Farishtalar va shaytonlar

Angels & Demons

Muallif(lar)	Dan Brown
Davlat	AQSh Birlashgan Qirollik
Til	inglizcha
Janr(lar)i	triller
Sahifalar soni	768
Avvalgisi	The Da Vinci Code

„Farishtalar va shaytonlar“ (inglizcha: Angels and Demons) — amerikalik yozuvchi Dan Brownning 2000-yilda yozilgan romani. Kitob ham triller, ham intellektual detektiv hikoya elementlarini oʻz ichiga olgan sarguzasht romandir. Romandagi voqealar asosan Rimda sodir boʻladi. Kitob asosida 2009-yilda film suratga olingan.

Mazmuni

Papaning oʻlimidan soʻng, bir qator sirli jinoyatlar sodir boʻladi. CERNda Katta adron kollayderi ishga tushirilgandan soʻng, Leonardo Vetra (olimlardan biri) oʻldiriladi va antimaterli idish oʻgʻirlanadi. Shveysariya gvardiyasining shtab-kvartirasida teskari hisoblagichga ega CCTV uskunasida sirli ob’ektning tasviri paydo boʻladi. Vatikan jandarmeriyasi soʻnggi jinoyatlarni ochishda yordam soʻrab Robert Langdonga , katolik cherkovi esa CERNga murojaat qiladi, chunki rasmda laboratoriya brendi koʻringan boʻladi

Lengdon illuminatining maxfiy buyrugʻi kuldan koʻtarilganini tushunadi. U jinoiy hamjamiyatning nishonini Vatikanda qidirish kerak, deb gumon qilmoqda, Rimga yetib keladi va Shveysariya gvardiyasi bilan hamkorlikda ish boshlaydi. Uning vazifasi pontifikning xavfsizligini taʼminlashdir. Vatikan boʻylab sayohatda unga CERNning marhum professorining asrab olingan qizi Vittoriya hamrohlik qiladi. U antimaterli idishni topishi kerak, aks holda 24 soatdan keyin batareya tugaydi va aql bovar qilmaydigan kuchli portlashi sodir boʻladi. Papa soʻnggi papa hisoblangan Sede Vakante vafotidan keyin va konklav katolik cherkovining yangi primatini nomlashi kerak boʻlgan Sistine kapellasida oʻtiradi. Qizigʻi shundaki, taxt uchun toʻrtta asosiy nomzodning bari oʻgʻirlab ketiladi.

Lengdon oʻgʻirlashlar ortida Illuminat turganiga shubha qilmaydi. U oʻgʻirlangan konteyner va kardinallar Illuminatilarning yashirin uchrashuv joyida ekanligidan shubhalanadi. Soʻngi davrlarda jamiyat safiga qoʻshilish istagida boʻlganlar, xochning yuqori qismini tashkil etuvchi Rimning toʻrt burchagida Illuminati tomonidan qoldirilgan belgilar yordamida bu yerga yoʻl topishlari kerak edi. Vatikan arxivlarida saqlanayotgan Galiley asarining yagona nusxasi (u goʻyo illuminatilardan biri) yordamida Lengdon oʻzi izlayotgan cherkovlarning nomlarini bosqichma-bosqich aniqlashga muvaffaq boʻladi. Maslahatlar buyuk haykaltarosh Berninining asarlari boʻlib chiqdi, u ham goʻyoki illuminatilardan biri hisoblanadi. Xochning har bir choʻqqisida Lengdon oʻgʻirlangan kardinallardan birining jasadini koʻkragida qizigan temir bilan yondirilgan asosiy elementlardan birining ambigrammasi bilan topadi:

Santa Mariya del Popolo cherkovidagi Agostino Chigi piramidali qabr toshi „maʼrifatparvarlar yoʻli“ ning boshlangʻich nuqtasidir.

• Rafael tomonidan ishlab chiqilgan va Bernini tomonidan bezatilgan, Santa-Mariya del Popolo cherkovidagi Kidgi cherkovida u kardinal Ebnerni tiriklayin ogʻzida tuproq bilan toʻldirgan holatda topadi. Uning koʻkragida „yer“ soʻzining ambigrammasi bor.
• Bernini maydonida , Sankt-Peterburg sobori oldida. Piter, u oʻpkalari teshilgan kardinal Lamasse (Lamasse) ni topadi. Uning koʻkragida „havo“ soʻzining ambigrammasi bor.
• Santa Mariya della Vittoriya cherkovida mashhur Bernini haykali oʻrnatilgan " Avliyo Tereza ekstazi " da Langdon olov ustida osilgan uchinchi Kardinal Giderani oʻligini topadi, uning koʻkragida „olov“ soʻzining ambigrammasi kuydirilib yozilgan edi. Qoʻmondon Olivetti (Vatikan jandarmeriyasi qoʻmondoni) otishmada halok boʻladi, lekin Lengdonning oʻzi qochishga muvaffaq boʻladi.
• „Maʼrifatlilar yoʻli“ ning toʻrtinchi nuqtasi — Piazza Navonadagi Toʻrt daryoning Bernini favvorasi; unda qotil bogʻlab ketgan kardinal Baggiani choʻktirilga holatda topadi, uning koʻkragida „suv“ soʻzining ambigrammasi bor edi.

