Al-Majistiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

"Al-Majistiy" (arabcha: المجسطي, lot. Almagestum — "Buyuk qurilish") — yunon astronomi Ptolemeyning mashhur asari; 150—160-yillarda yozgan. Bagʻdod xalifasi Maʼmunning farmoni bilan taxminan 825-yilda arab tiliga tarjima qilingan. Yunon astronomik qomusi hisoblangan. "Al-Majistiy"da muallif oʻzining ilmiy tekshirishlarini qoʻshgan holda oʻsha davrda maʼlum boʻlgan astronomik bilimlarni bayon etgan. Unda olam tuzilishining geotsentrik tizimi birinchi marta bayon etilgan boʻlib, Quyosh, Oy, sayyoralar va yulduzlarning koʻrinma harakati tushuntiriladi. Bu tizimga koʻra, olamning markazida Yer turadi va u harakat qilmaydi. "Al-Majistiy"da 1028 ta yulduzni oʻz ichiga olgan qadimgi yulduz jadvallaridan biri ham bor. Astronomiyaning chuqur tushunchalariga asoslanib yozilgan "Al-Majistiy" butun dunyoga keng tarqalgan. Abu Rayhon Beruniy "Al-Majistiy"ni qadimgi hind tiliga tarjima qilgan. 1515-yil "Al-Majistiy" Venetsiyada arab tilidan lotin tiliga tarjima qilinib nashr etilgan. "Al-Majistiy" Yevropa tillariga ham tarjima qilingan.[1]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil