Damoh

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Damoh
shahar
Skyline of Damoh
23°52′0″N 79°27′0″E / 23.86667°N 79.45000°E / 23.86667; 79.45000 G OKoordinatalari: 23°52′0″N 79°27′0″E / 23.86667°N 79.45000°E / 23.86667; 79.45000 G O
Aholisi
126 219 nafar
[[File:|290px|Damoh xaritada]]
Damoh
Damoh

Damoh-Hindistonning Madhya Pradesh shtatida joylashgan shahardir. Shahar, shuningdek, Damoh tumanining tuman shtabi hamdir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Erta tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Singrampur vodiysida tosh davri asboblari topilgan va bu hududda ming yillar davomida yashab kelgan deb ishoniladi[1]. Taxminan V asrda u Pataliputra Guptasi imperiyasining bir qismi edi. Buni Samudragupta, Chandragupta va Skandgupta hukmronligi davridagi plaketlar va tangalar va yodgorliklar tasdiqlaydi. VIII-XII asrlarda Damoh tumanining baʼzi qismlari Chedi imperiyasida boʻlib, uning poytaxti Tripuri shahridan Kalchurilar sulolasi boshqargan. Noxtadagi maʼbad X asrda Kalchuriyning taʼsirini koʻrsatadi. Tumanning baʼzi hududlari Jejak-Bhukti Chandels ostida edi.

Sultonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taxminan XIV asr boshlarida Xalji sulolasining Chanderi viloyatining maʼmuriy markazi Damohga koʻchirildi.

Musulmonlar hukmronligi davri XIV asrda boshlangan. Salaiya va Batiyagarhdagi tosh oʻymakorliklarida Xalji va Tugʻloq sultonlari haqida soʻz boradi. Malva sultoni keyinchalik bu hududni oʻziga qoʻshib oldi.

Zamonaviy tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Damoh inglizlardan mustaqillik uchun kurashda qatnashgan. Hindoriyalik Thakur Kishore Singx boshchiligida Singrampurlik Raja Devi Singx, Karijoglik Pancham Singx, Gangadhar Rao, Raghunath Rao, Mejban Singx va Govind Rao 1857-yilgi qoʻzgʻolonda qatnashganlar qatorida edi.

Damoh 1896-1897 va 1900-yillarda ocharchilikdan aziyat chekdi. 1899-yilga kelib Hindiston Midlend temir yoʻli Sagar-Damoh va Damoh-Katni aloqalarini qurishni yakunladi. Ozodlik kurashchisi Set Govind Das 1923-yilda Damohda qamoqqa tashlangan va qamoqda o‘tirganida bir qancha hind pyesalarini yozgan. 1929-yilda Acharya Shantisagar Damohga tashrif buyurdi, bu Digambar Munining Damohga bir necha asrlardan keyin birinchi tashrifi edi[2].

1933-yilda Mahatma Gandi Damohga tashrif buyurdi. 1946-yilda Sagar universiteti mintaqadagi oliy taʼlimning asosiy markazi sifatida tashkil etilgan.

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Damoh joylashgan23°53′N 79°27′E / 23.88°N 79.45°E / 23.88; 79.45 G O[3]. Oʻrtacha 595 metr (1,952 ft) .

2001-yilgi Hindiston aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[4], Damoh shahrida 112,160 nafar aholi bor edi (jami shahar aholisi 147,661). Aholining 53 foizini erkaklar, 47 foizini ayollar tashkil qiladi. Damoh oʻrtacha savodxonlik darajasi 73% ni tashkil etdi, bu mamlakatdagi oʻrtacha 59,5% dan yuqori: erkaklar savodxonligi 89% va ayollar savodxonligi 66% edi. Aholining 14% 6 yoshgacha boʻlganlar edi.

iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 14,2 18,8 22,0 27,9 31,4 33,3 37,2 37,4 35,3 29,8 22,6 19,7 37,4
Oʻrtacha maksimal, °C 5,4 7,0 11,3 17,0 22,3 25,1 28,5 30,2 26,2 20,4 14,3 7,9 18,0
Oʻrtacha harorat, °C 0,0 1,0 4,6 10,1 15,5 19,4 23,2 24,1 20,5 14,3 7,9 2,4 11,9
Oʻrtacha minimal, °C −4,4 −3,9 −1,1 3,8 9,4 14,8 19,4 20,1 16,4 9,7 3,0 −1,9 7,1
Mutlaq minimal, °C −12,8 −12,3 −10,2 −5,3 −0,8 5,9 13,7 11,5 6,2 −0,5 −4,1 −10,6 −12,8
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 76,2 103,0 173,5 180,2 187,4 244,2 332,8 232,1 256,4 196,3 107,0 85,7 2 176
iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „History | Damoh — A District of Madhya Pradesh — A City of Grace and Affection“. www.damoh.nic.in. 2017-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 29-iyun.
  2. Charitra Chakravarti, Divakar, Sumeruchandra, 1953, Shanti Prakashan Sivni, p. 257-258
  3. Falling Rain Genomics, Inc — Damoh
  4. „Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)“. Census Commission of India. 2004-yil 16-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 1-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]