Andoza:Kimyoviy unsur 2/doc

Ogohlantirish

Bu yerda keltirilgan maʼlumotlarning hammasi ham toʻgʻri emas. Bu yerdagi qiymatlar faqat misol uchun keltirilgan.

Geliyning davriy jadvaldagi oʻrni
2 Vodorod ← Geliy → Litiy - ↑ He ↓ Ne Kimyoviy unsurlar davriy jadvali 2He
Oddiy moddaning tashqi koʻrinishi
Rangsiz, taʼmsiz va hidsiz inert gaz
Allotropik shakllari	yoʻq
Atom xossalari
Nomlanishi, belgisi, raqami	Geliy, He, 2
Guruhi turi	Inert gazlar
Guruhi, davri, bloki	18, 1, s
Atomi massasi (molyar massasi)	4,002602 m. a. b. (g/mol)
Elektron konfiguratsiyasi	1s2
Elektron qobiq boʻyicha elektronlari	2
Atomi radiusi	31 pm
Kimyoviy xossalari
Kovalent radiusi	32 pm
Van-der-Vaals radiusi	140 pm
Ion radiusi	26 pm
Elektrmanfiyligi	0,8 (Poling shkalasi boʻyicha)
Elektrod potensiali	1
Oksidlanish darajalari	0
Ionlanish energiyasi	1‑chisi: 2372,3 kJ/mol (eV) 2‑chisi: 5250,5 kJ/mol (eV) 3‑chisi: 7856,5 kJ/mol (eV)
Oddiy moddaning termodinamik xossalari
Termodinamik fazasi	Gaz
Zichligi (n.sh.da)	0,1786 g/sm³
Zichligi (n.sh.da)	0,1795 g/sm³
Zichligi (n.sh.da)	0,1765 g/sm³
Zichligi (e.h.da)	0,11 g/sm³
Erish harorati	1,15 K
Qaynash harorati	4,22 K
Uchlangan nuqtasi	4 K (-269°C), 2 kPa
S. erish issiqligi	0,0138 kJ/mol
S. erish issiqligi	0,12 kJ/mol
S. bugʻlanish issiqligi	0,0829 kJ/mol
Molyar issiqlik sigʻimi	20,786 J/(K·mol)
Molyar issiqlik sigʻimi	20,25 J/(K·mol)
Molyar hajmi	22.4 sm³/mol
Toʻyingan bugʻ bosimi (ITS-90 boʻyicha) P (Pa) 1 10 100 1 K 10 K 100 K T (K) da 0,001 0,12 1,23 1,67 2,48 4,21
Toʻyingan bugʻ bosimi (ITS-90 boʻyicha) P (Pa) 1 10 100 1 K 10 K 100 K T (K) da 2 3 1,23 1,67 2,48 4,21
Oddiy moddaning kristall panjarasi
Kristall tuzilishi	​hexagonal close-packed (hcp)
Panjara parametrlari:	a = 4.123 Å c = 6.24 Å
c/a nisbati	1.5134610720349
Debay harorati	25 K
Boshqa xarakteristikalari
Magnit tuzilishi	4
Solishtirma qarshiligi	1 Om·m
Solishtirma qarshiligi	(0 °C) 2 Om·m
Solishtirma qarshiligi	(20 °C) 3 Om·m
Issiqlik oʻtkazuvchanligi	(300 K) 5 Vt/(m·K)
Issiqlik oʻtkazuvchanligi	(300 K) 6 Vt/(m·K)
Issiqlik oʻtkazuvchanligi	(300 K) 7 Vt/(m·K)
Harorat oʻtkazuvchanligi	(300 K) 8 mm²/s
Issiqlikdan kengayishi	9
Issiqlikdan kengayishi	(25 °C) 10
Tovush tezligi	972 m/s
Tovush tezligi	(20 °C) 972 m/s
Tovush tezligi	(n.sh.da) 972 m/s
Yung moduli	15 GPa
Siljish moduli	16 GPa
Hajmiy elastiklik moduli	14 GPa
Puasson koeffitsienti	17
Moos qattiqligi	2
Moos qattiqligi	3
Vikkers qattiqligi	4 MPa
Brinell qattiqligi	5 MPa
CAS raqami	7440-59-7
Emission spektri
Geliyning tarixi
Topilgan joyi	quyosh
Kashf qilingan yili	1895
Kashfiyotchisi (b.)	oy
Nomlagan shaxsi	odam
Nomlanish yili	1902
Nomlanishi k.n.sh.	quyosh sharafiga
Geliydan foydalanish
Qishloq xoʻjaligida	25
Sanoatda	5
Ilmiy sohada	6
Tibbiyotda	dori
Harbiy sohada	15
Geliy jahon miqyosida
Jahon zaxiralari	25  ming tonna
Koniga boy davlatlar	Rossiya
Ishlab chiqarilishi (d.b.)	250  ming tonna/yil
Ishlab chiqaruvchilar (e.y.)	69
Tan narxi	25  $ (AQSH)/tonna
Eksportchilari (e.y.)	12
Importchilari (e.y.)	22
Eng uzoq yashovchan izotoplari
Izo IT YYD YSH YE (MeV) YM 64Zn 48.6% >2.3×1018 y (β+β+) 1.096 64Ni 65Zn sin 243.8 k ε 1.3519 65Cu γ 1.1155 – 66Zn 27.9% 66Zn stabil 36 ta neytronlar bilan 67Zn 4.1% 67Zn stabil 37 ta neytronlar bilan 68Zn 18.8% 68Zn stabil 38 ta neytronlar bilan 69Zn sin 56 min β− 0.906 69Ga 69mZn sin 13.76 st β− 0.906 69Ga 70Zn 0.6% >1.3×1016 y (β−β−) 0.998 70Ge 71Zn sin 2.4 min β− 2.82 71Ga 71mZn sin 3.97 k β− 2.82 71Ga 72Zn sin 46.5 st β− 0.458 72Ga yaxshi

