Umoma binti Hamza

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Umoma binti Hamza
binti Hamza
Tavalludi 595
Vafoti 630
Otasi Hamza ibn Abd al-Muttalib
Onasi Salma binti Umays
Izohlar
Banu Hoshim oilasi, Sahobiy va Muhammadning amakivachchasi

Umoma binti Hamza islom paygʻambari Muhammadning hamrohi va birinchi amakivachchasi boʻlgan.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Umoma binti Hamza Muhammadning amakilari Hamza ibn Abdulmuttalib va Xasam qabilasidan boʻlgan Salma binti Umaysning qizi edi[1]:3[2]:35, 199. Uning ota-onasi 615-yil oxiri yoki 616-yil boshida islomni qabul qilganlar[3]:131-132 [1] :3[2].

Banu Hoshim oilasi 622-yilda Madinaga hijratga qoʻshiladi[3]:218[1]:3, Hamza Uhud jangida halok boʻlgunlaricha, ular oʻsha yerda uch yilcha yashaganar[3]:375-377, 389, 401[1]:4. Keyin Salma Umomani Makkaga qaytarib olib ketadi va u erda keyingi toʻrt yil yashaydi[2]:115.

629-yilda Muhammad kichik haj uchun Makkaga keladi. U yoʻlga tushmoqchi boʻlganida, Umoma uni chaqirib, tuyalari ortidan yugurdi. Ali uni Fotimaning tuyalariga mindirib, Muhammadga qarindoshlarini mushriklar orasida qoldirmasliklarini aytdi. Muhammad Umomani Madinaga olib ketishga rozi boʻldi[4]:363-364[5].

Umama binti Hamzaning qarindoshlari unga kim toʻgʻri valiy boʻlishi haqida bahslashganlar[6]:152. Zayd ibn Horisa oʻz daʼvosini Hamzaning „islom akasi“ boʻlganligi bilan asoslagan. Ja'far ibn Abu Tolib Umomani onasining singlisiga uylangan deb daʼvo qiladi. Alining aytishicha, u Umomani Madinaga olib kelish gʻoyasi boʻlgani uchun u birinchi oʻringa chiqadi. Muhammad janjalni Jaʼfar foydasiga hal qilgan, chunki „qiz xolasining eriga uylana olmas edi“[4]:363-364[5].

Keyinchalik Ali Muhammadning oʻzi Umoma bilan turmush qurishni taklif qiladi, chunki „u Qurayshning eng goʻzal qizi“ boʻlgan. Muhammad bu mumkin emas, deb javob beradi; Hamza uning ukasi boʻlganligi sababli, Umoma uning jiyani hisoblangan[2]:115[7][8]. Buning oʻrniga Muhammad uni oʻgay oʻgʻli Salama ibn Abu Salamaga turmushga beradi[4]:364.

Muhammad Umomaga sirli savol bergan edi, uni har xil tarjimada: „Men hali Salamani mukofotladimmi?“ yoki „Sen Salamani mukofotladingmi?“ deb tarjima qilinadi[4]:364[2]:115-116. Aytishlaricha, „u“ tirik ekan, nikoh tuzilmagan. „U“ Muhammadni yoki Salamaning oʻzini nazarda tutganmi, aniq emas[9]. Boshqa bir rivoyatga koʻra, Umoma Salamaning ukasi Umarga ham uylangan[10], (agar bu ismda xato boʻlmasa) Salama oxir-oqibat uni taloq qiladi, degan fikrni bildirgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir, vol. 3. Translated by Bewley, A. (2013). The Companions of Badr. London: Ta-Ha Publishers.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir, vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina. London: Ta-Ha Publishers.
  3. 3,0 3,1 3,2 Muhammad ibn Ishaq. Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad. Oxford: Oxford University Press.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Muhammad ibn Umar al-Waqidi. Kitab al-Maghazi. Translated by Faizer, R., Ismail, A., & Tayob, A. K. (2011). The Life of Muhammad. London & New York: Routledge.
  5. 5,0 5,1 Bukhari 3:49:863; 5:59:553.
  6. Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir. Translated by Haq, S. M. (1972). Ibn Saʼd’s Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume II Parts I & II. Delhi: Kitab Bhavan.
  7. Bukhari 3:48:813; 5:59:553.
  8. Muslim 8:3407, 3409, 3411.
  9. Ahmed „ibn Hajar“ al-Asqalani. Al-Isaba fi tamyiz al-Sahaba, vol. 3 #3385.
  10. Ahmed ibn Yahya al-Baladhuri. Ansab al-Ashraf #1283.