Isroil geologiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Isroil geologiyasi-torekembriy davridagi magmatik va metamorfik kristalli poydevor jinslarini o'z ichiga oladi, ular Pleystotsenga cho'zilgan cho'kindi jinslarning uzoq ketma-ketligi bilan qoplangan va allyuviy, qum tepalari va pleya cho'kindilari bilan qoplangan [1] [2] . Isroilning geologik jihatdan boy tabiiy tarixi tosh qatlamlarida ham, mamlakat geomorfologiyasida ham o'z izini qoldirdi. Isroilning uchta litosfera plitalari tutashgan joyida joylashganligi uni tektonikaning iqtisodiyot va odamlar hayotiga ta'siriga, birinchi navbatda, tez-tez va ba'zan kuchli zilzilalar tufayli zaif qiladi.Isroil prekembriy davrida shakllangan Arab kratonining magmatik va metamorfik kristalli poydevor jinslariga asoslangan. Ba'zi joylarda bu jinslar hali ham yaxshi o'rganilmagan. Prekembriy jinslari faqat mamlakatning janubiy qismlarida ochilgan, masalan, amfibolitlar . Kembriygacha boʻlgan boshqa shakllanishlarga Tabin gneyslari, Roded va Eilat slanetslari, gneyslar va , siyenitlar, Duhail granodiyoritlari, Darbax tonalitlari Abu Saqa slanetslari Abu Barqa metachoʻkindilari, Saramuja konglomeratlari, Sammaniyatu mikrograniatlari, K., riyolitlar, gabbro va boshqa asosiy jinslar [3][4] . Mantiya bazalt magmasi Isroil janubidagi Timna vodiysidagi qoyalar orasidan ko'tarilib, Har Timna tog'i yadrosida ishqoriy granitlar, ishqoriy riyolit to'g'onlari va qatlamli serpantinlangan gabrolarning hosil bo'lishini ta'minlagan.Qumtoshlar, dolomitlar va loytoshlardan tashkil topgan Burj dolomit slanets qatlami hamda Umm Ishrin qumtosh qatlami Kembriy davriga tegishli boʻlib, markaziy Isroilning stratigrafik yozuvlarida uchraydi [5] [6]. Mintaqada o'rta paleozoyga oid bir nechta jinslar mavjud bo'lib, qumtoshlar, ohaktoshlar, gillar va gipslar Perm va Trias ketma-ketliklarining aksariyat qismini ifodalaydi. Bundan farqli ravishda, janubiy Isroilda Dizi qumtoshi shakllanishida ordovik davri jinslari mavjud[7]. Paleozoy davrining boshqa tuzilmalari, masalan, Yam-Suf, Amudei Shelomo va Timna tuzilmalarining qumtoshlari, konglomeratlari, loytoshlari, dolomitlari va ohaktoshlari, Shekhoret va Netafim qatlamlari (barchasi Kembriydan) faqat Isroilning janubida uchraydi [8][9] . Qalinligi 193 m gacha boʻlgan ohaktoshlar markaziy Isroilda yuqori yura davrini belgilaydi, ularning tepasida bazaltli Tayasir vulqon jinslari, 120 metr qumtoshlar, Kurnub guruhining ohaktoshlari va gillari hamda 670 metr mergel, boʻr, qumtoshlar bor. va ohaktosh Nabi Said, Ein al Esad, Xidra, Rama va Kefira shakllanishi [10][11]. Mamlakat shimolida ham boʻr davri bazaltlari va basanitlari topilgan [12] . Ohaktoshlar, dolomitlar, bo'r va mergel Turon va Santon asrlarida, bo'r va kremniyli jinslar Kampaniya davrida shakllangan. Xuddi shu yoshdagi Mishash shakllanishi 86 metr qalinlikdagi shunga o'xshash jinslarni, ammo fosforitlarni ham o'z ichiga oladi. Xatrurim shakllanishi, boshqacha qilib aytganda, "Xalqli zona" deb ataladi, Maastrixtdan to Miosengacha bo'lgan metamorfozlangan jinslarni o'z ichiga oladi.Birinchi shtampda bo‘r davrining yo‘q bo‘lib ketgan mollyuskasi ammonit Proeucalycoceras Haugi qobig‘i tasvirlangan. Bu tur Isroil konlari uchun xosdir. Markazdagi markada ko‘k-yashil “Eilat toshi” tasvirlangan. U ko'pincha Isroil zargarlik buyumlarida ishlatiladi va taxminan olti asr oldin Timna hududida (Eilat shimolida) qazib olingan mis minerallaridan iborat. Zamonaviy Timna koni 1958-yildan 1976-yilgacha ishlagan. Uchinchi shtampda Aipichthyoides galeatus qazilma baliqlari tasvirlangan, bu mamlakatda topilgan katta ilmiy ahamiyatga ega bo'lgan ko'plab umurtqali hayvonlar qoldiqlaridan biri[13]. .

