bilan taqdirlangan[14] [15]. BAFTAning Uels bo'limi 2005-yil aprel oyida "A Way of Life" filmiga eng yaxshi rejissyor va eng yaxshi filmni o'z ichiga olgan to'rtta eng yaxshi mukofotni berdi[16] [17]. Bundan tashqari, Asante ushbu film uchun Ispaniyadagi San-Sebastian kinofestivalida va Argentinadagi Mar del Plata kinofestivalida mukofotlangan.

Belle[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asante Buyuk Britaniyada ham, AQShda ham kino loyihalarini ishlab chiqqan. Uning ikkinchi badiiy filmi "Belle" (2013) tarixiy romantikadir[18]. Film Dido Elizabeth Bellega asoslangan bo'lib, afrikalik qullikdagi ayol va Qirollik dengiz floti kapitanining noqonuniy aralash irqli qizi tasvirlangan. U qizni amakisi (va Bellening amakisi) lord Mensfild va uning rafiqasi 18-asr oxirida Londonda boshqa oila qaramog'iga topshirdi[19]. Ushbu filmda Dido oq tanli aristokratlar oilasida tarbiyalangan va ko'plab intellektual ko'nikmalarga ega bo'lgan. U o'z shaxsiy tajribasidan o'z davrining ijtimoiy va tizimli muammolarini, masalan, gender rollari va abolitsionizmni muhokama qilish uchun foydalanadi[18]. Didoning filmdagi roli "odatda tarixiy qora tanli ayollar uchun rad etilgan usul" deb aytilgan[18].

Filmda Gugu Mbatha-Raw nomli aktrisa Dido Elizabeth Belle rolini o'ynaydi, Tom Wilkinson Lord Mansfield rolini o'ynaydi, u adolat sifatida qullik bilan bog'liq ikkita muhim ishni boshqargan; Emili Uotson uning rafiqasi va Miranda Richardson Sarah Gadon, Tom Felton esa Sem Rid sifatida rol o‘ynagan. Belle Britaniya mustaqil filmlarini moliyalashtirish va qo‘llab-quvvatlash maqsadida tashkil etilgan Pinewood Films tashabbusi doirasida Pinewood Studiosdan sarmoya olgan uchinchi loyiha bo‘ldi[20]. Film Men orolida, London va Oksfordda suratga olingan. U Fox Searchlight Pictures orqali tarqatildi[21]. Filmning maxsus namoyishi Birlashgan Millatlar Tashkilotining Nyu-Yorkdagi shtab kvartirasida 2014-yilning 2-aprelida BMTning qullik va transatlantik qul savdosiga bagʻishlangan xotira tadbirlari doirasida boʻlib oʻtdi. Asante va yulduz Gugu Mbatha-Raw Birlashgan Millatlar Tashkilotining shtab kvartirasida bo'lib o'tgan namoyishda ishtirok etishdi[22]. O'sha haftada Asante Los-Anjelesda ham, Nyu-Yorkda ham BAFTA tomonidan "Tomosha qilish uchun britaniyalik" sifatida taqdirlandi, bu yerda uning ishini nishonlash uchun Bellening maxsus namoyishlari o'tkazildi[23]. 2014-yil Mayami xalqaro kinofestivalida Asante Belle rejissyori sifatida Signis mukofotiga sazovor bo'ldi[24].

A United Kingdom[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yil yanvarida Asante Warner Bros.[25] uchun “Unforgettable” trilleriga rejissyorlik qilishi e’lon qilindi, ammo u 2015-yilning mart oyida uning o‘rniga “A United Kingdom” filmiga rejissyorlik qilishini e’lon qilib, loyihani tark etdi. Bu Seretse Khama va Rut Uilyams o'rtasidagi irqlararo romantika edi[26]. Asante 2016-yilda rejissyorlik qilgan "A United Kingdom" filmida Devid Oyelowo va Rosamund Pike haqiqiy hayot hikoyasining asosiy qahramonlarini tasvirlangan[27],[28]. A United Kingdom tarixchi Syuzan Uilyamsning 2006-yilda chop etilgan "Colour Bar: The Triumph of Seretse Khama and His Nation" nomli kitobiga asoslangan[27]. Brunson Grin suratga olish jarayonini batafsil bayon qilib, "bu ajoyib juftlikning tarjimai holida 250 ga yaqin kino lahzalari borligini aytishingiz mumkin edi, shuning uchun biz o'sha daqiqalarning barchasini o'ylab topdik va hikoya chizig'ini aniqlashga harakat qildik"[27]. IFP Gotham Independent Film Awards marosimida Oyelowo filmlar roʻyxatiga "A United Kingdom"ni qoʻshishini eslatib oʻtdi, chunki bu ayol kinorejissyor tomonidan suratga olingan afrikalik hikoya edi[27]. 2016-yil iyun oyida Britaniya kino instituti (BFI) A United Kingdom 60-London kinofestivalini ochishini e'lon qildi[29].

