Buxoro amirining saroyi (Yalta)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Saroy
Buxoro amirining saroyi
ruscha: Дворец эмира Бухарского
Mamlakat  Rossiya
Hudud Qrim Respublikasi
Shahar Yalta
Mulkdor Davlat mulki
Saroy turi Yozgi
Meʼmoriy uslub mavritan uslubi
Loyiha muallifi Tarasov Nikolay Georgiyevich
Meʼmor Tarasov Nikolay Georgiyevich
Binokorlik tashabbuschisi Abdulahadxon
Homiylar Abdulahadxon
Binokorlik 19071911-yillar
Maqomi Davlat himoyasida
Federal ahamiyatga ega meʼmoriy yodgorlik


Buxoro amirining saroyi (ruscha: Дворец эмира Бухарского) — Qrim Respublikasining (de jure — Ukraina; de facto — Rossiyaning) Yalta shahridagi ikki qavatli sharqona saroy. Buxoro amirligi hukmdori Abdulahadxon tashabbusi va rus imperatori Nikolay IIning ruxsati bilan 1907-yildan boshlab qurila boshlangan va 1910-yilda qurib bitkazilgan. Amirning Rossiyadagi birinchi yirik qarorgohi (unga tegishli bo'lgan ikkinchi saroy Rossiyaning Jeleznovodsk shahrida joylashgan). Hozirda saroy Rossiyaning Federal ahamiyatga ega meʼmoriy yodgorligi boʻlib, unda Rossiyaga qarashli Oʻzbekiston sihatgohi joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Buxoro amirligi hukmdori Abdulahadxon portreti, (1893-yil)

Markaziy Osiyo hududida temir yoʻl oʻtkazilgandan soʻng, Abdulahadxon yoz oylarini Kavkaz va Qrimda oʻtkazishga odatlanib qolgan. Uning tashabbusi bilan, ushbu hududlarda sharqona saroylar qurilgan. Qrimning Yalta shahrida qad koʻtara boshlagan saroy, 1910-yilda qurib bitkazilgan. U 3 yil, 1907—1910-yillar davomida barpo etilgan. Saroyga Abdulahadxon Dilkusho (Maftunkor) deb nom bergan[1].

Saroy 1917-yilga qadar Buxoro amirlarligi hukmdorining mulki hisoblangan[2]. Sovet hokimiyati oʻrnatilganidan soʻng, bino milliylashtirilgan. 1924-yildan hozirgi kunga qadar saroyda Oʻzbekiston sihatgohi oʻz faoliyati olib bormoqda[1]. Binoga Ikkinchi Jahon urushi davrida zarar yetgan. Keyinchalik unda restavratsiya ishlari olib borilgan. Hozirda binoda Yalta sihatgohining 8-korpusi joylashgan[2].

Meʼmorchiligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mavritan uslubidagi gumbazli, minorali va shiyponli saroy moʻjaz va nafis qilib qurilgan[2][1].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]