Kabsa

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Kabsa ( arabcha: كبسة kabsah ) — arabcha guruch aralashmali taom boʻlib, umumiy laganda tortiq qilinadi[1]. Asli kelib chiqishi Saudiya Arabistoni[2] boʻlib, Arabiston yarim orolidagi barcha mamlakatlarda (Saudiya Arabistoni, Quvayt, Bahrayn, Qatar, Birlashgan Arab Amirliklari, Ummon va Yaman) keng tus olgan. Bundan tashqari, Eronning janubida, Isroilning Negev cho'li va Hindistonning Malabar qirg'og'i kabi mamlakatlarda ham topilishi mumkin.

Taom xalq orasida makbus ( مكبوس/مچبوس ) nomi bilan ham tanilgan. Taom guruch va go'shtdan tayyorlanadi.

Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nomi kabasa so'zidan kelib chiqqan, ( arabcha: كبس ), so'zma-so'z tarjimasi bosish yoki siqish degan ma'noni anglatadi. Bu pishirishda ishlatiladigan texnikani nazarda tutilib, bu yerda mahsulotlar bitta qozonda pishiriladi (yoki "siqiladi") maʼnosida.

Masalliqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu taom odatda guruch (koʻpincha basmati guruchi), go'sht, sabzavotlar va ziravorlar aralashmasidan tayyorlanadi. Kabsaning ko'p turlari mavjud boʻlib, har birining o'ziga xosligi bor.

Oldindan aralashtirilib qoʻyilgan kabsa ziravorlari endi bir nechta brend nomlar ostida ham mavjud. Bular tayyorlash vaqtini qisqartiradi, ammo an'anaviy kabsadan farq qiladigan ta'mga ega bo'lishi ham mumkin. Kabsada ishlatiladigan ziravorlar asosan uning ta'mi uchun asosdir; ular odatda qora qalampir, chinnigullar, kardamon, za'faron, doljin, qora ohak, dafna yaprog'i va muskat yong'og'i[3].

Ziravorlar bilan birga keladigan asosiy mahsulot bu go'shtdir. Odatda tovuq, echki, qo'zichoq, tuya, mol go'shti, baliq yoki qisqichbaqa go'shti ham ishlatiladi.

Ziravorlar, guruch, go'shtlarga bodom, yong'oqlar va piyoz qoʻshilishi ham mumkin[4].Taomni qiyma ( arabcha: حشو ) va daqquslar ( arabcha: دقّوس uyda tayyorlangan arab pomidor sousi) bilan toʻldirish mumkin.

Tayyorlash usullari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kabsa. Fors ko'rfazidagi arab mamlakatlarida makbus nomi bilan ham tanilgan.

Kabsa uchun go'shtni turli yo'llar bilan pishirish mumkin. Go'shtni tayyorlashning eng mashhur usullaridan biri mandi deb ataladi. Bu Yamanda paydo bo'lgan qadimiy usul bo'lib, go'sht pishayotgan paytda, yerda yopilgan chuqurlikda mangalda pishiriladi. Kabsa uchun go'sht tayyorlash va uni tortiq qilishning yana bir usuli - bu masbi usuli bo'lib, u yerda pishirilgan go'sht yonayotgan cho'g'lar ustiga qo'yilgan tekis toshlarda grill qilinadi. 3-usul, madgʻut boʻlib, go'shtni bosimli pishirgichda pishirishni o'z ichiga oladi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. The Report: Qatar 2015. Oxford Business, 22 April 2015. ISBN 9781910068274. 
  2. Anissa Helou. Feast: Food of the Islamic World, 4 October 2018. ISBN 9781526605566. 
  3. „Al Kabsa - Traditional Rice dish“. Food.com. Qaraldi: 2012-yil 23-iyun.
  4. „How to Make Kabsa“. 2011-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-iyun.