Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi xronologiyasi (2022)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi 2022-yil 24-fevralda boshlangan. Bunga Rossiya qo'shinlarining Ukraina chegarasi yaqinida to'planishi va Rossiya va Ukraina o'rtasidagi munosabatlardagi inqiroz sabab bo'lgan. 24-fevral kuni ertalab Vladimir Putinning telemurojaatidan so‘ng Rossiya qo‘shinlari Ukraina hududiga Rossiya, Qrim va Belorussiyadan hujum qildi. Ukraina harbiy infratuzilmasi: harbiy aerodromlar, aviatsiya, havo hujumidan mudofaa inshootlariga raketa va bomba zarbalari berildi. Ayni vaqtda oʻzini oʻzi eʼlon qilgan Donetsk Xalq Respublikasi va Lugansk Xalq Respublikasi qurolli kuchlari Donbassdagi butun front chizigʻi boʻylab Ukraina Qurolli kuchlariga qarshi harbiy amaliyotlarni boshladi. LPR xalq militsiyasi shimolga ( Severodonetskka ), KXDR xalq militsiyasi janubga ( Mariupolga ) hujumga o'tdi. Shu kuni Ukraina Rossiya bilan diplomatik munosabatlarni uzganini e'lon qildi, Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy mamlakatda harbiy holat, 25 fevralda esa umumiy safarbarlik e'lon qildi.

Kiyev vaqti bilan ertalab soat 5:07 da ( Moskva vaqti bilan soat 6 atrofida), Vladimir Putinning telemurojaatidan taxminan 15 daqiqa o‘tgach, rus qo‘shinlari Kiyev yaqinidagi nishonlarga raketa hujumi uyushtirdi va Xarkovga uzoq masofadan artilleriya zarbalarini berdi. Tong otishidan oldin Odessa, Dnepr, Mariupol, Kramatorsk va Ivano-Frankivsk yaqinida portlashlar sodir bo'lgani haqida xabarlar bor edi - zarbalar nishoni harbiy nishonlar bo'lgan, biroq bir qancha shaharlar va ularning atrofida katta zarar yetgan. Borispol, Ozerniy, Kulbakin, Chuguev, Kramatorsk, Chernobaevka aeroportlari raketa va artilleriyadan o'qqa tutildi[1] . AQSh Mudofaa vazirligi rasmiylarining ta'kidlashicha, ruslar 100 dan ortiq raketalar - qisqa va o'rta masofaga mo'ljallangan ballistik raketalar, qanotli raketalar va dengizdan uchiriladigan raketalarni uchirgan. Hisob-kitoblarga ko'ra, hujumda Rossiyaning 75 bombardimonchi samolyoti ishtirok etgan[2] . Shu bilan birga, Jitomir viloyatidan ( Belorussiyadan ) Luganskgacha va Qrimdan butun chegara bo'ylab uch yo'nalishda quruqlik hujumi boshlandi[3][4] . Bosqinning birinchi kunida rus qo'shinlari Ukraina hududiga 25–30 km, janubda 70–90 km chuqurlikda yurdilar. Kunning ikkinchi yarmida, Urushni o'rganish instituti ma'lumotlariga ko'ra, rus qo'shinlari 31-gvardiya havo desant brigadasi Kievdan 25 km uzoqlikdagi Gostomeldagi Antonov yuk aeroportiga qo'ndi, ammo kun oxiriga kelib, Ukraina qo'shinlari. aeroportni qaytarib olish[2][5] . Belgorod viloyatidan Ukrainaga kirgan rus qo'shinlari bilan Sumi[6][7][8] yaqinida janglar bo'lib o'tdi. Xuddi shu yo‘nalishdagi yana bir guruh hujumning dastlabki soatlarida Xarkov halqa yo‘liga yetib keldi, ammo qarshi hujumga dosh bera olmadi. Voronej viloyatidan rus armiyasi Lugansk viloyati shimolidagi Starobelsk tomon yurdi[9].