{{Kimyoviy unsur 2
|nomi=Geliy
|belgisi=He
|raqami=2
|yuqorigi=-
|pastki=[[Neon|Ne]]
|turi=Inert gazlar
|guruhi=18
|davri=1
|bloki=s
|tashqi koʻrinishi=[[File:Helium discharge tube.jpg|230px|Gazrazryad naychasida geliyning nurlanishi ]] 
|imzosi=Rangsiz, taʼmsiz va hidsiz [[inert gaz]]
|allotropik shakllari=yoʻq
|atomi massasi=4,002602
|elektron konfiguratsiyasi=1s<sup>2</sup>
|elektron qobigʻi=2
|atomi radiusi=31
|kovalent radiusi=32
|Van-der-Vaals radiusi=140
|ion radiusi=26
|elektrmanfiyligi=0,8
|elektrod potensiali=1
|oksidlanish darajalari=0
|ionlanish energiyasi 1=2372,3
|ionlanish energiyasi 2=5250,5
|ionlanish energiyasi 3=7856,5
|fazasi=Gaz
|zichligi=0,1786
|zichligi2=0,1795
|zichligi3=0,1765
|zichligi eh=0,11
|erish harorati=1,15
|qaynash harorati=4,22
|uchlangan nuqtasi K=4
|uchlangan nuqtasi kPa=2
|kritik nuqtasi К=5,19
|kritik nuqtasi MPa=0,227
|erish issiqligi =0,0138
|erish issiqligi2=0,12
|bugʻlanish issiqligi=0,0829
|issiqlik sigʻimi=20,786
|issiqlik sigʻimi2=20,25
|molyar hajmi=22.4
|tb bosimi 1=0,001
|tb bosimi 10=0,12
|tb bosimi 100=1,23
|tb bosimi 1 k=1,67
|tb bosimi 10 k=2,48
|tb bosimi 100 k=4,21
|toʻyingan bugʻ=(ITS-90 boʻyicha)
|tb bosimi 1 2=2
|tb bosimi 10 2=3
|tb bosimi 100 2=1,23
|tb bosimi 1 k 2=1,67
|tb bosimi 10 k 2=2,48
|tb bosimi 100 k 2=4,21
|toʻyingan bugʻ 2=(ITS-90 boʻyicha)
|kristall tuzilishi=hexagonal close packed
|c=6.24
|a=4.123
|Debay harorati=25
|magnit tuzilishi=4
|solishtirma qarshiligi=1
|solishtirma qarshiligi 0=2
|solishtirma qarshiligi 20=3
|issiqlik oʻtkazuvchanligi=5
|issiqlik oʻtkazuvchanligi2=6
|issiqlik oʻtkazuvchanligi3=7
|harorat oʻtkazuvchanligi=8
|issiqlikdan kengayishi=9
|issiqlikdan kengayishi 25=10
|tovush tezligi=972
|tovush tezligi 20=972
|tovush tezligi n.sh.=972
|Yung moduli=15
|siljish moduli=16
|hajmiy elastiklik moduli=14
|Puasson koeffitsienti=17
|Moos qattiqligi=2
|Moos qattiqligi2=3
|Vikkers qattiqligi=4
|Brinell qattiqligi=5
|izotoplari={{Geliy izotoplari}}
|izotop tarqalganligi=95
|T<sub>1/2</sub>=12 yil
|yemirilish shakli=beta
|yemirilish energiyasi=25
|yemirilish mahsuli=litiy
|izotoplar tavsifi=yaxshi
|CAS qayd raqami=7440-59-7
|spektri=Helium spectrum visible.png\438.793\443.755\447.148\471.314\492.193\501.567\504.774\587.562\667.815
|topilgan joyi=quyosh
|kashf qilingan yili=1895
|kashfiyotchisi=oy
|nomlagan shaxsi=odam
|nomlanish yili=1902
|nomlanishi=quyosh 
