Kani Balavi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Kani Balavi[nb 1]. (arabcha: كاني بلافي[4] yoki كاني بلاف[5], kurdcha: کانی به‌لاڤ[6], suryoniycha: ܟܢܝ ܒܠܦ̮[5]) Iroqning Kurdiston mintaqasidagi Duhok muhofazotiga qarashli qishloq. Qishloq Amadiya tumanida va Barvari Bala tarixiy hududida joylashgan.

Qishloqda Mart Maryam cherkovi bor[7].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kani Balavida 1850-yilda 20-30 ossuriy oila istiqomat qilgan[8]. Birinchi jahon urushidagi ossuriylar genotsididan soʻng Turkiyadagi Ashita shahridan kelgan ossuriy qochqinlar Kani Balaviga joylashdilar. Qishloq aholisi 1933-yilga kelib 110 kishiga yetib[7], oʻsha yilgi Simele qirgʻini vaqtida Iroq armiyasi tomonidan talon-taroj qilindi va yoqib yuborildi[9]. 1938-yilda Kani Balavida 20 ta oila istiqomat qilgan[7]. Qishloqda bir necha oiladan iborat kichik yahudiy jamiyati ham mavjud boʻlib, ular 1949-yilda qishloqni tark etgunga qadar yashagan[5][8].

Iroqda 1957-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumoti boʻyicha aholi soni 190 ossuriyga koʻpaygan va 1961-yilda 35 xonadonda 70 oila bor edi[8]. Qishloq aholisi 1960-yillardagi Birinchi Iroq — Kurd urushi paytida vaqtincha qochib, boshqa joydan boshpana topgan va keyinroq qaytib kelgan[10]. Kani Balavi 1988-yilgi Anfal yurishi paytida Iroq armiyasi tomonidan vayron qilingan va aholisi majburan chiqarib yuborilgan[8].

15 ossuriyalik oila qaytib kelib, Kani Balavini qayta qurgan[10]. Biroq 1992-yilda qo‘shni qishloqlardan kelgan kurdlar qishloqning suv manbalarini noqonuniy egallab olgani va qishloq aholisining yerlarida uylar qurganligi xabar qilingan[1]. 2009-yil boshida Kani Balavida 19 oiladan iborat 72 ossuriy koʻchirilgan edi[11]. 2011-yilga kelib, Xristian ishlari boʻyicha Oliy qoʻmita 39 ta uy, cherkov va jamoat zalini qurib, qishloq infratuzilmasini rivojlantirdi[5].

2012-yilda Kani Balavida Sharq Ossuriy cherkovining tarafdorlari boʻlgan 15 ossuriy istiqomat qilgani taxmin qilingan[12]. 2014-yil avgust oyida Sharqiy yordam tashkilotining Ossuriy cherkovi qishloqda 45 ta ossuriy oilasi koʻchirilganini[13], noyabr oyida esa Ossuriy yordam jamiyati gumanitar yordam koʻrsatganini maʼlum qildi[3]. 2021-yil holatiga koʻra Kani Balavida 29 ossuriy istiqomat qilgan[14].

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Alternatively transliterated as Kani Bilaveh[1]. Kani Balaf[2], Kanya Balave[2], Kani Balav[2], Kani Balave[3]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Universal Periodic Review of the State of Iraq: Annex: Table for 94 cases showing the land grab of the Assyrian villages“. Assyrian Aid Society (2019-yil 28-mart). Qaraldi: 2020-yil 7-may.
  2. 2,0 2,1 2,2 Donabed (2015), s. 112.
  3. 3,0 3,1 Patto, Christina K.; Eskrya, Eramia S. „Assyrian Aid Society of Iraq: Annual Report 2014“. Assyrian Aid Society (2014). Qaraldi: 2020-yil 29-aprel.
  4. „قرية كاني بلافي“. Ishtar TV (2015-yil 29-avgust). Qaraldi: 2021-yil 15-fevral.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 „Kani blavi“. Ishtar TV (2011-yil 25-iyun). Qaraldi: 2020-yil 11-may.
  6. KRSO (2009), s. 161.
  7. 7,0 7,1 7,2 Donabed (2015), ss. 323–324.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Donabed (2010), s. 207.
  9. Donabed (2010), s. 290.
  10. 10,0 10,1 Eshoo (2004), s. 5.
  11. „The Struggle to Exist Part I: An Introduction to the Assyrians and their Human Rights Situation in the New Iraq“. Assyria Council of Europe (2010-yil fevral). Qaraldi: 2020-yil 2-may.
  12. „Christian Communities in the Kurdistan Region“. Iraqi Kurdistan Christianity Project (2012). 2020-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-avgust.
  13. „Relief Campaign In Full Force“. Assyrian Church of the East Relief Organisation (2014-yil 8-avgust). Qaraldi: 2020-yil 11-may.
  14. „Population Project“. Shlama Foundation. Qaraldi: 2021-yil 19-avgust.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Donabed, Sargon George. Iraq and the Assyrian Unimagining: Illuminating Scaled Suffering and a Hierarchy of Genocide from Simele to Anfal, 2010. 
  • Donabed, Sargon George. Reforging a Forgotten History: Iraq and the Assyrians in the Twentieth Century. Edinburgh University Press, 2015. 
  • Eshoo, Majed. The Fate Of Assyrian Villages Annexed To Today's Dohuk Governorate In Iraq And The Conditions In These Villages Following The Establishment Of The Iraqi State In 1921, 2004. 
  • KRSO (2009), „2009 - ناوی پاریزگا. يه که کارگيرييه كانی پاریزگاكانی هه ریمی کوردستان“ (PDF), Kurdistan Region Statistics Office (KRSO) (kurdcha), 1–179-bet, qaraldi: 6 February 2021