Rossiya qo'shinlari Chernobil AESni egallab olishdi[10] . Harbiy texnikaning taqiqlangan zonada harakatlanishi tufayli havoga radioaktiv chang ko'tarildi, bu gamma-nurlanish darajasining 20 baravar (soatiga 3 dan 65 mikrozievertgacha ) sakrashiga olib keldi . Ukraina yadroviy tartibga solish[11] . Qrimdan qilingan hujum eng katta muvaffaqiyatga erishdi, rus qo'shinlari 60 kilometr oldinga o'tib, Xersonga yaqinlashdi va Rossiyaning Shimoliy Qrim kanaliga kirishini ta'minladi. Zaporojye viloyatida rus qo'shini Melitopolga kiraverishgacha oldinga chiqdi[2] . Ukraina qurolli kuchlari Odessa viloyatidagi Zmeyniy oroli ustidan nazoratni yo‘qotdi[12] . Donbassdagi to'qnashuv chizig'ida, pozitsion janglardan so'ng, rus qo'shinlari Mariupolga hujum qilish uchun muvaffaqiyatsiz urinishni amalga oshirdi[2][9] . Urush haqidagi ikkinchi murojaatida AQSh prezidenti Jo Bayden Qo'shma Shtatlardagi bir nechta rus banklarining (jumladan, Sberbank va VTB, mos ravishda eng katta va ikkinchi yirik) aktivlari to'liq muzlatilishini e'lon qildi. Biroq, u Putinning o'ziga nisbatan sanksiyalar qo'llamadi yoki Rossiyani global bank birjasi SWIFTdan uzilishiga chaqirmadi[13] . Prezident Vladimir Zelenskiy 137 kishi halok bo‘lgan va 316 kishi yaralanganini da’vo qilmoqda[14]. 25-fevralga o‘tar kechasi Ukraina prezidentining veb-saytida Vladimir Zelenskiyning o‘zi rahbarlik qilayotgan Oliy qo‘mondon shtab-kvartirasini tashkil etish to‘g‘risidagi farmoni e’lon qilindi. Unga huquq-tartibot idoralari rahbarlari, bosh vazir Denis Shmixal, tashqi ishlar vaziri Dmitriy Kuleba, Oliy Rada raisi Ruslan Stefanchuk hamda Milliy xavfsizlik va mudofaa kengashi kotibi Aleksey Danilov [ 189 kunlik manba koʻrsatilmagan ] muvofiqlashtiruvchi etib tayinlandi. Zelenskiy shuningdek, 90 kunga umumiy safarbarlik e'lon qildi. Rus qo'shinlari tunda Chernobil AESning taqiqlangan zonasidan o'tib, shimoldan Kievga yaqinlashdi. U erda Rossiya gvardiyasining qo'shinlari ham to'plangan. Oldindan otryadlar shimoliy Obolon hududiga kirishdi. Pecherskiy va Goloseevskiy tumanlarida erta tongda portlash ovozlari eshitildi[15] .

Rossiya qo‘shinlari Belorussiyadan quruqlikdagi hujumda Gostomel aeroportini qayta egallab olishdi, biroq Ukraina qo‘shinlari uchish-qo‘nish yo‘lagini shikastlab, aeroportni yaroqsiz holga keltirdi. Yarim tongda Rossiya qo'shinlari va zirhli texnikalari Kievning shimoliy mintaqasiga etib bordi va Kiyevning Obolonskiy tumaniga kirdi, shundan so'ng Ukraina hukumati o'z fuqarolarini Molotov kokteyli tayyorlashga chaqirdi[16] . Rossiya Mudofaa vazirligi Kiyev gʻarbdan blokada qilinganini maʼlum qildi[16] . Shimoli-sharqdan yana ikkita rus guruhi Kiev tomon oldinga siljidi[15] .

  1. ↑ Tim Lister, Tara John and Paul P. Murphy. „Here's what we know about how Russia's invasion of Ukraine unfolded“. CNN (2022-yil 24-fevral). Qaraldi: 2022-yil 3-aprel.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „RUSSIA-UKRAINE WARNING UPDATE: INITIAL RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT“ (en). Institute for the Study of War (2022-yil 24-fevral).
  3. ↑ „Атака на границы Украины со стороны России, Беларуси и Крыма - госпогранслужба“. BBC News Україна (2022-yil 24-fevral).
  4. ↑ „Война в Украине. Что происходит“ (ru). Ақ Жайық. Qaraldi: 2022-yil 8-may.
  5. ↑ „UKRAINE CONFLICT UPDATE 7“ (en). Institute for the Study of War (2022-yil 24-fevral). Qaraldi: 2022-yil 27-may.
  6. ↑ „Война час за часом: над Киевом сбит российский самолет. От его обломков загорелся дом“ (ru). Детали (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2022-yil 10-may.
  7. ↑ „Российские войска вторглись в Сумы: идут тяжелые бои - обновлено“. haqqin.az. Qaraldi: 2022-yil 10-may.
  8. ↑ „Зеленский приказал уничтожить десант РФ, заблокированный в Гостомеле“. haqqin.az. Qaraldi: 2022-yil 10-may.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Первый день войны. Подводим итоги боевых действий — и пытаемся понять, что будет дальше“. Meduza (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2022-yil 3-aprel.
  10. ↑ „Российские военные захватили Чернобыльскую АЭС“ (ru). Настоящее Время (2022-yil 24-fevral).
  11. ↑ Victoria Gill. „Chernobyl: Radiation spike at nuclear plant seized by Russian forces“ (en). BBC News (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2022-yil 26-fevral.
  12. ↑ „Украина объявила о захвате российскими военными острова Змеиный в Черном море и гибели там 13 пограничников Советник главы МВД выложил запись, где украинцы отказываются сдаться (нецензурно)“ (ru). Meduza (2022-yil 25-fevral).
  13. ↑ „'Putin chose this war,' Biden says as he announces new sanctions – US politics as it happened“ (en). The Guardian (2022-yil 24-fevral). 2022-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-fevral.
  14. ↑ „Fears Moscow plans to encircle and threaten Kyiv – as it happened“ (en). The Guardian (2022-yil 25-fevral). 2022-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-fevral.
  15. ↑ 15,0 15,1 „Война в Украине, второй день. Анализируем ситуацию на фронте“. Meduza (2022-yil 25-fevral). 2022-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-fevral.
  16. ↑ 16,0 16,1 „RUSSIA-UKRAINE WARNING UPDATE: RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, FEBRUARY 25, 2022“ (en). Institute for the Study of War (2022-yil 25-fevral). Qaraldi: 2022-yil 27-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Rossiyaning_Ukrainaga_bostirib_kirishi_xronologiyasi_(2022)&oldid=4217313" dan olindi