Ammar ibn Yasir
Abu al-Yaqzan Ammar ibn Yasir al-Mazxojiy (arabcha: عمار بن یاسر) —Muhammad paygʻambarning sahobalaridan biri. U Muhammad paygʻambar bilan Madinaga koʻchib kelgan muhojirlardan edi[1].
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Toʻliq ismi Abu Yaqzon Ammar ibn Yasir ibn Amir ibn Molik al-Mazxojiy 570-yil Makkada tugʻilgan. U Muhammad paygʻambar ham tugʻilgan yili tugʻilgan. Ammar paygʻambarlik boshlanishidan oldin ham Muhammadning doʻsti edi. Onasining ismi Sumaya binti Xabbat, otasining ismi Yasir ibn Amir[2] edi.
Ammar ota-onasi bilan islom dinini qabul qildi va al-Arqam uyidagi majlislarda qatnashgan. Koʻpgina musulmonlar singari ular ham Quraysh tomonidan yomon munosabatda boʻlishgan. Ammar oilasining ahvoli yanada ogʻir edi, chunki uning otasi makkalik emas, onasi esa maxzumitlarning xizmatkori edi. Sumaya va Yasir egalari ularni islomdan voz kechishlari uchun qattiq qiynoqlarga soldilar, lekin ular har qanday qiynoqlarga bardosh berib, buni oʻzlari uchun neʼmat deb bildilar[3][4]. Oxir-oqibat ular oʻldirildi[3]. Abu Jahl tomonidan oʻldirilgan Ammarning onasi birinchi musulmon „ shahid“[3] hisoblanadi. Ammarning oʻzi ham mushriklar tomonidan qayta-qayta xoʻrlanib, qiynoqqa solingan. Bir kuni Ammar qiynoqqa solinganida, mushriklar undan talab qilgan narsani aytdilar. Muhammad paygʻambar uni qoralamadi, chunki u qiynoqlar ostida buni qilganini bilar edi.
Ammar Madinadagi masjid qurilishida ishtirok etgan[5]. U musulmonlarning dushmanlari bilan boʻlgan barcha janglarida — Badr jangidan tortib Tabukgachaqatnashgan[2].
Ammar Abu Bakr va Umar ibn al-Xattob xalifaligi davridagi janglarda ham qatnashgan[3][2]. Umar davrida Ammar Kufaga hokim boʻldi, lekin Quraysh qabilasidan boʻlmagani uchun Kufa ahli uni rahbar sifatida qabul qilmadi[6]. Ikki yildan soʻng uning oʻrniga Abu Muso al-Ash’ariy[2] keldi. Xalifa Usmon davrida u yerdagi siyosiy vaziyatni oʻrganish uchun Misrga borib, oʻsha viloyatda qoʻzgʻolon boshlangani haqidagi yomon xabar bilan Usmonga qaytib keldi[2].
Vafot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xalifa Ali davrida Ammar oʻz hokimiyatini tan oldi va fuqarolar urushi davrida xalifa tomonida kurashdi[2]. 657-yil 22-iyulda Ammar ibn Yasir Siffin jangida vafot etgan[7].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Seventh Session, Part 2“. 9-iyun 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-fevral 2013-yil.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Али-заде 2007.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Hasson, Isaac „ʻAmmār b. Yasir“. Encyclopaedia of Islam, THREE. Brill. 2013-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2012-yil.
- ↑ Guillaume, A.. The Life of Muhammad: a Translation of Ishaq's Sirat Rasul Allah. Karachi: Oxford University Press, 1980 — 145 bet.
- ↑ Guillaume, A.. The Life of Muhammad: a Translation of Ishaq’s Sirat Rasul Allah. Kirachi: Oxford University Press, 1980 — 229 bet.
- ↑ Ayoub, Mahmoud M.. The Crisis of Muslim History: Religion and Politics in Early Islam. Oxford: OneWorld Publications, 2003 — 34 bet.
- ↑ Большаков, О. Г. „Али и Му'авийа“,. История Халифата, 2-е, М., 2000.