Turkiyadagi masjidlar roʻyxati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Turkiyadagi masjidlar ro'yxatidan yoʻnaltirildi)

Bu Turkiyadagi masjidlar roʻyxati.

2013-yil mart oyi holatiga koʻra, Turkiyada 82 693 ta masjid bor edi. Masjidlar soni eng koʻp boʻlgan viloyat bu (3113 ta) Istanbul, eng kam masjid viloyat (117 ta) esa Tunceli viloyati boʻldi.[1] Bu 2003-yildan beri 10 yil ichida masjidlar soni 7324 taga koʻpayganini koʻrsatdi[1]

Turkiyadagi ilk masjid bu Qars viloyati Arpachay shahridagi masjiddir. U 1072-1086-yillarda kurd Shaddodiylar sulolasidan Ebu’l Manuchehr bey tomonidan qurilgan. Masjidni taʼmirlash 2020-yil iyun oʻyinida boʻlgan.

Yana bitta masjidlardan biri bu „Ahmet Hamdi Akseki masjidi“ Masjid Turkiyadagi eng katta masjidlardan biridir.[2].Masjid uchun 2008-yilda poydevor qoʻyilgan, 2009-yilda masjid qurilishi tugagan.Masjid 2013-yil 19-aprelda oʻsha paytdagi Bosh vazir Rajab Toyyib Erdoʻgʻan ishtirok etgan marosim bilan ochilgan.[3] U diniy olim va Din ishlari boshqarmasi rahbarining prezidenti Ahmet Hamdi Akseki sharafiga nomlanadi.

Eng qadimiy bino va masjid bu-Ayliyo Sofiya ibodatxonasi hisoblanadi.Sofiya ibodatxonasi, — Istanbuldagi meʼmoriy yodgorlik hisoblanadi. Bu Vizantiya meʼmorligining buyuk mahobatli yodgorligidir (532—537). Meʼmorlari trallik Anfimiy va miletlik Isidor. Sofiya ibodatxonasi tarhi 3 neflk gumbazli bazilika shaklida boʻlib, yon neflari 2 qatlamli, gumbazi yarim aylanasimon. Oʻrta nefi keng va baland, tomi ulkan gumbaz bilan qoplangan. Ibodatxona uzunligi 77 m, gumbaz diametri 31,5 m. Gumbazi 4 ustunga hamda bagʻalidagi ravoqlarga tayangan. Gumbaz asosiga 40 ta deraza ishlangan. Interyerida order tizimi (kolonnada, ravoq va boshqalar) dan foydalanilgan. Rangli marmar va koshinlar bilan serhasham bezatilgan. 6-asrda vayron boʻlgan gumbazi 1374-yilda kichik hajmda qayta tiklangan. 4 tomoniga nayzasimon minora ishlangan (16-18-asrlar). 2020-yilda qayta masjid boʻlib ochildi.

Qolgan masjidlar roʻyxati

Nomi Qurilgan joyi Qurilgan yili
Menuchehr masjidi Kars 1086
Sabancı masjidi Adana 1998
Aslanhane masjidi Ankara 1290
Kocatepe masjidi Ankara 1987
Maltepe masjidi Ankara 1959
Zagan Pasha masjidi Balıkesir 1461
Emir Sultan masjidi Bursa 1868
Bursa Ulugʻ masjidi Bursa 1420
Yashil masjidi Bursa 1421
Evliya Qosim posho masjidi Edirne 1442
Selimiya masjidi Edirne 1575
Uch sherefeli masjidi Edirne 1547
Arap masjidi Istanbul 1856
Bayezid II masjidi Istanbul 1506
Eyüp Sultan masjidi Istanbul 1458
Fotih masjidi Istanbul 1463-1771
Sofiya ibodatxonasi Istanbul 537
Laleli masjidi Istanbul 1783
Mihrimah masjidi Istanbul 1565
Yangi masjid Istanbul 1665
Nuruosmaniye masjidi Istanbul 1755
Ortaköy masjdi Istanbul 1854
Rüstem Pasha masjidi Istanbul 1563
Shehzoda masjidi Istanbul 1548
Sulaymoniya masjidi Istanbul 1557
Sultan Ahmed masjidi Istanbul 1609-1616
Yavuz Salim masjidi Istanbul 1522
Başdurak masjidi İzmir 1652
Mersin masjidi Mersin 1898
Muğdat masjidi Mersin 1898 (1979)
Tarsus katta masjidi Tarsus, Mersin 1579
Bodrum masjisi Istanbul 10th century
Atik Mustafa Pasha masjidi Istanbul 1059
Eski Imaret masjidi Istanbul Short before 1087
Zeyrek masjidi Istanbul Before 1136
Diyarbakir katta masjidi Diyarbakir 1091
Altunizade masjidi Istanbul 1865
Atik Valide masjidi Istanbul 1583
Çamlıca masjidi Istanbul 2019
Şişli masjidi Istanbul 1949
Şakirin masjidi Istanbul 2009
Bebek masjidi Istanbul 1913
Burmalı Mescit masjidi Istanbul 1550
Defterdar masjidi Istanbul 1542
Dolmabahçe masjidi Istanbul 1855
Ahmet Hamdi Akseki masjidi Ankara 2013
Mimar Sinan masjidi Istanbul 2012

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Turkiyaning buyuk masjidlari roʻyxati
  • Turkiyada islom
  • Masjidlar roʻyxati
  • Istanbuldagi masjidlar roʻyxati
  • Evropadagi masjidlar roʻyxati
  • Osiyodagi masjidlar roʻyxati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 How many mosques are there in Turkey? Haberturk.com
  2. Özaloglu, Serpil (2017). „An attempt to transform religious images into contemporary mosque architecture: Ahmet Hamdi Akseki Mosque“. Journal of Architectural and Planning Research. 34-jild, № 2. 114–132-bet. ISSN 0738-0895. JSTOR 44987222. Qaraldi: 2021-06-09.
  3. Batuman, Bülent. „Appropriating the masculine sacred islamism, gender, and mosque architecture in contemporary Turkey“. Qaraldi: 2021-06-09. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)