Isroil geologlari dala ishlarida
  1. ВСЕГЕИ: термин плайя
  2. Sneh, A.; Bartov, Y.; Rosensaft, M. (1998). Geological Map of Israel (Map). State of Israel: Ministry of National Infrastructures-Geological Survey of Israel. Снех, А .; Бартов, Ю.; Розенсафт, М. (1998). Геологическая карта Израиля (карта). Государство Израиль: Министерство национальной инфраструктуры - геологическая служба Израиля.
  3. „Mikrogranit“. 2020-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-mart.
  4. Sneh, A.; Bartov, Y.; Rosensaft, M. (1998). Geological Map of Israel (Map). State of Israel: Ministry of National Infrastructures-Geological Survey of Israel.(Листы 3-4)
  5. John H. Powell, Abdulkader M. Abed and Yves-Michel Le Nindre: Cambrian stratigraphy of Jordan. GeoArabia, 2014, v. 19, no. 3, p. 81-134 ( at nora.nerc.ac.uk Error: unknown archive URL 20210420103418 sanasida arxivlangan) Джон Х. Пауэлл, Абдулкадер М. Абед и Ив-Мишель Ле Ниндр: кембрийская стратиграфия Иордании. ГеоАрабия, 2014, т. 19, вып. 3, стр. 81-134.
  6. Beyth, M. (1987). "The Precambrian magmatic rocks of Timna valley, southern Israel". Precambrian Research. 36 (1): 21–38 Бейт, М. (1987). «Докембрийские магматические породы долины Тимна, юг Израиля». Докембрийские исследования. 36 (1): 21–38
  7. K. Kolodner, D. Avigad, M. McWilliams, J.L. Wooden, T. Weissbrod, and S. Feinstein: Provenienz von kambrisch-ordovizischem Sandstein aus Nord-Gondwana: U-Pb-SHRIMP-Datierung von Detritalzirkonen aus Israel und Jordanien. Cambridge University Press: March 31, 2006 К. Колоднер, Д. Авигад, М. Мак-Вильямс, Дж. Л. Вуден, Т. Вайсброд и С. Файнштейн: Провинция песчаников камбрия-ордовика в Северной Гондване: U-Pb-SHRIMP-датировки детритовым цирконом (Detrital zircon geochronology) из Израиля и Иордании. Издательство Кембриджского университета: 31 марта 2006 г.
  8. Sneh, A.; Bartov, Y.; Rosensaft, M. (1998). Geological Map of Israel (Map). State of Israel: Ministry of National Infrastructures-Geological Survey of Israel.(Листы 3-4)
  9. Barbu Lang, Ya'acov Mimran (Geological Survey of Israel): An Early Cretaceous Volcanic Sequence in Central Israel and Its Significance to the Absolute Date of the Base of the Cretaceous. The Journal of Geology, Vol. 93, No. 2 (Mar., 1985), pp. 179-184 Барбу Ланг, Яаков Мимран (Геологическая служба Израиля): Hижнемеловая вулканическая последовательность в центральном Израиле и её значение для абсолютной датировки нижней границы мелового периода. Журнал геологии, том 93, № 2 (март 1985), стр. 179–184.
  10. Francis Hirsch: Die Jura-Stratigraphie in Israel und den angrenzenden Ländern. Naruto University of Education, February 2018 Фрэнсис Хирш: Стратиграфия юрского периода в Израиле и соседних странах. Педагогический университет Наруто, февраль 2018.
  11. Martina Bachmann, Francis Hirsch: Lower Cretaceous carbonate platform of the eastern Levant (Galilee and the Golan Heights): stratigraphy and second-order sea-level change. Cretaceous Research 27 (2006) 487-512. ( at www.geo.uni-bremen.de Error: unknown archive URL 20070804143013 sanasida arxivlangan) Мартина Бахманн, Фрэнсис Хирш: Карбонатная платформа нижнего мела восточного Леванта (Галилея и Голанские высоты): стратиграфия и изменение уровня моря второго порядка. Журнал «Исследования мелового периода», № 27 (2006) 487-512.
  12. Danny Rosenberg, Ron Shimelmitz: Die Organisation der bifazialen Basanitproduktion im Steinbruch Giv'at Kipod, Israel: Auf dem Weg zu einem Extraktionsmodell zum „Alyawara-Tag“. Journal of Lithic Studies (2016) vol. 3, nr. 3, p. 499 - 521. Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). ISSN: 2055 - 0472 Дэнни Розенберг, Рон Шимельмитц: Организация добычи двухфациального базанита в карьере Гиват Кипод, Израиль: На пути к модели добычи для «Дня Алявара». Журнал литологии (2016) т. 3, н. 3, стр. 499 - 521.
  13. Israel 2002 - Paleophilatelie.eu ( at www.paleophilatelie.eu Error: unknown archive URL 20201230185558 sanasida arxivlangan) Израиль 2002 - Палеофилателия.eu