Irtish (tuman)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Irtish tumani
Ертіс ауданы
tuman
Tarkibida Pavlodar viloyati
Maʼmuriy markazi Irtish
Asos solingan sanasi 1938-yil
Akim Shugayev Janat Rashitovich
Rasmiy tillar qozoq
Aholi (2012) 19 459[1]
Zichligi 1,9 kishi./km²
Millatlar tarkibi Qozoqlar - 58,2%
Ruslar - 24,37%
Ukrainlar - 7,85%
Olmonlar - 4,36%
Beloruslar - 1,19%
Tatarlar - 1,01% [1]
Dinlar tarkibi musulmonlar, Xristianlar
Maydoni 10,2 ming km²
Vaqt mintaqasi UTC+6
Telefon kodi +7 71832[2]
Pochta indeksi 140500-140517[3]
Avtomobil raqami kodi S, 14
Xaritada
Irtish tumani xaritada
Koordinatalari: 53°15′36″N 74°39′36″E / 53.26000°N 74.66000°E / 53.26000; 74.66000 G O

Irtish tumani — Pavlodar viloyatining shimoli-gʻarbiy tarafida, Irtish daryosining soʻng yoqasida joylashgan. Irtish Tumani 1928-yili tashkil etilgan. Tuman hududi 10,2 ming km², aholisi 19,459 kishi (2012). Tuman markazi — Irtish qishlogʻi

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuman shimoliy tarafida Rossiyaning Omsk viloyati bilan, sharqida viloyatning Jelezin, Qashir tumanlari bilan, janubida Aqtoʻgʻay tumani bilan, gʻarbida Akmola viloyati bilan chegaradosh.

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuman iqlimi keskin kontinental. Bahor va kuz oylari oʻzgaruvchan, issiqdan sovuqqa almashib turuvchi harorati qisqadir. Yanvar oyining oʻrtacha harorati −18 °C-ga, iyulning — +20 °C-ga teng. Yogʻingarchilikning aksar qismi yoz oyiga toʻgʻri keladi. Yogʻingarchilikning yillik miqdori — 250—300 mm. Yil davomida boʻronlar ham boʻlib turadi.

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuman aholisi 2012-yili 19,459 kishini tashkil qildi. Tuman aholisining oʻrtacha zichligi 2012-yili 1 km² 1,9 kishidan toʻgʻri keldi. Tuman aholisining milliy tarkibi (1-yanvar 2012-yil)

  • qozoqlar — 11 326 kishi (58,2 %)
  • ruslar — 4 742 kishi (24,37 %)
  • ukrainlar — 1 528 kishi (7,85 %)
  • olmonlar — 849 kishi (4,36 %)
  • tatarlar — 197 kishi (1,01 %)
  • beloruslar — 232 kishi (1,19 %)
  • boshqalar — 585 kishi (3 %)
  • Umumiy — 19 459 kishi (100,00 %)

Hududiy boʻlinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuman tarkibida 18 ta qishloq mavjud:

  • Irtish
  • Abay
  • Agʻashoʻrin
  • Amangeldi
  • Qoʻsagʻash
  • Qoʻskoʻl
  • Qiziljar
  • Lenin
  • Shimoliy
  • Seleti
  • Toʻqti
  • Uzunsuv

Ijtimoiy soha[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yilgi oʻquv yilining boshida 4140 oʻquvchisi bor 31 ta davlat kundizgi umumiy bilim beruvchi maktablari, 269 nafar oʻquvchisi bor 1 kasbiy-texnik maktab faoliyat yuritmoqda.

Tibbiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Davolash mahkamalar soni — 35, shulardan kasalxona, poliklinika, silga qarshi kasalxonalar faoliyat yuritmoqda.

Madaniyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klublar soni-22, kutubxonalar soni-19, muzey-1. Ikkita tuman nashrlari mavhud, shularning bittasi davlat tilidagi „Ertis nuri“, ikkinchisi — rus tilidagi „Irtish“.[4]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Департамент статистики Павлодарской области, 2013-04-06da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-19
  2. „Pavlodar viloyatining telefon kodlari“. 2013-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
  3. „Почтовые индексы Казахстана“. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 19-noyabr.
  4. arxiv nusxasi, 2012-11-05da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2012-11-19