So'nggi loyihalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asante Margaret Basbi tomonidan tahrirlangan "New Daughters of Africa" 2019-yil antologiyasining ishtirokchisi[30].

Asante Hulu striming xizmatining "The Handmaid's Tale" seriyasining 3-seriyasidagi "Useful" 3-qismini boshqargan. Serial kanadalik yozuvchi Margaret Atvudning 1985-yildagi xuddi shu nomdagi romaniga asoslangan. Epizod birinchi marta 2019-yil 5-iyun kuni namoyish etilgan[31]. 2020 va 2021-yillardagi Powerlistda Asante Afrika/Afrika-Karib dengizi millatiga mansub Buyuk Britaniyadagi eng nufuzli odamlarning 100 taligiga kirdi[32] [33].

Asante bosh rolni Mads Mikkelsen oʻynagan “The Billion Dollar Spy” Sovuq urush trillerini boshqaradi[34].

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asante kino sohasidagi xizmatlari uchun 2017-yilda Birthday Honours mukofotida Britaniya Imperiyasi ordeni (MBE) a'zosi etib tayinlangan.

2018-yilda Asante kino va televideniyaga qo'shgan ulkan hissasi uchun aktrisa Dona Krolldan British Urban Film Festival faxriy mukofotini olgan birinchi ayol bo'ldi[35].

Kasbiy uyushmalar va manfaatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asante BAFTA Kengashining avvalgi saylangan a'zosi va BAFTA film qo'mitasining sobiq a'zosi. 2014-yilda u London kino maktabining faxriy assotsiatsiyasiga aylandi[36], u avvalroq gubernator (2006–2007) boʻlib ishlagan.

U giyohvandlikka qarshi tashviqot uchun Vashingtonga borgan va keyin sobiq birinchi xonim Nancy Reagan bilan uchrashgan[37].

Filmografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Film[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Sarlavha Rol
2004 A Way of Life Rejissyor va ssenariy muallifi
2013 Belle Rejissyor
2016 A United Kingdom Rejissyor
2018 Where Hands Touch Rejissyor va ssenariy muallifi

Televizion[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil Sarlavha Rol Izohlar
2019 The Handmaid's Tale Rejissyor 2 epizod[38]
2020 Mrs. America Rejissyor 2 epizod[39]

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[[Turkum:Yashayotgan insonlar]] [[Turkum:1969-yilda tugʻilganlar]] [[Turkum:Pages with unreviewed translations]]

