Sanjar Qosimbekov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Sanjar Qosimbekov
Butunrossiya dehqonlar ittifoqi Samarqand viloyat qoʻmitasi raisi Turkiston fronti
Shaxsiy maʼlumotlari
Millati Oʻzbek
Siyosiy partiyasi RKP (b) c 1918 a
Otasi Fozilxo'ja Qosimbekov

Sanjar Qosimbekov (1900-yil, Oʻsh, Fargʻona viloyati — 1924 yil noyabr) — atoqli partiya va sovet xodimi, Turkiston oʻlkasida sovet hokimiyatini oʻrnatish, aksilinqilob va bosmachilarga qarshi kurashning faol ishtirokchisi. Oʻsh shahar talabalar jamiyati tashkilotchisi, Oʻsh tumani rahbari.

Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1900-yilda Oʻsh shahrida taniqli oʻqituvchi, olim va sayohatchi Fozilxoʻji Qosimbekov oilasida tugʻilgan. Millati oʻzbek .

Otasi Fozilxoʻja Qosimbekov (1863—1919) maʼrifatparvar, geografik ekspeditsiyalarda qatnashgan. 1880-yillardan boshlab tillarni yaxshi bilgan Fazilxoʻja Qosimbekov rus olimlari va tadqiqotchilarining ekspeditsiyalarida muntazam qatnashib kelgan. 1885-yilda u B. L. Grombchevskiy bilan Farg‘ona-Qoshg‘ar chegara hududi va Janubiy Qoshg‘ariya orqali qadimiy Xo‘tan shahriga sayohat qilgan. 1888 -yilda Fozilbek oʻsha Grombchevskiy boshchiligidagi Rus geografiya jamiyatining Hind daryosi manbalariga, kichik mustaqil mamlakat — Hindukush va Hind-Kush bilan oʻralgan Kanjut (Xunzan) xonligiga yangi ekspeditsiyasida ishtirok etishga taklif qilindi. Himoloylar . Keyingi ekspeditsiya 1889 — 1890 yillarda tashkil etilgan. Rossiya geografiya jamiyati homiyligida Afgʻoniston va Kashmir oʻrtasidagi chegara zonasida Hindukushdagi nomaʼlum togʻli davlat Kofiristonga. 1896-yilda Afgʻoniston va Usmonli imperiyasiga (polkovnik Grushevskiy ekspeditsiyasi), 1903-yilda Pomirga (V. F. Novitskiy ekspeditsiyasi) va 1904-yilda (A. Cherkasov ekspeditsiyasi) sayohat qiladi[1]. Fazilbek Qosimbekov Imperator rus geografiya jamiyatining ikkita oltin, kumush va bronza medallari bilan taqdirlangan[2]. 1919-yil 14-fevralda Fazilbek Qosimbekov basmachi qurboshi xalqxo‘ji tomonidan vahshiylarcha o‘ldirilgan[3].

Fazilbek ota maktabni tugatgach, Sanjar Qosimbekovni Andijon real maktabiga zoʻrgʻa oʻqishga kiritdi, oʻsha yerda erta tugʻilgan Sanjar ishchilar va hunarmandlar orasida gʻoyib boʻldi. Buyurtmalar bajarildi, ishchilarga varaqalar oʻqildi. Bu inqilob maktabi bo‘lib, unga maktabda o‘rgatilmagan narsalarni o‘rgatishgan: boylardan nafratlanish, kambag‘allarni himoya qilish. 1917-yil 20-mayda Sanjar O‘shga qaytib, u yerda g‘oyaviy jihatdan yaqin odamlarni topdi, kommunistlar B. Sultonov, M. Sarimsoqov, N. Kondratyev va boshqalar bilan uchrashdi. Yigitga sinchiklab qarab, yoshlar bilan gaplashishni, uni tashkil qilishni buyurdilar. „Shogirdlar jamiyati“ning ilk yig‘ilishini eski shaharda o‘tkazdi. 1918-yil 2-mayda yigʻilishda u Kommunistik partiya — bolsheviklar safiga qabul qilindi. Aholini oziq-ovqat bilan taʼminlash masalalari bilan shugʻullanadi. Qizil gvardiya otryadlarida siyosiy va tarbiyaviy ishlarni olib bordi.

