Fallot triadasi
Fallot triadasi - tugʻma yurak nuqsoni. Fallot triadasi fransuz shifokori Etyen-Lui Artur Fallot nomi bilan atalgan[1].
Morfologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fallot triadasi 3 ta morfologik komponentga ega boʻlgan koʻk yurak kasalligi deb ataladi:
- pulmonar arteriya qopqogʻi stenozi yoki yurakning oʻng qorinchasining chiqish yoʻllarining obstruktsiyasi;
- yurakning oʻng qorinchasining gipertrofiyasi;
- atriyal septal nuqsoni.
Birinchi ikkita komponent Fallot tetralogiyasi ga ham kiritilgan.
Sabablari va xavf omillari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fallot triadasi tugʻma nuqson boʻlganligi sababli, uning paydo boʻlishining sababi homiladorlikning birinchi trimestr ida yurak mushaklarining joylashishi va shakllanishi bilan bogʻliq patologiya hisoblanadi.
Xavf omillari:
- Homilador ayolning yuqumli kasalliklari, masalan, qizamiq, qizilcha, gripp;
- Homilador ayollarning spirtli ichimliklar, nikotin va giyohvand moddalarni isteʼmol qilishlari;
- Surunkali xomilalik gipoksiyasi;
- Vitamin etishmasligi;
- Homilador ayol tanasiga gamma nurlari taʼsiri;
Klinik koʻrinishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Oʻng qorincha chiquvchi boʻlimining stenozi (klapanli, subklapanli, oʻpkali oʻzak va oʻpka arteriyasi shoxlarining stenozi yoki kombinatsiyasi);
- Qorinchalararo toʻsiqning yuqori (subaortal) nuqsoni;
- Aortaning dekstrapozitsiyasi (oʻng tomonga surilishi);
- Oʻng qorincha gipertrofiyasi.
- Ovqatlanish paytida nafas qisilishi, yigʻlash, jismoniy faoliyat paytida keksa yoshda;
- Charchoq, passivlik;
- Shilliq pardalarning siyanozi;
- Jismoniy faoliyatdan keyin boʻyin tomirlarining shishishi va pulsatsiyasi;
- Jismoniy faoliyatdan keyin hushidan ketish;
Uzoq vaqt davom etganda:
- jismoniy rivojlanishning kechikishi;
- barmoqlarning qalinlashishi („Baraban tayoqchasi simptomi“)
- gepatomegali;
- gipertelorizm;
- 8-12 yoshda siyanoz paydo boʻladi[2].
Asoratlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fallot triadasining eng koʻp uchraydigan asoratlari sifatida tromboemboliya, yuqumli endokardit va surunkali yurak etishmovchiligi rivojlanadi.
Diagnostikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Toʻliq qon tahlili: qizil qon tanachalari va gemoglobin darajasining oshishi (gipoksiya oqibatlari);
- EKGda oʻng yurakning gipertrofiyasi belgilari;
- Oʻpka arteriyasi stenozi va interatrial septum tuzilishi patologiyasini aniqlash uchun angiografiya[2];
- Rentgen tekshiruvi oʻng qorinchaning kengayishini aniqlashga qaratilgan;
- Ekokardiyografiya[3];
Davolash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Fallot triadasi torakotomik kirish orqali jarrohlik yoʻli orqali davolanadi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Fallot’s trilogy“. 2011-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
- ↑ 2,0 2,1 „Триада Фалло“. Справочное пособие кардиолога. 2019-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-fevral.
- ↑ Внутренние болезни, Том 1.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
https://mymedic.uz/kasalliklar/yurak-tomir/fallo-tetradasi/