  1. „BAFTA award-winning screenwriter and director Amma Asante MBE to become new Chancellor“ (en-GB). Norwich University of the Arts. Qaraldi: 2020-yil 3-fevral.
  2. @AmmaAsante. „My school-friend @NaomiCampbell has been showing us the possibilities for decades, challenging glass ceilings and raising the bar. Thank you for the example Naomi 🖤🖤🖤“ (2017-yil 18-noyabr). Qaraldi: 2017-yil 19-noyabr.
  3. Fox, Laura, and Sean Doherty (25 February 2017), "Lambeth-born film director Amma Asante casts her vote for Oscar winners in move to increase diversity", SW Londoner.
  4. Saner, Emine (9 February 2005), "'Mum and dad never showed fear'", Evening Standard.
  5. Greer. „From Grange Hill to the valleys“ (2004-yil 8-noyabr). Qaraldi: 2010-yil 25-yanvar.
  6. „Gritty debut hits hard for ex-Grange Hill star“ (2005-yil 4-fevral). 2012-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-yanvar.
  7. Kellaway. „Amma Asante: 'I'm bi-cultural, I walk the division that Belle walked every day'“ (2014-yil 18-may).
  8. Hockenhull, Stella. British Women Film Directors in the New Millennium (en-gb), 2017. DOI:10.1057/978-1-137-48992-0. ISBN 978-1-137-48991-3. 
  9. „South Bank Show Breakthrough Star“. The Times (2005-yil 17-yanvar), s. 2–3.
  10. BFI London Film Festival#2005
  11. „Race film joy for debut director“. BBC (2005-yil 13-fevral). Qaraldi: 2010-yil 25-yanvar.
  12. „60 Seconds With... Amma Asante“. BAFTA Guru (2014-yil 6-avgust). Qaraldi: 2015-yil 17-avgust.
  13. „The Winners of the 2005 Miami Film Festival Competition are....... : Miami IMC“. 2013-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  14. Sutter, Mary. „Way of Life Takes Miami Honors: Asante's Pic Earns Top Accolades at Festival“. Variety (2005-yil 14-fevral). Qaraldi: 2013-yil 9-oktyabr.
  15. „Miami International Film Festival – 2005 Winners“. miamifilmfestival.com. 2013-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  16. „Baftas A Way of Life for ITV Wales – Wales Online“. walesonline.co.uk (2005-yil 25-aprel). Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  17. „Ifans clinches Bafta 'Grand Slam'“. BBC News (2005-yil 24-aprel).
  18. 18,0 18,1 18,2 Taylor, Jessica (2018-09-26). "'How Can I be Too High in Rank to Dine with the Servants, but Too Low to Dine with My Family?': Intersectionality and Postfeminism in Amma Asante's Belle" (en). Gender & History 30 (3): 769–785. doi:10.1111/1468-0424.12403. ISSN 0953-5233. 
  19. „Toronto 2013: Starred Up, Belle, The Invisible Woman, Dom Hemingway, The Double | The Empire Blog“. empireonline.com. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  20. Redcarpetdiaries. „The New Film Belle by Director Amma Asante Now Running at TIFF 2013“. Dailymotion (2013-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 9-oktyabr.
  21. Alexander, Bryan. „'Belle' breaks through the aristocratic color barrier“. USA Today (2013-yil 21-iyul).
  22. Cook. „We screened BELLE at the UN and this is what happened | Blog | Fox Searchlight“. foxsearchlight.com (2014-yil 10-aprel). Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  23. Kemp, Stuart. „BAFTA to Give Brit Filmmaker Amma Asante U.S. Showcase“. The Hollywood Reporter (2014-yil 11-mart).
  24. „Signis“. signis.net. 2014-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  25. Dave, McNary. „Warner Bros. Rings 'Belle' Director for New Thriller“. Variety (2014-yil 9-yanvar).
  26. Kit. „'Belle' Filmmaker to Direct David Oyelowo, Rosamund Pike in 'A United Kingdom' (Exclusive)“. The Hollywood Reporter (2015-yil 26-may). Qaraldi: 2015-yil 22-sentyabr.
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 Winfrey, Graham. „'A United Kingdom': Why David Oyelowo's Passion Project Is Competing for Audiences With Oscar Contenders“ (en-US). IndieWire (2017-yil 17-fevral). Qaraldi: 2018-yil 19-oktyabr.
  28. Benn, Melissa. „The bride wore black“. The Guardian (2006-yil 19-avgust). Qaraldi: 2020-yil 26-iyul.
  29. Korsner. „A United Kingdom To Open London Film Festival 2016“. What's Worth Seeing… (2016-yil 21-iyun). Qaraldi: 2016-yil 21-iyun.
  30. Hubbard, Ladee (10 May 2019), "Power to define yourself: The diaspora of female black voices", TLS.
  31. "The Handmaid's Tale (2017– ) | Useful", IMDb.
  32. Mills. „Raheem Sterling joins Meghan and Stormzy in top 100 most influential black Brits“. mirror (2019-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 20-aprel.
  33. Lavender. „Lewis Hamilton ends incredible year top of influential Black Powerlist 2021“ (en). mirror (2020-yil 17-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 19-yanvar.
  34. „Mads Mikkelsen, Armie Hammer Join Amma Asante's Cold War Thriller 'Billion Dollar Spy'“. The Hollywood Reporter (2020-yil 29-oktyabr).
  35. "Amma Asante receives the BUFF Honorary Award - The British Urban Film Festival Awards: 2018" (via YouTube), 13 September 2018.
  36. „Honorary Associates | London Film School“. lfs.org.uk. Qaraldi: 2014-yil 12-may.
  37. Jacobs. „Film-maker Amma Asante on race, Brexit and meeting Prince“ (en-GB). Financial Times (2016-yil 10-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 19-oktyabr.
  38. Tutt, Louise „Amma Asante, Deniz Gamze Erguven join directors of 'The Handmaid's Tale' season three (exclusive)“ (en). Screen (2018-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 17-iyun.
  39. Ritman, Alex „Amma Asante Directing Episodes of FX's 'Mrs. America' (Exclusive)“ (en). The Hollywood Reporter (2019-yil 12-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 13-aprel.