|qishloq xoʻjaligida=25
|sanoatda=5
|ilmiy sohada=6
|tibbiyotda=dori
|harbiy sohada=15
|jahon zaxiralari=25
|koniga boy davlatlar=[[Rossiya]]
|ishlab chiqarilishi=250
|ishlab chiqaruvchilar=69
|tan narxi= 25
|eksportchilari=12
|importchilari=22
|izotoplari=
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=64 | belgi=Zn | it=48.6% | yyd=[[1 E19 s va koʻproq|>2.3×10<sup>18</sup> y]] | ysh=([[Ikkilangan beta emirilish|β<sup>+</sup>β<sup>+</sup>]]) | ye=1.096 | link1=nikel-64 | pn=64 | ps=Ni}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi2 | mn=65 | belgi=Zn | it=[[sintetik radioizotop|sin]] | yyd=[[1 E7 s|243.8 k]]
 | ysh1=[[elektron tutilish|ε]] | ye1=1.3519 | link1=mis-65 | pn1=65 | ps1=Cu
 | ysh2=[[gamma nurlanish|γ]] | ye2=1.1155 | pn2= | ps2=– }}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=66 | belgi=Zn | it=27.9% | n=36 |firstlinks=yes}}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=67 | belgi=Zn | it=4.1% | n=37 |firstlinks=no}}
{{Kimyoviy unsur 2/stabil izotoplar | mn=68 | belgi=Zn | it=18.8% | n=38 |firstlinks=no}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=69 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E3 s|56 min]] | ysh=[[beta yemirilish|β<sup>−</sup>]] | ye=0.906 | link1=galliy-69 | pn=69 | ps=Ga }}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=69[[meta state|m]] | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E4 s|13.76 st]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=0.906 | pn=69 | ps=Ga }}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=70 | belgi=Zn | it=0.6% | yyd=[[1 E19 s va koʻproq|>1.3×10<sup>16</sup> y]] | ysh=([[Ikkilangan beta emirilish|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]]) | ye=0.998 | link1=germaniy-70 | pn=70 | ps=Ge}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=71 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E2 s|2.4 min]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=2.82 | link1=galliy-71 | pn=71 | ps=Ga}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=71m | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E5 s |3.97 k]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=2.82 | pn=71 | ps=Ga}}
{{Kimyoviy unsur 2/izotoplar yemirilishi | mn=72 | belgi=Zn | it=sin | yyd=[[1 E5 s|46.5 st]] | ysh=β<sup>−</sup> | ye=0.458 | link1=galliy-72 | pn=72 | ps=Ga}}
|izotoplar tavsifi=yaxshi
}}

