Sebastián Piñera

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Migel Xuan Sebastian Pinera Echinik
Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique
Sebastian Pinera.JPG
Flag of the President of Chile.svg Chili 37-prezidenti
Mansab davri
2018-yil 11-martdan — 2022-yil 11-martgacha
Oʻtmishdoshi Michelle Bachelet
Vorisi Gabriel Boric
Mansab davri
2010-yil 11-martdan — 2014-yil 11-martgacha
Oʻtmishdoshi Michelle Bachelet
Vorisi Michelle Bachelet
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1-dekabr 1949-yil (1949-12-01) (73 yosh)
Santyago, Chili
Siyosiy partiyasi Chili Milliy tiklanish partiyasi
Mukofotlari Muqaddas Olaf ordeni katta xochi kavaleri

Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique (1-dekabr 1949) — Chili davlat va siyosat arbobi[1], iqtisodchi, tadbirkor, milliarder. 2010-yil 11-martdan 2014-yil 11-martga qadar va yana 2018-2022-yillarda mamlakat prezidenti[2][3].

Xristian-demokrat siyosatchi va diplomatning oʻgʻli. Chili katolik universitetida biznes boshqaruvi va Garvard universitetida iqtisod boʻyicha tahsil olgan. Uning taxminiy boyligi milliard dollarga teng. Forbes maʼlumotlariga koʻra, 2019-yilda 2,8 milliard dollarga teng boylik bilan Chilidagi eng boy odamlardan biriga aylandi[4][5].

Liberal-konservativ Milliy yangilanish partiyasi aʼzosi. 1990-yildan 1998-yilgacha Sharqiy Santyago okrugi senatori boʻlib ishlagan, 2005-yilgi prezidentlik uchun saylovlarda Mishel Bacheletga yutqazgan. 2010-yilda muvaffaqiyat qozongan. Chilining 1958-yildan buyon demokratik yo‘l bilan saylangan birinchi konservativ prezidenti[6][7] bo‘ldi.

2019-yil oxirida boshlangan ijtimoiy tartibsizliklardan soʻng, Pineraning prezidentlik tamoyili boʻyicha boshqaruv qobiliyatining pasayishi, Chili de-fakto parlamentarizm holatida yoki parlamentar boʻlishi kerak degan daʼvolarga olib keldi[8][9][10][11].

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Piñera Jose Piñera Karvallo va Magdalena Echenique Rozasning oltinchi farzandi. Uning ota-bobolari orasida onasining katta buvisi Luisa Pinto-Garmendiya, prezident Anibal Pinto Garmendiyaning singlisi va prezident Fransisko Antonio Pintoning qizi, Luisa Garmendiya Alurralde ham bor[12]. Dunyodagi eng qadimiy Rim-katolik yepiskopi Bernardino, uning jiyani boʻlib, 2020-yilda COVID-19 asoratlari tufayli vafot etgan[13][14].

Pineraning oilasi uning tugʻilganidan bir yil oʻtib Belgiyaga, keyinroq Nyu-York shahriga koʻchib oʻtdi. Otasi Chilining Birlashgan Millatlar Tashkilotidagi vakili boʻlgan. Piñera 1955-yilda Chiliga qaytib keldi va Colegio del Verbo Divinoga oʻqishga kirdi. 1967-yilda tugatdi[15].

Keyinroq, Piñera Chilidagi Papalik katolik universitetiga oʻqishga kirdi va 1971-yilda tijorat muhandisligi boʻyicha bakalavr darajasini oldi. Oʻqishni tugatgach, u har bir sinfdagi eng yaxshi oʻquvchiga beriladigan Raul Iver Oksli mukofotiga sazovor boʻldi[16].

Piñera iqtisod boʻyicha aspiranturani uchun qisman Fulbrayt dasturi boʻyicha Garvard universitetida davom etdi. Garvardda oʻqigan vaqtlarida Piñera va sinfdoshi „Journal of Economic History“ jurnalida „Qadimgi janubning qullarning mintaqalararo harakatidagi ulushi“ nomli maqola muallifi boʻlishdi[17]. Garvardda uch yil oʻtgach, Pinera ham sanʼat magistri, ham iqtisod fanlari doktori darajasini oldi[18].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Piñera se compromete a no deshacer el legado de la Concertación chilena
  2. Vlast bogatix: politiki-milliarderi iz spiska Forbes
  3. „Eto ne grex i ne prestuplenie“, — Sebastyan Pinera, prezident Chili
  4. „Sebastian Piñera“ (en). Forbes. 3-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  5. Araneda. „Ranking de multimillonarios Forbes: ¿Quiénes son los 11 chilenos que figuran en la lista 2018?“ (es). El Mercurio (6-mart 2018-yil). 23-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  6. Covarrubias, Bárbara. „Piñera firma acta que lo proclama como Presidente de la República“ (es). El Mercurio (1-yanvar 2010-yil). Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  7. Araneda, Juan-Carlos. „Hitos de la vida pública de Pinochet“ (es). El Mercurio (4-iyul 2002-yil). Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  8. „Presidente de la Sofofa cree que existe un "parlamentarismo de facto" que está "causando estragos"“ (Spanish). El Mostrador (17-noyabr 2020-yil). Qaraldi: 12-yanvar 2021-yil.
  9. „Presidente del Senado: "Si Piñera quiere seguir debe aceptar un parlamentarismo de facto"“. Canal 13 (14-mart 2020-yil). Qaraldi: 25-yanvar 2020-yil.
  10. "Will Chile's Pension Withdrawals Cause Long-Term Pain?". The Dialogue. 17 December 2020. Archived from the original on 16 January 2021. https://web.archive.org/web/20210116172607/https://www.theregreview.org/2020/06/24/court-correa-chile-political-institutional-response-covid-19/. Qaraldi: 25 January 2021. Sebastián Piñera]]
  11. Court, Josefina; Correa, José Tomás (24 June 2020). "Chile's Political and Institutional Response to COVID-19". The Regulatory Review. Archived from the original on 16 January 2021. https://web.archive.org/web/20210116172607/https://www.theregreview.org/2020/06/24/court-correa-chile-political-institutional-response-covid-19/. Qaraldi: 25 January 2021. Sebastián Piñera]]
  12. Retamal Favereau, Julio; Celis Atria, Carlos; y Muñoz Correa, Juan Guillermo — "Familias Fundadoras de Chile, 1540-1600", Editorial Universitaria, Santiago, 1992. pg. 789
  13. Delgado. „Bernardino Piñera murió por neumonía por Covid-19, según certificado de defunción“ (es-CL). BioBioChile (21-iyun 2020-yil). 23-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 22-iyun 2020-yil.
  14. „Monseñor Bernardino Piñera y la relación con su sobrino Presidente“. periodicoencuentro.cl. 23-sentabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 22-sentabr 2016-yil.
  15. (ispancha) Universia Sebastián Piñera Perfil Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.
  16. „Caminos cruzados“, El Mercurio (ispancha), 8 December 2015da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 18 January 2010.
  17. Kotlikoff, Laurence J.; Piñera, Sebastián (1977), „The Old South's Stake in the Inter-Regional Movement of Slaves, 1850–1860“, Journal of Economic History, 37 (2): 434–450, doi:10.1017/s002205070009700x, JSTOR 2118765
  18. Sandoval, Roberto Castillo (30 July 2009), „La tesis doctoral de Sebastián Piñera“, Noticias secretas (ispancha), 8 July 2011da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 20 December 2009