Muhammad Shokir Mirzahidboev
| Muhammad Shokir Mirzahidboev | |
|---|---|
| Tavalludi | 1834 |
| Vafoti |
7-oktyabr 1918 Margʻilon |
| Fuqaroligi | Qoʻqon xonligi, Rossiya Imperiyasi va Rossiya SFSR |
Muhammad Shokir Mirzahidboev (1834-yil, Rishton, Qoʻqon xonligi, Oʻzbekiston — 1918-yil 7-oktabr, Margʻilon, Turkiston Muxtor Sovet Sotsialistik Respublikasi) — Rishton hokimi (mingboshi, jamoat arbobi), tadbirkor, homiy (metsenat).
Tarjimayi holi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shokir 1850-yilda 16 yoshida otasining noibi etib tayinlanadi. 1877-yilda otasining vafotidan so‘ng Rishtonning noibi bo‘ladi.
Muhammad Shokir Mirzahidboev Qalandar oʻgʻli Roshidonga 30 yil (1877—1907) rahbarlik qildi. Doim xalq haqida qayg‘urgani, adolatli boshqaruvi uchun xalq uni mehr bilan „Shokir ota“ („Ota-Shokir“) deb atagan.
Shokir ota sharq sheʼriyati va adabiyotining ashaddiy muxlisi boʻlgan, oʻz davrining taniqli shoir va mutafakkirlari Muqimiy, Furqat, Muxayyira, Zavqiy, Nodim Namangoniy, Rojiy Margʻiloniy, Roʻjiy Xoʻqandiy, Boqiy va boshqalar bilan doʻst boʻlgan va ularni qoʻllab-quvvatlagan[1].
1904-yilda Farg‘onada bo‘lib o‘tgan sanoat va hunarmandchilik ko‘rgazmasida roshidonlik usta, ulug‘ ustoz Bobo Salimning o‘g‘li va shogirdi boboxo‘ja Mirsalim-kuzagar (1876 — 1940) viloyat harbiy gubernatori, general-mayor V. Pokotilni qo‘lidan Oltin medal berilgan. Rishtonlik kulollarning buyumlari yana Oʻrta Osiyoning koʻpgina shaharlariga kela boshladi, ayrim ustalar Qoʻqon, Margʻilon, Samarqand, Toshkent va boshqa shaharlar bozorlarida oʻzlarining savdo doʻkonlarini ochadilar. Andijon, Qonibodam, G‘ijduvon, Qarshi, Shahrisabzdan ustalar tajriba almashish uchun Roshidonga kela boshladi.
Shokir ota Rossiya imperiyasining kam sonli volost oqsoqollaridan biri boʻlib, imperator hazratlari tomonidan qayta-qayta hurmatga sazovor boʻlgan. Shokirxon Qalandarovich Mirzohidboyev xalq uchun doimiy g‘amxo‘rligi, xalqi farovonligi yo‘lida fidokorona va munosib xizmatlari uchun Rossiya imperiyasining 3 ta ordeni va 3 ta medali bilan taqdirlangan.
Vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
U O‘shdan Rishtonga ketayotganda Marg‘ilonda 84 yoshli Muhammad Shokir Mirzohidboy Qalandar o‘g‘li bolsheviklar tomonidan hibsga olinadi.
U 1917-yil 27-noyabrdan 1918-yil 22-fevralgacha oʻz hududida poytaxt Qoʻqon shahri bilan birga mavjud boʻlgan „Qoʻqon muxtoriyati“ deb ham ataladigan Oʻrta Osiyodagi ilk demokratik va dunyoviy mustaqil davlat — Turkiston muxtoriyatini qoʻllab-quvvatlaganlikda ayblangan[2].
Muhammad Shokir Mirzohidboy Qalandar o‘g‘li 1918-yil 7-oktabrda Marg‘ilonda yoshi ulug‘ bo‘lishiga qaramay, „xalq dushmani“ deb eʼlon qilinib, sud va tergovsiz otib tashlandi[3].
U Marg‘ilonda dafn etilgan.
Xotirasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Mirzahidboev Shokirxon Qalandarovich tugʻilgan Rishton shahri uning nomi bilan atalgan hozirgi kunda — „Shokir ota mahallasi“.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Shokirxon Mirzahidboev“.
- ↑ N.Abdulahatov. „Ziyoratgohlar va oʻzbek mental tafakkurining shakllanishi“. Fargʻona davlat universiteti. Ilmiy xabarlar jurnali №4, 2006.
- ↑ „Мирзахидбаев, Шокирхон Каландарович“.