Exokardiografiya

Ekokardiografiya, exokardiogramma, yoki oddiygina ExoKG, yurakning ultratovushidir . Bu standart ultratovush yoki Doppler ultratovush yordamida yurakni tibbiy koʻrishning bir turi^[1].

Ekokardiyografiya har qanday nomaʼlum boʻlgan yoki maʼlum yurak kasalliklari boʻlgan bemorlarni tashxislash, boshqarish va kuzatishda doimiy ravishda qoʻllaniladi. Bu kardiologiyada keng qoʻllaniladigan diagnostik tasvirlash usullaridan biridir. U juda koʻp foydali maʼlumotlarni, jumladan, yurakning oʻlchami va shaklini (ichki kamera hajmini aniqlash uchun), nasos qobiliyatini, toʻqimalarning har qanday shikastlanishining joylashishini darajasini va klapanlarni baholashni taqdim etishi mumkin. Ekokardiyogramma, shuningdek, shifokorlarga yurak faoliyatining boshqa taxminlarini ham berishi mumkin, masalan, yurakning minutlik hajmi, qon otib berish kuchi va diastolik funksiyani hisoblash (yurak qanchalik yaxshi boʻshashadi).

Ekokardiyografiya yurak kasalligiga taxmin qilingan bemorlarda devor harakati anormalligini baholashda muhim vositadir. Bu miokard infarktining erta tashxisiga erishishga yordam beradigan vosita boʻlib, mintaqaviy devor harakati anormalligini koʻrsatadi. Bundan tashqari, qon otib berish kuchini baholash orqali yurak yetishmovchiligi boʻlgan bemorlarni davolash va kuzatishda muhim ahamiyatga ega^[2]^[3].

Ekokardiyografiya gipertrofik kardiomiopatiya, boshqa kardiomiopatiyalarni aniqlashda ishlatiladi. Stress taʼsirida yuzaga kelgan holatlarni ekokardiografiyasidan foydalaniladi, shuningdek, koʻkrak qafasidagi ogʻriqlar yoki ular bilan bogʻliq belgilar yurak kasalligi bilan bogʻliqligini aniqlashga yordam beradi. Ekokardiografiyaning eng muhim afzalligi shundaki, u invaziv usul emas (terini shikastlashi yoki tana boʻshliqlariga kirmaydi) va maʼlum xavf yoki yot taʼsirga ega emas^[4]. Ekokardiogramma nafaqat yurak strukturalarining ultratovush tasvirlarini yaratishi mumkin, balki u yurak orqali oqayotgan qonni Doppler ekokardiografiya orqali, impulsli yoki uzluksiz toʻlqinli Doppler ultratovush yordamida aniq baholashga imkon beradi. Bu yurak orqali normal va anormal qon oqimini baholash imkonini beradi. Rangli Doppler, shuningdek, spektral Doppler yurakning chap va oʻng tomonlari oʻrtasidagi har qanday gʻayritabiiy aloqalarni, klapanlar orqali qonning har qanday oqishi (klapanlarning regurgitatsiyasi) va klapanlarning qanchalik yaxshi ochilishini (yoki ochilmasligini) aniqlash uchun ishlatiladi qopqoq stenozi holatida). Doppler texnikasi toʻqimalarning harakatini va tezligini oʻlchash uchun, shuningdek, toʻqimalarning Doppler ekokardiografiyasi orqali ham qoʻllanilishi mumkin.

Ekokardiografiya, shuningdek, tomir ichiga kontrastni qoʻllash usuli boʻyicha birinchi ultratovush tekshiruvi edi. Ekokardiografiya yurak sonograflari, yurak fiziologlari (Buyuk Britaniya) yoki ekokardiografiya boʻyicha oʻqitilgan shifokorlar tomonidan amalga oshiriladi.

Tibbiyotda qoʻllanilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sogʻliqni saqlash tashkilotlari bemorning klinik holatida oʻzgarishlar yuz berganda va ekokardiogrammadan olingan yangi maʼlumotlar shifokorning bemorga yordam koʻrsatishni oʻzgartirishiga olib keladigan boʻlsa, dastlabki tashxis qoʻyish uchun ekokardiografiyadan foydalanishni tavsiya qiladi. Koʻp yurak kasalliklari uchun diagnostika mezonlari ekokardiografika tadqiqotlarga asoslanadi. Masalan, yengil, oʻrtacha va ogʻir darajadagi kechadigan qopqoq kasalliklarini farqlash oʻlchangan mezonlarga asoslanadi. Yana bir misol, chap qorincha qon otib berish kuchi tomonidan yurak funksiyasini baholash yurak yetishmovchiligini tasniflash va implantatsiya qilinadigan kardioverter-defibrilatorlarni implantatsiya qilish uchun uzilishlarni oʻz ichiga olgan keng qoʻllanishlarga ega.

Agar bemorning klinik holati oʻzgarmasa yoki shifokor test natijalariga koʻra bemorga yordam koʻrsatishni oʻzgartirishi mumkin boʻlmasa, sogʻliqni saqlash tashkilotlari muntazam test oʻtkazishni tavsiya etmaydi. Ekokardiografiya koʻrsatilmaganda haddan tashqari foydalanishning keng tarqalgan misoli, bemorning yengil yurak qopqogʻi kasalligi tashxisiga javoban muntazam testlardan foydalanishdir. Bunday holda, bemorlar koʻpincha yomonlashuv boshlanishidan oldin yillar davomida asimptomatik boʻlib qoladilar va ekokardiogramma natijalari klinik holatdagi boshqa oʻzgarishlarsiz yordamni oʻzgartirishga olib kelmaydi.

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ekokardiografiyaning uchta asosiy turi mavjud: transtoraksis, transezofagial va intrakardik. Stress testi trantorasik aks sadoni mashq qilish usuli bilan birgalikda qoʻllaydi (masalan, yugurish yoʻlakchasida). Intravaskulyar ultratovush tekshirish orqali quyida keltirilgan, ammo nomi „ekokardiografiya“ dan koʻra koʻproq „ultratovush“ ni bildiradi, chunki u yurak emas, balki qon-tomirlar devorlarini tasvirlaydi.

Rejimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quyida turli xil rejimlar orqali asosan ultratovush maʼlumotlarini olish uchun qanday ishlatilishini tavsiflanadi. Ushbu usullar ekokardiografiyaning barcha turlari uchun umumiydir.

A rejimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Amplituda rejimi zamonaviy ekokardiografiyada qoʻllaniladigan rejim emas.

B rejimi / 2D[tahrir | manbasini tahrirlash]

B rejimi koʻpincha „2D“ bilan sinonimdir va ekokardiografiyada juda keng qoʻllaniladi.

M rejimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zamonaviy ekokardiografiyada harakat rejimi kamdan-kam qoʻllaniladi. U oʻziga xos foydalanishga ega boʻlib va juda yuqori vaqtinchalik aniqlikdir (masalan, diastol oxirida CHQ hajmini oʻlchash) foydasiga ega.

Uch oʻlchovli ekokardiografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yurakning uch oʻlchovli ekokardiogramma choʻqqidan koʻriladi

Rasmiy dasturlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ekokardiografiya koʻp hollarda sub’ektiv boʻlishi mumkin, yaʼni tashxisni oʻqiyotgan odam natijalarning talqiniga taʼsir qiladigan shaxsiy maʼlumotlarga ega boʻlishi mumkin, bu esa „kuzatuvchilar oʻrtasidagi oʻzgaruvchanlik“ deb ataladigan narsaga olib keladi, bunda turli xil ekokardiografiyalar bir xil tekshiruvda turli hisobotlarni ishlab chiqishi mumkin. tasvirlar ^[5]. Bu butun dunyo boʻylab rasmiylashtirilgan dasturlarini ishlab chiqishni talab qildi. Bunday dasturlarning maqsadi ekokardiografiya amaliyotini standartlashtirish va amaliyotchilarning ekokardiografiya bilan shugʻullanishdan oldin tegishli tayyorgarlikka ega boʻlishini taʼminlaydi, natijada kuzatuvchilar oʻrtasidagi oʻzgaruvchanliklarni cheklaydi^[6].

Manbalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Cleve, Jayne; McCulloch, Marti L. (2018), Nihoyannopoulos, Petros; Kisslo, Joseph (muh.), „Conducting a Cardiac Ultrasound Examination“, Echocardiography, Springer International Publishing, 33–42-bet, doi:10.1007/978-3-319-71617-6_2, ISBN 978-3319716176
↑ Oh, J. K. (2007-01-01). "Echocardiography in heart failure: Beyond diagnosis". European Journal of Echocardiography 8 (1): 4–14. doi:10.1016/j.euje.2006.09.002. ISSN 1525-2167. PMID 17240313.
↑ Modin, Daniel; Andersen, Ditte Madsen; Biering-Sørensen, Tor (June 2018). "Echo and heart failure: when do people need an echo, and when do they need natriuretic peptides?". Echo Research and Practice 5 (2): R65–R79. doi:10.1530/erp-18-0004. PMID 29691224. PMC 5958420. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5958420.
↑ Hanton, G.; Eder, V.; Rochefort, G.; Bonnet, P.; Hyvelin, J. M. (2008). "Echocardiography, a non-invasive method for the assessment of cardiac function and morphology in preclinical drug toxicology and safety pharmacology". Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology 4 (6): 681–696. doi:10.1517/17425255.4.6.681. PMID 18611111. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18611111/. Qaraldi: 30 June 2021. Exokardiografiya]]
↑ Nagueh, Sherif F.; Farrell, Mary B.; Bremer, Merri L.; Dunsiger, Shira I.; Gorman, Beverly L.; Tilkemeier, Peter L. (September 2015). "Predictors of Delayed Accreditation of Echocardiography Laboratories: An Analysis of the Intersocietal Accreditation Commission Database". Journal of the American Society of Echocardiography 28 (9): 1062–1069.e7. doi:10.1016/j.echo.2015.05.003. PMID 26087758.
↑ Gilliland, Yvonne E.; Lavie, Carl J.; Ahmad, Homaa; Bernal, Jose A.; Cash, Michael E.; Dinshaw, Homeyar; Milani, Richard V.; Shah, Sangeeta et al. (2016-01-12). "Development and Implementation of a Quality Improvement Process for Echocardiographic Laboratory Accreditation". Echocardiography 33 (3): 459–471. doi:10.1111/echo.13129. ISSN 0742-2822. PMID 26757247.

Qoʻshimcha havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[1] Cleve, Jayne; McCulloch, Marti L. (2018), Nihoyannopoulos, Petros; Kisslo, Joseph (muh.), „Conducting a Cardiac Ultrasound Examination“, Echocardiography, Springer International Publishing, 33–42-bet, doi:10.1007/978-3-319-71617-6_2, ISBN 978-3319716176

[2] Oh, J. K. (2007-01-01). "Echocardiography in heart failure: Beyond diagnosis". European Journal of Echocardiography 8 (1): 4–14. doi:10.1016/j.euje.2006.09.002. ISSN 1525-2167. PMID 17240313.

[3] Modin, Daniel; Andersen, Ditte Madsen; Biering-Sørensen, Tor (June 2018). "Echo and heart failure: when do people need an echo, and when do they need natriuretic peptides?". Echo Research and Practice 5 (2): R65–R79. doi:10.1530/erp-18-0004. PMID 29691224. PMC 5958420. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=5958420.

[4] Hanton, G.; Eder, V.; Rochefort, G.; Bonnet, P.; Hyvelin, J. M. (2008). "Echocardiography, a non-invasive method for the assessment of cardiac function and morphology in preclinical drug toxicology and safety pharmacology". Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology 4 (6): 681–696. doi:10.1517/17425255.4.6.681. PMID 18611111. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18611111/. Qaraldi: 30 June 2021. Exokardiografiya]]

[5] Nagueh, Sherif F.; Farrell, Mary B.; Bremer, Merri L.; Dunsiger, Shira I.; Gorman, Beverly L.; Tilkemeier, Peter L. (September 2015). "Predictors of Delayed Accreditation of Echocardiography Laboratories: An Analysis of the Intersocietal Accreditation Commission Database". Journal of the American Society of Echocardiography 28 (9): 1062–1069.e7. doi:10.1016/j.echo.2015.05.003. PMID 26087758.

[6] Gilliland, Yvonne E.; Lavie, Carl J.; Ahmad, Homaa; Bernal, Jose A.; Cash, Michael E.; Dinshaw, Homeyar; Milani, Richard V.; Shah, Sangeeta et al. (2016-01-12). "Development and Implementation of a Quality Improvement Process for Echocardiographic Laboratory Accreditation". Echocardiography 33 (3): 459–471. doi:10.1111/echo.13129. ISSN 0742-2822. PMID 26757247.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]