• Mulohaza. Agar haroratlar yonida oʻlchov birligi koʻrsatilmagan boʻlsa, u holda kelvinda hisoblanadi va bu holda oʻnliklarni ajratuvchi nuqta (vergul emas) (ayniqsa, „uchlangan nuqta“ va kristall panjara („a“ va „c“) qiymatini kiritishda) zarurdir.

Sh. qarang

• {{Davriy sistema unsuri}}
• {{Modda}}

Koʻchirish uchun

{{Kimyoviy unsur 2
|nomi=
|belgisi=
|raqami=
|yuqorigi=
|pastki=[[|]]
|turi=
|guruhi=
|davri=
|bloki=
|tashqi koʻrinishi=[[File:Tasvir nomi.jpg|230px|sharhi]] 
|imzosi=
|atomi massasi=
|elektron konfiguratsiyasi=[[[oldingi unsur nomi|va belgisi]]]
|elektron qobigʻi=
|atomi radiusi=3
|kovalent radiusi=
|Van-der-Vaals radiusi=
|ion radiusi=
|elektrmanfiyligi=
|elektrod potensiali=
|oksidlanish darajalari=
|ionlanish energiyasi 1=
|ionlanish energiyasi 2=
|ionlanish energiyasi 3=
|fazasi=
|zichligi=
|zichligi2=
|zichligi3=
|zichligi eh=
|erish harorati=
|qaynash harorati=
|uchlangan nuqtasi K=
|uchlangan nuqtasi kPa=
|kritik nuqtasi К=
|kritik nuqtasi MPa=
|erish issiqligi =
|erish issiqligi2=
|bugʻlanish issiqligi=
|issiqlik sigʻimi=
|issiqlik sigʻimi2=
|molyar hajmi=
|tb bosimi 1=
|tb bosimi 10=
|tb bosimi 100=
|tb bosimi 1 k=
|tb bosimi 10 k=
|tb bosimi 100 k=
|toʻyingan bugʻ=(ITS-90 boʻyicha)
|tb bosimi 1 2=
|tb bosimi 10 2=
|tb bosimi 100 2=
|tb bosimi 1 k 2=
|tb bosimi 10 k 2=
|tb bosimi 100 k 2=
|toʻyingan bugʻ 2=(ITS-90 boʻyicha)
|kristall tuzilishi=
|c=
|a=
|Debay harorati=
|magnit tuzilishi=
|solishtirma qarshiligi=
|solishtirma qarshiligi 0=
|solishtirma qarshiligi 20=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi2=
|issiqlik oʻtkazuvchanligi3=
|harorat oʻtkazuvchanligi=
|issiqlikdan kengayishi=
|issiqlikdan kengayishi 25=
|tovush tezligi=
|tovush tezligi 20=
|tovush tezligi n.sh.=
|Yung moduli=
|siljish moduli=
|hajmiy elastiklik moduli=
|Puasson koeffitsienti=
|Moos qattiqligi=
|Moos qattiqligi2=
|Vikkers qattiqligi=
|Brinell qattiqligi=
|CAS qayd raqami=
|spektri=
|topilgan joyi=
|kashf qilingan yili=
|kashfiyotchisi=
|nomlagan shaxsi=
|nomlanish yili=
|nomlanishi=
|qishloq xoʻjaligida=
|sanoatda=
|ilmiy sohada=
|tibbiyotda=
|harbiy sohada=
|jahon zaxiralari=
|koniga boy davlatlar=
|ishlab chiqarilishi=
|ishlab chiqaruvchilar=
|tan narxi=
|eksportchilari=
|importchilari=
|izotoplari=
|izotoplar tavsifi=
}}