Nihoyat, „maʼrifatlilar yoʻli“ Lengdonni illuminatilarning taxminiy uchrashadigan joyiga — Muqaddas farishtaning qadimiy papa qal’asiga olib boradi. U Nur ibodatxonasiga koʻtariladi va Vittoriya bilan birgalikda qotil bilan muloqot qiladi. Passettodan foydalanib, u Vittoriya bilan Vatikan saroyiga kirib boradi. Maʼlum boʻlishicha, Camerlengo (Muqaddas Taxtning boʻshligi davrida Vatikan uchun mas’ul ruhoniy) Karlo Ventreska CERN direktori Maksimilian Kohler bilan shaxsiy auditoriya uchun nafaqaga chiqqan. Bu ularning illuminati fitnasining boshida Kohler ekanligi haqidagi shubhalarini kuchaytiradi. Kamerlengoning qichqirigʻi bilan uning xonalari eshigi buziladi, Kohler oʻlimidan oldin videotasvirni Lengdonga topshirishga muvaffaq boʻlgan otishmada vafot etadi.

Shu bilan birga, antimateriya portlashiga bir necha daqiqa qoldi. Shveysariya gvardiyasi kardinallarni Vatikandan evakuatsiya qilishni boshlaydi. Camerlengo sobordan chiqishda vahiy koʻradi va Sankt-Peterburg maqbarasiga yuguradi. Butrus, bu erda unga yuqoridan vahiy qilinganidek, antimateriyali idish bor. Portlashdan besh daqiqa oldin konteynerni egallab olgach, u Lengdon bilan vertolyotga sakrab tushishadi va uni osmonga uchishadi. Portlash katta balandlikda sodir boʻladi va shuning uchun Rim aholisi uchun zararsizdir. Shaharni qutqargan kamerlengo parashyuti Sankt-Peterburg sobori gumbaziga tushadi. Butrus, u erda koʻplab minnatdor odamlar uni kutib olishadi. Kardinallar his-hayajon bilan kamerlengoni yangi papa etib saylamoqchi edi.

Ayni paytda portlashdan moʻjizaviy tarzda omon qolgan Lengdon ham Tiber oroliga boradi. U kardinallarni yigʻadi va ularga Kohler qoldirgan videoni koʻrsatadi. Undan barcha jinoyatlar ortida aslida kim turgani ayon boʻladi. Vittoriyaning otasi bilan antimateriya ishlab chiqarish boʻyicha tajribalar haqida boʻlgan uchrashuvda, marhum dadam unga oʻgʻil tugʻdirgan fan ekanligini hisobga olib, ularni maʼqulladi. Bu soʻzlar fanatik kamerlengoni papa bir marta ayol bilan gunoh qilgan, turmush qurmaslik vaʼdasini buzgan va shuning uchun hayotga noloyiq degan fikrga olib keldi. U pontifikni zaharladi, antimateriya va kardinallarni oʻgʻirlashni tashkil qildi, soʻngra Rimni portlashdan qutqarib, haqiqatda uzoq vaqtdan beri mavjud boʻlmagan Illuminati jamiyati nomi ostida yashirindi.

Kitobning oxirgi sahifalarida papaning farzandi „gunohsiz“ — sunʼiy urugʻlantirish orqali homilador boʻlganligi va bu bolaning oʻzi kamerlengo ekanligi aniqlangan. Ikkinchisi tavba qilgan holda, Sankt-Peterburg maydonida odamlar yigʻilgan joyda oʻzini yoqib yuboradi. Piter. Kardinal Saverio Mortati yangi papa etib saylandi.

Obrazlar

• Robert Langdon
• Vittoria Vetra
• Camerlengo Carlo Ventresca
• Kommandor Ernesto Olivetti
• Kapitan Elias Rocher
• Hassassin
• Maximilian Kohler
• Gunther Glick
• Macri
• Ebner
• Lamassé
• Guidera
• Baggia