1918-yilning qahraton qishida Toshkentda Turkiston Kommunistik partiyasining II qurultoyi yig‘ilib, delegatlar orasida O‘sh shahri vakili Sanjar ham bor edi. S’yezddan so‘ng partiyaning viloyat qo‘mitasi uni Toshkentga, Turkiston o‘lka komitetida ishlash uchun qoldirgan. U mahalliy aholidan Qizil Armiya otryadlarini shakllantirishda, 1919-yil yanvarda — Osipov aksilinqilobiy qoʻzgʻolonini bostirishda faol ishtirok etdi, soʻngra polkning 3-International qismi bilan frontga ketdi. 1919-yil fevral oyida unga Oʻshdan qaygʻuli xabar keldi: bosmachilar otasini va koʻplab doʻstlarini oʻldirgan. Faqat 1919-yil avgust oyida Oʻshga qaytib keldi. O‘sh partiya ko‘ngillilar otryadiga komandir etib tayinlandi.

1919-yil oktyabr — 1920 -yil 28-fevral Oʻsh shahar musulmonlari kengashi raisining oʻrinbosari. 1920-yil dekabrda RKP (b) ning uchinchi konferensiyasida Oʻshlik delegat sifatida qatnashdi.

Qosimbekov boshchiligida B. Sultonov mahalliy aholidan xalq militsiya qismlarini tuzishda faol ishtirok etdi. Qirgʻiziston ishchi-dehqon militsiyasining birinchi tashkilotchilaridan aka-uka Sultonovlar: Baltiqxoʻja va Nasrullo, Turdiali Toʻqboyev, Gʻoziboy Qoʻziboyev, Abdilda Isabaev, Nikolay Parfentiev, Sanjar Qosimbekov, Masharif Masabirov, Ergesh Aliev, Aleksey Pyotr Sulayxon, Otaz[4].

Qosimbekov Andijonda Sovet hokimiyatini oʻrnatishda qatnashgan, Kaspiy fronti tarkibida janglarda qatnashgan[5].

1920-yil 28-fevraldan 1921-yil yanvargacha O‘sh graflik-shahar qo‘mitasining raisi, shu lavozimda O‘sh okrugini boshqargan. 1921-yilda Sanjar Turkiston fronti Inqilobiy Harbiy Kengashining (RVS) maxsus boʻlimiga tergovchi sifatida koʻchirildi.

1921-yildan Turkiston fronti Butunrossiya dehqonlar ittifoqi Samarqand viloyat qoʻmitasi raisi.

1924-yil noyabrda Sanjar razvedkada edi; bosmachilar uni va uning safdoshlarini tutdilar; yirtqich bezorilik oʻldirilganidan keyin. U endigina 24 yoshda edi[6].

O‘sh shahrining markaziy ko‘chalaridan biriga Sanjar Qosimbekov nomi berilgan[7][8].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Книга «Многоликий Кыргызстан» на стр.37-38“. 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  2. ↑ „Фазылбек Касымбеков“. 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  3. ↑ „Nikto puti proydennogo u nas ne otberyot“. 2018-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-mart.
  4. ↑ „История МВД Кыргызстана“. 2018-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  5. ↑ „Санжар Касымбеков“. 2017-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  6. ↑ „Исторические личности Санжар Касымбеков“. 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  7. ↑ „улица Санжара Касымбекова города Ош“. 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-iyul.
  8. ↑ Bir kөchөnүn tarixi. Sanjar Kasimbekov kөchөsү

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sanjar_Qosimbekov&oldid=3876538" dan olindi